Geluidshinder in Nederland door weg- en rail en vliegverkeer

U bekijkt op dit moment een archiefversie van een afgesloten indicator. De actuele indicatorversie met de reden voor het afsluiten, kunt u via deze link bekijken.

De grootste geluidbelasting treedt op nabij wegen, spoorwegen en de aan- en uitvliegroutes bij Schiphol. Wegverkeer veroorzaakt de meeste geluidhinder. De geluidshinder langs rijkswegen neemt langzaam maar gestaag af. Ook langs spoorwegen gaat de geluidsbelasting omlaag. Door vooral het stiller worden van vliegtuigen is de hinder bij Schiphol ook afgenomen.

Geluidshinder langs rijkswegen neemt langzaam maar gestaag af

Ondanks het treffen van de vele geluidswerende voorzieningen langs de rijkswegen, is de geluidsbelasting maar beperkt afgenomen. Toch hebben alle geluidswerende voorzieningen een aanzienlijke bijdrage geleverd door de groei van de geluidsbelasting veroorzaakt door de toegenomen mobiliteit meer dan te compenseren. Op het overige wegennet, en met name binnen bebouwd gebied waar het aanbrengen van geluidswerende voorzieningen niet mogelijk is, is de geluidsbelasting toegenomen. De meeste geluidswerende voorzieningen hebben overigens ook een minder goede werking bij lagere snelheden.
Bromfietsen zijn van alle geluidsbronnen het meest hinderlijk. Bovendien zijn ze de belangrijkste bron van slaapverstoring, gevolgd door contactgeluiden van de buren (Franssen et al. 2004). Het deel van de Nederlandse bevolking dat in de woonomgeving hinder ondervindt van geluid door verkeer en/of industrie ligt al ruim tien jaar net boven 40 procent.

Ook langs spoorwegen gaat de geluidsbelasting omlaag

Ook langs het spoor hebben de geluidswerende voorzieningen bijgedragen aan een verlaging van de geluidsbelasting langs het spoor. Naast de aanleg van geluidsschermen zorgt ook de aanleg van stiller spoor en de vervanging van treinen voor stillere types voor een verlaging van de geluidsbelasting in de omgeving van het spoor. Door de aanleg van nieuwe spoorlijnen (de HSL-zuid en de Betuwelijn) en de spoorverdubbeling, met de mogelijkheid om meer treinen over het traject te laten rijden, neemt lokaal soms de geluidsbelasting toe.

Geluidhinder en slaapverstoring rond Schiphol

De aantallen ernstig gehinderden en slaapverstoorden door vliegtuiggeluid geven een indicatie over de invloed van het luchtverkeer op de kwaliteit van de leefomgeving. Tussen 1990 en 2000 zijn deze aantallen sterk gedaald (MNP, 2005). Tussen 2004 en 2008 fluctueren de aantallen gehinderden en slaapverstoorden binnen een marge van ca. 10%. Na 2008 liggen de aantallen, mede door minder vluchten als gevolg van de economische crisis, ongeveer 20% lager.
De belangrijkste oorzaak van de afname van de hinder over een langere reeks van jaren is het stiller worden van de vliegtuigen. Maar ook verbeterde vliegroutes en -procedures hebben aan deze afname bijgedragen. Enkele decennia restrictief ruimtelijke beleid in de Schipholregio hebben ervoor gezorgd dat in de meeste gebieden onder druk bevlogen routes beperkte of geen groei van het aantal woningen heeft plaatsgevonden. Hierdoor is een sterke groei van het aantal gehinderden en slaapgestoorden voorkomen.

Beleidsdoelstellingen Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte

Deze indicator verwijst naar de volgende doelen en nationale belangen:

  • Het waarborgen van een leefbare en veilige omgeving waarin unieke natuurlijke en cultuur-historische waarden behouden zijn (leefbaar en veilig)
  • Nationaal Belang 8: verbeteren van de milieukwaliteit (lucht, bodem, water) en bescherming tegen geluidsoverlast en externe veiligheidsrisico's

Bronnen

Relevante informatie

Technische toelichting

Naam van het gegeven
Geluidbelasting Nederland door weg- en rail en vliegverkeer
Omschrijving
-
Verantwoordelijk instituut
Planbureau voor de Leefomgeving (PBL)
Berekeningswijze
Wegverkeersmodellering door GoudappelCoffeng, gecombineerd met informatie van RWS berekend met NoisetoolRailverkeergegevens van Prorail (Deltarail) berekend met NoisetoolVliegverkeer van NLRDe kaart van 2008 wordt te zijner tijd vervangen door een exemplaar inclusief de geluidhinder van het vliegverkeer (zoals ook in de kaart van 2005). Deze gegevens zijn op het moment van verschijnen van deze indicator nog niet beschikbaar.
Basistabel
-
Geografische verdeling
-
Verschijningsfrequentie
-
Betrouwbaarheidscodering
-

Referentie van deze webpagina

CBS, PBL, RIVM, WUR (2024). Geluidshinder in Nederland door weg- en rail en vliegverkeer (indicator 0296, versie 07,

) www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.