Emissies naar lucht door de energievoorziening, 1990-2016
Met uitzondering van kooldioxide, zijn de emissies van belangrijke stoffen zoals NOx en SO2 door de energievoorziening in de periode 1990-2016 afgenomen.
De emissies van kooldioxide afhankelijk van elektriciteitsproductie en de invoer van elektriciteit
Door een hogere elektriciteitsproductie is de emissie van CO2 in de periode 1990-2004 met bijna 30% toegenomen. Daarna nam de emissie af doordat er meer elektriciteit werd ingevoerd. In 2007 is een energiecentrale overgeheveld van de chemische industrie naar de energievoorziening, waardoor een trendbreuk is ontstaan.
Toename emissie kooldioxide in 2014 en 2015.
Bij de energiecentrales zijn de CO2 emissies in zowel 2014 als 2015 met ongeveer 8% toegenomen ten opzichte van het voorgaande jaar. Dit komt doordat er meer steenkool is ingezet voor de productie van elektriciteit.
Verdere afname SO2- en NOx-emissies
Door het uit productie nemen van oudere installaties zijn de emissies van fijn stof, NOx en SO2 in 2016 afgenomen.
Bronnen van de emissies
De emissies worden veroorzaakt door:
- De verbranding van fossiele brandstoffen of biomassa bij de elektriciteitsvoorziening en warmteproductie.
- De winning van gas en olie, zowel op het land als bij de zeeconcessies
- Het transport en de distributie van energiedragers.
Emissies van ammoniak en koolmonoxide
De emissie van ammoniak door de energievoorziening is gering. Omdat in 1990 in de bestanden van de Emissieregistratie de emissie nul is, kunnen de emissies in de figuur met de index 1990 = 100 niet worden opgenomen. In de downloadgegevens onder de grafiek zijn deze wel opgenomen, evenals de emissies van koolmonoxide die in de beschouwde periode een nogal grillig verloop hebben.
Referenties
- CBS (2017a). StatLine: Emissies van broeikasgassen berekend volgens IPCC-voorschriften. CBS, Den Haag/Heerlen.
- CBS (2017b). StatLine: Emissies van luchtverontreinigende stoffen volgens NEC-richtlijnen. CBS, Den Haag/Heerlen.
- Emissieregistratie (2017). Jaarcijfers 2016*. RIVM, Bilthoven; PBL, Bilthoven; CBS, Den Haag; Rijkswaterstaat-Waterdienst, Lelystad; Alterra, Wageningen; Rijkswaterstaat-Leefomgeving, Utrecht, RVO, Utrecht en TNO Bouw en Ondergrond, Utrecht. http://www.emissieregistratie.nl.
Relevante informatie
- Bruto elektriciteitsproductie en inzet energiedragers, 1998-2017
- Opgesteld warmtekrachtvermogen, 1998-2017
- Recente emissiecijfers en beschrijvingen van gehanteerde berekeningswijzen (meta-informatie) kunnen in detail bekeken worden op de website van de Emissieregistratie.
Technische toelichting
Naam van het gegeven
Emissies naar lucht door de energievoorziening
Omschrijving
Emissies van broeikasgassen (kooldioxide (CO2), methaan (CH4), distikstofoxide (N2O) en perfluorkoolwaterstoffen (PFK's), chloorfluorkoolwaterstoffen (CFK's) en zwavelhexafluoride (SF6)) en NEC-emissies van verzurende en grootschalige luchtverontreinigende stoffen (zwaveldioxide (SO2), stikstofoxiden (NOx), fijn stof (PM10), vluchtige organische stoffen, exclusief methaan (VOS) en koolmonoxide (CO) in de energievoorziening.
Verantwoordelijk instituut
Centraal Bureau voor de Statistiek, in samenwerking in de Emissieregistratie (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Planbureau voor de Leefomgeving, Centraal Bureau voor de Statistiek, Rijkswaterstaat-Waterdienst-Dienst Water en gebruik, Wageningen Universiteit-Alterra, Rijkswaterstaat-Leefomgeving, RVO, TNO, Deltares).
Berekeningswijze
De emissiegegevens voor de verzurende en grootschalige luchtverontreiniging zijn gepresenteerd volgens de sectorindeling van de NEC-richtlijn. Voor de stationaire bronnen komt een deel van de emissiegegevens uit de individuele milieujaarverslagen van bedrijven. Het overige deel wordt bijgeschat op basis van statistische gegevens uit onder andere de energiestatistieken, productiestatistieken van het CBS. De emissiecijfers voor de broeikasgassen zijn berekend volgens de IPCC-methode. Een deel van de emissiecijfers worden overgenomen uit milieujaarverslagen; de overige emissiecijfers worden berekend en bijgeschat. Voor een uitgebreide beschrijving van de berekeningsmethoden wordt verwezen naar de methodebeschrijvingen op de website van de Emissieregistratie
Basistabel
Alle data opvraagbaar op EmissieregistratieVerder:CBS-StatLine: Emissies van broeikasgassen berekend volgens IPCC-voorschriftenCBS-StatLine: Emissies van luchtverontreinigende stoffen volgens NEC-richtlijnen
Geografisch verdeling
Nederland, provincie, postcode, 5*5 km2 (kaart)
Andere variabelen
Belasting oppervlaktewater, bodem-emissies, emissies oppervlaktewater, lucht-emissies, lucht-emissies volgens IPCCIn totaal circa 300 stoffenCirca 1600 emissie-oorzaken en circa 1000 (individuele) puntbronnen
Verschijningsfrequentie
In maart definitieve cijfers t-2; in augustus voorlopige cijfers t-1
Achtergrondliteratuur
Methoden: op de website van Emissieregistratie achter Overzicht documentenBegrippen: op de website van Emissieregistratie achter Begrippenlijst
Opmerking
De emissiegegevens voor de verzurende en grootschalige luchtverontreiniging zijn gepresenteerd volgens de sectorindeling volgens de NEC-richtlijn. Voor de stationaire bronnen komt een deel van de emissiegegevens uit de individuele milieujaarverslagen van bedrijven. Het overige deel wordt bijgeschat op basis van statistische gegevens uit onder andere de energiestatistieken, productiestatistieken van het CBS. Zie voor de NEC-indeling Samenstelling doelgroepen van het milieubeleidDe emissiecijfers voor de broeikasgassen zijn berekend volgens de IPCC-methode. Zie CO2-emissies verklaard, 1990-2017.De emissie van ammoniak door de energievoorziening is gering. Omdat in 1990 in de bestanden van de Emissieregistratie de emissie nul was, kunnen de emissies in de figuur met de index 1990 = 100 niet worden opgenomen. In de downloadgegevens onder de grafiek zijn deze wel opgenomen, evenals de emissies van koolmonoxide die in de periode 1990-2008 een nogal grillig verloop hebben.
Betrouwbaarheidscodering
C (Gemiddeld; afhankelijk van emissieoorzaak en stof)
Archief van deze indicator
- Emissies naar lucht door de energievoorziening, 1990-2018 (actuele versie , 27 sep 2019 )
- Emissies naar lucht door de energievoorziening, 1990-2017 (v32 , 25 mrt 2019 )
- Emissies naar lucht door de energievoorziening, 1990-2017 (v31 , 24 okt 2018 )
- Emissies naar lucht door de energievoorziening, 1990-2016 (v30 , 05 apr 2018 )
- Emissies naar lucht door de energievoorziening, 1990-2016 (v29 , 04 sep 2017 )
- Emissies naar lucht door de energievoorziening, 1990-2015 (v28 , 16 mei 2017 )
- Emissies naar lucht door de energievoorziening, 1990-2015 (v27 , 07 sep 2016 )
- Emissies naar lucht door de energievoorziening, 1990-2014 (v26 , 12 apr 2016 )
- Emissies naar lucht door de energievoorziening, 1990-2014 (v25 , 19 okt 2015 )
- Emissies naar lucht door de energievoorziening, 1990-2013 (v24 , 29 apr 2015 )
- Emissies naar lucht door de energievoorziening, 1990-2012 (v23 , 29 apr 2014 )
- Emissies naar lucht door de energievoorziening, 1990-2012 (v22 , 08 okt 2013 )
- Emissies naar lucht door de energievoorziening, 1990-2011 (v21 , 17 apr 2013 )
- Emissies naar lucht door de energievoorziening, 1990-2011 (v20 , 18 okt 2012 )
- Emissies naar lucht door de energievoorziening, 1990-2010 (v19 , 01 mei 2012 )
- Emissies naar lucht door de energievoorziening, 1990-2010 (v18 , 11 okt 2011 )
- Emissies naar lucht door de energievoorziening, 1990-2009 (v17 , 26 mei 2011 )
- Emissies naar lucht door de energievoorziening, 1990-2009 (v16 , 14 sep 2010 )
- Emissies naar lucht door de energievoorziening, 1990-2008 (v15 , 11 jun 2010 )
- Emissies naar lucht door de energievoorziening, 1990-2008 (v14 , 09 sep 2009 )
- Emissies naar lucht door de energievoorziening, 1990-2007 (v13 , 20 mei 2009 )
- Emissies naar lucht door de energievoorziening, 1990-2007* (v12 , 03 sep 2008 )
- Emissies naar lucht door de energievoorziening, 1990-2006 (v11 , 15 mei 2008 )
- Emissies naar lucht door de energievoorziening, 1990-2006 (v10 , 18 okt 2007 )
- Emissies naar lucht door de energievoorziening, 1990-2005 (v09 , 29 mei 2007 )
- Emissies naar lucht door de energievoorziening, 1990-2005 (v08 , 15 aug 2006 )
- Emissies naar lucht door de energievoorziening, 1990-2004 (v07 , 09 nov 2005 )
- Emissies naar lucht door de energievoorziening, 1990-2003 (v06 , 24 aug 2005 )
- Emissies naar lucht door de energievoorziening, 1990-2002 (v05 , 28 mei 2004 )
- Emissies naar lucht door de Energievoorziening, 1990-2002 (v04 , 16 sep 2003 )
- Emissies naar lucht door de doelgroep Energievoorziening, 1990-2001 (v03 , 26 sep 2002 )
Referentie van deze webpagina
CBS, PBL, RIVM, WUR (2017). Emissies naar lucht door de energievoorziening, 1990-2016 (indicator 0121, versie 29 , 4 september 2017 ). www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
