Aantalsontwikkeling Europese rivierkreeft, 1900-2012
U bekijkt op dit moment een afgesloten indicator. Deze indicator wordt niet meer bijgewerkt. De reden hiervoor staat hieronder vermeld. De archiefversies van deze indicator (indien aanwezig) zijn nog wel beschikbaar.
Deze indicator wordt in deze vorm niet langer geactualiseerd. De informatie is deels opgenomen in de volgende indicator:
De Europese rivierkreeft is bijna geheel uit ons land verdwenen; slechts in één vijver in Nederland komt nog een populatie voor.
Ontwikkeling populatie Europese rivierkreeft
In de 19e eeuw kwam de Europese rivierkreeft algemeen voor in beken en rivieren van het stroomgebied van Maas, Rijn en IJssel. De soort werd gehouden in speciale vijvers en was plaatselijk zo talrijk dat jaarlijks grote aantallen voor consumptie werden aangeboden. Vermoedelijk heeft de kreeftenpest omstreeks het eind van de 19e eeuw ook ons land bereikt. Deze voor Europese rivierkreeften dodelijke schimmelinfectie is meegekomen met geïmporteerde Amerikaanse rivierkreeften en heeft zich over geheel West- en Centraal-Europa uitgebreid. De vrij levende populaties zullen toen voor een groot deel zijn gedood. Door herintroducties uit onaangetaste gebieden is geprobeerd de wateren weer te bevolken, maar rond 1900 werden nog maar weinig kreeften meer op markten aangeboden. Van 1950-1970 waren er nog 44 vindplaatsen. De verspreiding nam geleidelijk af tot een versnelde achteruitgang na omstreeks 1960. Van 1985-1992 resteerden er nog vier vindplaatsen rond Arnhem: de vijvers en beeklopen van Park Rozendael, de Rozendaalse beek, aangrenzende vijvers in Velp en een vijver op het landgoed Groot Warnsborn bij Arnhem.
Uitheemse rivierkreeften
Ook door regulatie van beken en rivieren zijn de leefgebieden ingekrompen. Vooral in kleine beken hebben rivierkreeften het moeilijk gekregen omdat roofvissen zoals paling, snoekbaars en baars zijn toegenomen. Daarnaast zal de snelle verbreiding van de Amerikaanse rivierkreeften in onze wateren, waaronder vooral de gevlekte en meer recent de rode Amerikaanse rivierkreeft, een terugkeer van de Europese rivierkreeft welhaast onmogelijk maken.
Laatste vindplaats Europese rivierkreeft
Door predatie van paling en een onverwachte uitbraak van kreeftenpest verdwenen de rivierkreeften uit de vijvers en beeklopen van de Rozendaalse beek. Sinds 2002 zijn de rivierkreeften alleen nog te vinden in een vijver op het landgoed Groot Warnsborn bij Arnhem. Er bestaan plannen om door translocatie geïsoleerde en geschikt geachte wateren opnieuw te bevolken.
Bescherming Europese rivierkreeft
De Europese rivierkreeft is opgenomen in de Nederlandse Flora- en Faunawet en in bijlage V van de Europese Habitatrichtlijn.
Bronnen
- Adema, J.P.H.M. (1989). De verspreiding van de rivierkreeften in Nederland. Nieuwsbrief European Invertebrate Survey - Nederland, 19: 3-10.
- Geelen, J.F.M. (1978). The distribution of the crayfishes Orconectus limosus and Astacus astacus in The Netherlands. Leiden, Zoologische Bijdragen 23: 4-19.
- Koese, B en M. Soes (2011). De Nederlandse rivierkreeften (Astacoidea & Parastacoidea). Entomologische tabellen 6. Supplement bij Nederlandse Faunistische Mededelingen. 107 p.
- Niewold, F.J.J. (2002). Fatale sterfte onder de rivierkreeften in de Rozendaalse Beek. Inventarisatie en herkolonisatie van de Europese rivierkreeft (Astacus astacus) in 2001. Alterra-rapport 449. Alterra, Wageningen. 48 p.
- Schot, J.A. en P.F.M. Verdonschot (1996). Astacus astacus. Een ecologisch profiel gebaseerd op informatie uit de literatuur. IBN-rapport 235. Arnhem.
- Zanderik, R. (2011). Uit de klauwen gelopen? Kreefteninvasie teistert de Nederlandse wateren. Nieuwe wildernis 56: 9-15.
Relevante informatie
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- Aantalsontwikkeling Europese rivierkreeft, 1900-2012
- Omschrijving
- Aantal wateren waar de rivierkreeft vanaf 1900 voorkwam of voorkomt.
- Verantwoordelijk instituut
- Centraal Bureau voor de Statistiek
- Berekeningswijze
- Uit de verspreidingskaart (Schot en Verdonschot, 1996) met de jaartallen van laatste waarneming per watergebied (beek, rivier of vijver) is per periode van 20 jaar het aantal wateren vastgesteld waar de soort voorkwam of voorkomt. Recente gegevens zijn ontleend aan Niewold (2002) en Zanderik (2011).
- Basistabel
- n.v.t.
- Geografische verdeling
- Nederland
- Andere variabelen
- geen
- Verschijningsfrequentie
- Onregelmatig
- Achtergrondliteratuur
- Schot, J.A. en P.F.M. Verdonschot (1996). Astacus astacus. Een ecologisch profiel gebaseerd op informatie uit de literatuur. IBN-rapport 235. Arnhem.Koese, B en M. Soes (2011). De Nederlandse rivierkreeften (Astacoidea & Parastacoidea). Entomologische tabellen 6. Supplement bij Nederlandse Faunistische Mededelingen. 107 p.
- Opmerking
- Wetenschappelijke naam: Astacus astacus
- Betrouwbaarheidscodering
- De recente verspreiding van de Rivierkeeft is goed bekend, maar de gegevens over de historische verspreiding, met name in Overijssel en Drenthe zijn niet volledig.
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CBS, PBL, RIVM, WUR (2024). Aantalsontwikkeling Europese rivierkreeft, 1900-2012 (indicator 1087, versie 04,