Eidereend in Waddenzee, 1977-2011
U bekijkt op dit moment een afgesloten indicator. Deze indicator wordt niet meer bijgewerkt. De reden hiervoor staat hieronder vermeld. De archiefversies van deze indicator (indien aanwezig) zijn nog wel beschikbaar.
Deze indicator is afgesloten. Informatie over de eider in de Waddenzee is te vinden in:
Na een aantal jaren van achteruitgang onder invloed van voedselgebrek, nam het aantal overwinterende eidereenden in de Waddenzee aanvankelijk weer toe. De laatste paar jaar is er echter weer sprake van achteruitgang.
Overwinterende eidereenden
In de tweede helft van de 90-er jaren is het aantal overwinterende eidereenden in de Waddenzee achteruitgegaan. Deze afname werd mede veroorzaakt doordat de vogels vanwege voedseltekorten in de Waddenzee wegtrokken naar de kustgebieden van de Noordzee. Vanaf 1991 bevindt een deel van de winterpopulatie zich in de Hollands-Zeeuwse kustgebieden.
Het totale aantal eidereenden in heel Nederland vertoont een fluctuerende, maar geleidelijk afnemende trend. Een aanzienlijk deel van de Noordwest-Europese populatie overwintert in het Waddengebied van Nederland.
Voedselgebrek
In het seizoen 1999/2000 stierven veel eidereenden in de Waddenzee door voedselgebrek. Er waren weinig kokkels en mossels in de Waddenzee beschikbaar en weinig spisula's (een schelpdier) in de Noordzee. Spisula's zijn een belangrijke voedselbron voor eidereenden als er weinig kokkels en mossels zijn. In het seizoen 1999/2000 namen de vogels deels hun toevlucht tot krabben en liepen daardoor een parasitaire infectie op die in combinatie met voedselgebrek leidde tot een hoge sterfte. In het volgende seizoen was de sterfte onder eidereenden veel lager door herstel van de spisulabestanden. Dit herstel was mogelijk door het eenmalig sluiten van de visserij op dit schelpdier. In 2001/2002 was er echter opnieuw grote sterfte van eidereenden door voedselgebrek. Als gevolg van een groot bestand van sublittorale mosselen in 2002/2003 in de westelijke Waddenzee nam het aantal eidereenden weer toe. De laatste jaren daalt het aantal eidereenden echter weer.
Eidereenden in 2008 en 2009
Het aantal eidereenden in 2008 en 2009 in Nederland is beduidend lager dan het langjarige gemiddelde en het laagste sinds het begin van de tellingen in 1977.
Bronnen
- Arts, F. A. en C.M. Berrevoets (2007). Midwintertellingen van zee-eenden in de Waddenzee en de Nederlandse kustwateren, januari 2007. Rapport RIKZ/2007.010. DPM, Culemborg en RIKZ, Middelburg.
- Blew, J. en P. Südbeck (eds.) (2005). Migratory waterbirds in the Wadden Sea 1980-2000. Wadden Sea Ecosystem No. 20. Common Wadden Sea Secretariat. Wilhelmshaven, Duitsland.
- Hornman, M., Hustings, F., K. Koffijberg, O. Klaaasen, E. van Winden, Sovon Ganzen- en Zwanenwerkgroep en L. Soldaat (2013). Watervogels in Nederland in 2010/2011. Sovonrapport 2013/02. Sovon Vogelonderzoek Nederland, Nijmegen.
- Ens, B.J., R. Kats en C.J. Camphuysen (2006). Waarom zijn de Eiders niet massaal gestorven in de winter van 2005/2006?. Limosa 79: 95-106.
- Oosterhuis, R. en K. van Dijk (2002). Effect of food shortage on the reproductive output of Common Eiders Somateria mollissima breeding at Griend (Wadden Sea). Atlantic Seabirds, 4 (1): 29-38.
- Leopold, M.F., C.J. Smit, P.W. Goedhart, M. van Roomen, E. van Winden en C. van Turnhout (2004). Langjarige trends in aantallen wadvogels, in relatie tot de kokkelvisserij en het gevoerde beleid in deze; Eindverslag EVA II (Evaluatie Schelpdiervisserij tweede fase). Deelproject C2. Wageningen, Alterra, Alterra-rapport 954.
Relevante informatie
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- Eidereend in Waddenzee
- Omschrijving
- Ontwikkeling populatie eidereend in Waddenzee
- Verantwoordelijk instituut
- Centraal Bureau voor de Statistiek
- Berekeningswijze
- De aantallen betreffen schattingen van de overwinterende eidereenden op basis van de watervogeltellingen van het Netwerk Ecologische Monitoring. Eidereenden worden door de Waterdienst één keer per jaar (in januari) geteld vanuit een vliegtuig. De methode is beschreven in Berrevoets et al. (2001). In 2004 en 2005 is een deel van de Waddenzee niet geteld. Het aantal Eidereenden voor die jaren is aangevuld met schattingen van dit gebied door Alterra.
- Basistabel
- Zie tabblad figuurdata onder Download figuurdata
- Geografische verdeling
- Waddenzee
- Verschijningsfrequentie
- jaarlijks
- Achtergrondliteratuur
- Arts, F. A. en C.M. Berrevoets (2007) Midwintertellingen van zee-eenden in de Waddenzee en de Nederlandse kustwateren, januari 2007. Rapport RIKZ/2007.010. DPM, Culemborg en RIKZ, Middelburg.
- Betrouwbaarheidscodering
- C. Schatting, gebaseerd op een groot aantal (accurate) metingen; de representativiteit is grotendeels gewaarborgd.
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CBS, PBL, RIVM, WUR (2024). Eidereend in Waddenzee, 1977-2011 (indicator 1240, versie 11,