Belasting van landbouwgrond met zware metalen, 1980-2008

U bekijkt op dit moment een archiefversie van een afgesloten indicator. De actuele indicatorversie met de reden voor het afsluiten, kunt u via deze link bekijken.

De normen voor de gehalten koper en zink in mengvoeders zijn medio 2000 verscherpt. Hierdoor is de hoeveelheid van deze metalen in dierlijke mest sterk gedaald. Dit vertaalt zich in een afname van de netto belasting van landbouwgrond met koper en zink.

 1980199020002005200620072008
        
 1 000 kg     
Koper (Cu)       
Bruto belasting1 360970780515505485480
w.v. dierlijke mest 1)1 050750700435425420420
 kunstmest1501205040503025
natte en droge depositie80502020202020
overige bronnen 2)80501020101515
w.o.zuiveringsslib393711111
Afvoer met gewas140130100959595100
Netto belasting1 220840680420410390380
        
Zink (Zn)       
Bruto belasting2 4002 2702 1701 5151 4551 4351 480
w.v. dierlijke mest 1)1 8001 7501 9001 2451 2201 2001 220
kunstmest1501406045453530
natte en droge depositie2601807065705080
overige bronnen 2)190200140160120150150
w.o. zuiveringsslib11511455444
Afvoer met gewas700690570550570580630
Netto belasting1 7001 5801 600965885855850
        
Cadmium (Cd)       
Bruto belasting16964545
w.v. dierlijke mest 1)6433333
kunstmest7421211
natte en droge depositie2111101
overige bronnen 2)1000000
w.o. zuiveringsslib1000000
Afvoer met gewas3333333
Netto belasting12632222
 
Bron: CBS (2010).CBS/CLO/jul10/0097
1) Cijfers vanaf 2001 zijn op basis van nieuwe berekeningsmethode voor dierlijke mest (Bron: Delahaye, R., et al, 2003). Vanaf 2006 inclusief mest van paarden en pony's.
2) Zuiveringsslib, overige organische meststoffen en bestrijdingsmiddelen. Vanaf 2001 inclusief aanvoer door de jacht en corrosie tuinbouwkassen (alleen bij zink).

Ontwikkelingen netto belasting

Tussen 1980 en 2008 is de jaarlijkse netto belasting van landbouwgrond met koper met 69 procent en met zink met 50 procent afgenomen. Bij cadmium is er sprake van een daling van circa 80 procent.
Deze ontwikkelingen worden gedeeltelijk bepaald door regelgeving. Medio 2000 zijn de normen voor het toevoegen van koper en zink in mengvoeders verscherpt. Als gevolg hiervan is de netto belasting met koper en zink sinds 2001 sterk afgenomen (circa 45 procent ten opzichte van 2000). Ook worden bij de kunstmestproductie schonere grondstoffen toegepast.

Relevantie

De voornaamste aanvoer van zware metalen naar landbouwgrond gebeurt via dierlijke mest. Afvoer vindt plaats via de onttrekking met gewassen. Van de netto belasting van de bodem (aanvoer minus afvoer) spoelt een deel uit naar het grond- en oppervlaktewater. De rest accumuleert (hoopt op) in de bodem. Een teveel aan zware metalen in de bodem is ongewenst uit het oogpunt van gewasopbrengsten en de gezondheid van mens en dier.

Bronnen

Relevante informatie

  • Recente emissiecijfers van zware metalen en beschrijvingen van gehanteerde berekeningswijzen (meta-informatie) kunnen in detail bekeken worden op de website van de Emissieregistratie.

Technische toelichting

Naam van het gegeven
Belasting van landbouwgrond met zware metalen
Omschrijving
Ontwikkeling van de bruto belasting (via dierlijke mest, kunstmest, depositie en overige aanvoer), afvoer via gewassen, en netto belasting van de zware metalen koper, zink en cadmium op landbouwgrond.
Verantwoordelijk instituut
Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)
Berekeningswijze
Een korte beschrijving van de berekeningsmethode geeft het artikel Balansen van mineralen en zware metalen (CBS, 2006). Meer gedetailleerde informatie over de gehanteerde berekeningswijzen is te vinden in het rapport Emissie van zeven zware metalen naar landbouwgrond (Delahaye, R., et al., 2003) en de website van de Emissieregistratie.
Geografische verdeling
Nederland
Andere variabelen
Bruto belasting van koper, zink en cadmium op landbouwgrond (via kunstmest, dierlijke mest, atmosferische depositie en overige bronnen), afvoer via akkerbouwgewassen (zoals snijmaïs, tarwe, aardappelen, suikerbieten), graslandgewassen (hooi, kuilgras, weidegras) en tuinbouwgewassen (groente en fruit), en netto belasting.
Verschijningsfrequentie
Jaarlijks
Achtergrondliteratuur
Balansen van mineralen en zware metalen (CBS, 2006)
website van de Emissieregistratie
Emissie van zeven zware metalen naar landbouwgrond (Delahaye, R., et al., 2003)
Betrouwbaarheidscodering
E (schatting, gebaseerd op een enkele meting, expert judgement, relevante feiten of extrapolatie van andere metingen).
De berekende waarden van de belasting van zware metalen op landbouwgrond zijn gebaseerd op verschillende schattingen en aannames. De waarden bevatten een zodanige onzekerheid dat ze sterk zijn afgerond.

Referentie van deze webpagina

CBS, PBL, RIVM, WUR (2024). Belasting van landbouwgrond met zware metalen, 1980-2008 (indicator 0097, versie 15,

) www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.