Beeklibellen en waterkwaliteit, 1999-2012

U bekijkt op dit moment een afgesloten indicator. Deze indicator wordt niet meer bijgewerkt. De reden hiervoor staat hieronder vermeld. De archiefversies van deze indicator (indien aanwezig) zijn nog wel beschikbaar.

Deze indicator is verouderd en is daarom afgesloten. Informatie over de bosbeekjuffer en de weidebeekjuffer kunt u vinden in de volgende indicator:

Veel soorten libellen van beken zijn in de 20e eeuw sterk achteruitgegaan. Door een verbetering van de waterkwaliteit gaan sommige soorten recent weer vooruit.

Kwaliteit beken

De waterkwaliteit van beken is in de vorige eeuw door vermesting en het gebruik van bestrijdingsmiddelen verslechterd. Veel karakteristieke beeklibellen zijn hierdoor achteruit gegaan, waaronder de weidebeekjuffer en de bosbeekjuffer. Ook de kanalisatie en normalisatie van beken droegen aan deze achteruitgang bij. Daarbij worden beken rechtgetrokken en het dwarsprofiel van beken veranderd zodat een steil talud ontstaat.

Weidebeekjuffer

De weidebeekjuffer komt voor in zonbeschenen beken en stromende wateren met een rijk geschakeerde oevervegetatie. De weidebeekjuffer is in de 20e eeuw sterk achteruitgegaan, maar neemt sinds 1999 weer sterk toe. Dat komt door de verbetering van de waterkwaliteit en het herstel van de meandering en het oorspronkelijke profiel van een aantal beken.
De soort staat niet op de Rodelijst van libellen.

Bosbeekjuffer

De bosbeekjuffer komt voor in beboste kleine beken met koel water en een hoog zuurstofgehalte. Als er te veel voedingsstoffen in het water zijn gekomen, kan het water gedurende lange tijd (vooral in de zomer) slechts lage zuurstofconcentraties bevatten. Dit is nadelig voor de larven. De trend bij de bosbeekjuffer is in de gehele 20e eeuw neergaand. De trend is de laatste 10 jaar min of meer stabiel.
De bosbeekjuffer staat op de Rode Lijst van libellen.

Bronnen

  • Groenendijk, D. (2002). Bosbeekjuffer en gewone bronlibel in Nederland: ecologie en bescherming. Rapport VS2002.006 De Vlinderstichting. Wageningen.
  • Swaay, C.A.M. van, D. Groenendijk en C.L. Plate (2010). Vlinders en libellen geteld: jaarverslag 2009. Rapport VS2010.001. De Vlinderstichting, Wageningen.
  • Wasscher, M., G.O. Keijl en G. van Ommering (1998). Bedreigde en kwetsbare libellen in Nederland. Toelichting op de Rode Lijst. Rapportnummer 30. IKC-Natuurbeheer. Wageningen.

Technische toelichting

Naam van het gegeven
Beeklibellen en waterkwaliteit
Omschrijving
Populatieontwikkeling van twee soorten libellen, kenmerkend voor beken
Verantwoordelijk instituut
Centraal Bureau voor de Statistiek
Berekeningswijze
De gegevens over de index en trend van weidebeekjuffer en bosbeekjuffer zijn ontleend aan het landelijke meetnet libellen van het Netwerk Ecologische Monitoring. De trends en indexen zijn berekend met behulp van het programma Trim.
Basistabel
zie onder Download figuurdata
Geografische verdeling
Nederland
Verschijningsfrequentie
jaarlijks
Achtergrondliteratuur
Groenendijk, D. (2002). Bosbeekjuffer en gewone bronlibel in Nederland: ecologie en bescherming. Rapport VS2002.006 De Vlinderstichting. Wageningen.

Swaay, C.A.M. van, D. Groenendijk en C.L. Plate (2010). Vlinders en libellen geteld: jaarverslag 2009. Rapport VS2010.001. De Vlinderstichting, Wageningen.
Betrouwbaarheidscodering
C = Schatting, gebaseerd op een groot aantal (accurate) metingen; de representativiteit is grotendeels gewaarborgd..

Archief van deze indicator

Actuele versie
versie‎
06
Bekijk meer Bekijk minder
versie‎
03
versie‎
02

Referentie van deze webpagina

CBS, PBL, RIVM, WUR (2024). Beeklibellen en waterkwaliteit, 1999-2012 (indicator 1207, versie 06,

) www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.