Belasting van het oppervlaktewater per doelgroep, 2005
De uit- en afspoeling van landbouw- en natuurgronden speelt een bepalende rol bij de belasting van het oppervlaktewater met nutriënten en zware metalen. Via de rioolwaterzuiveringsinstallaties dragen ook de gezuiverde emissies van consumenten en bedrijven bij. Daarnaast zijn de atmosferische depositie, uitspoeling van natuurgebieden en de emissies door verkeer van belang.
Grote belasting via bodem en lucht
De figuren geven het relatieve aandeel per doelgroep aan de totale belasting van het oppervlaktewater respectievelijk de totale emissies. Voor veel stoffen is niet de directe emissie naar het oppervlaktewater de belangrijkste bron, maar de belasting van het oppervlaktewater via de bodem of de lucht. Door uit- en afspoeling van nutriënten, zware metalen en gewasbeschermingsmiddelen wordt het oppervlaktewater belast. Via de lucht zijn atmosferische depositie en drift (verwaaien van bestrijdingsmiddelen bij de toepassing daarvan) van belang.
Belasting door overige bronnen
Het gezuiverde afvalwater, afkomstig van rioolwaterzuiveringsinrichtingen (effluent), de overstorten en de regenwaterriolen zijn voor nutriënten en metalen een belangrijke bron voor de belasting van het oppervlaktewater. In feite weerspiegelt dit de door het zuiveringsproces gereduceerde indirecte emissies van diverse doelgroepen zoals consumenten en industrie. Voor koper en zink en voor de beide PAK's (polycyclische aromatische koolwaterstoffen) geldt dat de scheepvaart en wegverkeer een groot aandeel hebben in de totale belasting.
Emissie door doelgroepen
Er bestaan grote verschillen tussen de grafieken 'belasting' en 'emissies'. Dit komt doordat belangrijke posten als uit- en afspoeling en atmosferische depositie niet meetellen als emissie, maar wel als belasting.
Vanuit de emissies bekeken zijn voor de nutriënten en de zware metalen de doelgroepen Consumenten en, in mindere mate, de Industrie veruit de belangrijkste bronnen. Het grootste deel van deze emissies is indirect ofwel wordt geloosd op het rioolstelsel.
Een correctie ten opzichte van de vorige versie van deze indicator is dat de atmosferische depositie via afspoeling van verhard of onverhard oppervlak naar oppervlaktewater, niet meer meetelt bij de 'emissies' maar alleen bij de 'belasting'. Op deze wijze wordt een overlap met de luchtemissies opgeheven. De atmosferische depositie betreft immers een overdracht van het milieucompartiment lucht, direct of via de bodem, naar oppervlaktewater.
Referenties
- Emissieregistratie (2007). Jaarcijfers 2005. MNP, Bilthoven; CBS, Voorburg; RIZA, Lelystad; Alterra, Wageningen; SenterNovem, Utrecht en TNO-MEP, Apeldoorn. http://www.emissieregistratie.nl.
Relevante informatie
- Recente cijfers en beschrijvingen van gehanteerde berekeningswijzen (meta-informatie) kunnen in detail bekeken worden op de website van de Emissieregistratie.
Technische toelichting
Technische toelichting
Omdat de uit- en afspoeling van stikstof, fosfor en zware metalen niet kan worden uitgesplitst naar Landbouw en Natuur afzonderlijk, zijn in deze figuur de doelgroepen Landbouw en Natuur gezamenlijk weergegeven. Overigens bestaat de bijdrage vanuit de doelgroep Natuur alleen maar uit de uit- en afspoeling. Er zijn geen andere bronnen vanuit deze doelgroep. Riolering en waterzuiveringsinstallaties: De gegevens van riolering en waterzuiveringsinstallaties behoren feitelijk tot de doelgroep Actoren in de waterketen, waartoe ook de drinkwatervoorziening wordt gerekend. Omdat Riolering en waterzuiveringsinstallaties in deze doelgroep veruit de grootste bijdrage levert, zijn in de grafieken de cijfers van de drinkwatervoorziening opgenomen bij de restpost 'Overige doelgroepen'.Begrippen belasting en emissie: De emissies naar water omvatten zowel de directe lozingen naar het oppervlaktewater als de indirecte lozingen op het riool vanuit alle mogelijke bronnen. Lozingen op het riool bereiken meestal pas na zuivering het oppervlaktewater; dus indirect. De belasting van het oppervlaktewater omvat alle directe emissies, waaronder de effluenten van de rwzi's, de uit- en afspoeling vanuit landbouw- en natuurgronden en de atmosferische depositie, direct of via afspoeling vanaf de bodem, op oppervlaktewateren exclusief de Noordzee.
Archief van deze indicator
- Belasting van het oppervlaktewater naar herkomst, 2017 (actuele versie , 01 okt 2019 )
- Belasting van het oppervlaktewater naar herkomst, 2016 (v19 , 27 sep 2018 )
- Belasting van het oppervlaktewater naar herkomst, 2015 (v18 , 02 okt 2017 )
- Belasting van het oppervlaktewater naar herkomst, 2014 (v17 , 13 apr 2016 )
- Belasting van het oppervlaktewater naar herkomst, 2013 (v16 , 07 okt 2015 )
- Belasting van het oppervlaktewater naar herkomst, 2012 (v15 , 17 nov 2014 )
- Belasting van het oppervlaktewater naar herkomst, 2011 (v14 , 20 aug 2013 )
- Belasting van het oppervlaktewater naar herkomst, 2010 (v13 , 01 nov 2012 )
- Belasting van het oppervlaktewater naar herkomst, 2009 (v12 , 27 okt 2011 )
- Belasting van het oppervlaktewater naar herkomst, 2008 (v11 , 29 sep 2010 )
- Belasting van het oppervlaktewater naar herkomst, 2007 (v10 , 14 aug 2009 )
- Belasting van het oppervlaktewater naar herkomst, 2006 (v09 , 18 jul 2008 )
- Belasting van het oppervlaktewater per doelgroep, 2005 (v08 , 03 jul 2007 )
- Belasting van het oppervlaktewater per doelgroep, 2004 (v07 , 27 jun 2006 )
- Belasting van het oppervlaktewater per doelgroep, 2003 (v06 , 24 okt 2005 )
- Emissies naar water per doelgroep, 2002 (v05 , 07 mei 2004 )
- Emissies naar water per doelgroep, 2001 (v04 , 03 okt 2003 )
- Emissies naar water per doelgroep, 2001 (v03 , 01 nov 2002 )
Referentie van deze webpagina
CBS, PBL, RIVM, WUR (2007). Belasting van het oppervlaktewater per doelgroep, 2005 (indicator 0085, versie 08 , 3 juli 2007 ). www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
