Wegverkeer: volumeontwikkeling en milieudruk, 1990-2021

Emissies wegverkeer

Bij verbranding van benzine, diesel en lpg in de motor van voertuigen komt kooldioxide (CO2) vrij. Er ontstaan ook stikstofoxiden (NOx) bij de verbranding, omdat de zuurstof niet alleen reageert met de koolstof uit de brandstof maar ook met stikstof uit de lucht. Fijnstof ontstaat onder andere bij de verbranding van dieselolie (dieselrook) en slijtage van wegdek, banden en remmen.

Ontwikkeling emissie kooldioxide

In 2021 is de emissie van kooldioxide door wegverkeer met 0,4 procent licht gestegen na de daling van 15 procent in 2020, het jaar met strenge maatregelen ter bestrijding van het Covid-virus. In 2021 zijn de maatregelen tegen het virus minder beperkend en is er weer meer wegverkeer. De CO₂-uitstoot is in 2021 nog onder het niveau van dat in 1990.
Tussen 1990 en 2008 neemt de emissie van CO₂ door het wegverkeer toe met 28 procent. In de periode 2008-2014 is de emissie (op basis van de IPCC-methodiek) met 18 procent gedaald, hetgeen onder andere het gevolg is van de fiscale stimulering van de aanschaf van zuinige auto's. Door de aantrekkende economie met meer wegverkeer in de periode 2014-2019 is de CO₂-uitstoot met 3 procent gestegen. De emissie per afgelegde voertuigkilometer is wel verder gedaald.

Ontwikkeling emissie stikstofoxiden en fijnstof

Terwijl in het jaar 2021 het aantal voertuigkilometers met 4 procent is toegenomen, is de emissie van stikstofoxiden met 4 procent afgenomen en die van fijnstof gelijk gebleven. De emissies van NO_x en fijnstof door wegverkeer neemt jaarlijks af en zijn in 2021 respectievelijk 78 en 80 procent lager dan in 1990.
Ter vergelijking met het wegverkeer: het aantal voertuigkilometers is in 2021 vrijwel gelijk aan die in 2014, maar de emissies van NO_x en fijnstof zijn met respectievelijk 60 en 61 procent gedaald.
De daling van de NO_x komt vooral op het conto van de driewegkatalysator die eind jaren tachtig als gevolg van emissienormstelling zijn intrede deed bij personenauto's en bestelauto's. Daarnaast zijn ook veel voertuigen met een dieselmotor uitgerust met een katalysator (SCR), waarbij gebruik gemaakt wordt van een ureumoplossing (AdBlue). Ook uitlaatgasrecirculatie (EGR) heeft een verlagend effect bij dieselmotoren.
De emissie van fijnstof (PM₁₀) is in eerste instantie vooral verminderd door motor-technische verbeteringen. Een verdere reductie, met name na 2005, is bereikt door de toepassing van roetfilters. Vanaf 2011 worden zo goed als alle nieuwe dieselvoertuigen met een ingebouwd roetfilter geleverd. Daarnaast zijn in bestaande voertuigen roetfilters ingebouwd ("retrofit"). Zie ook: Emissie per voertuigkilometer voor wegverkeer, 2004-2022

Beleidsdoelstellingen

De algemene doelstelling van het beleid is om voor de gehele economie een afname van de emissies te realiseren naast een groeiend bruto binnenlands product (BBP).