Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 1990-2005

U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.

Door de toepassing van onder andere driewegkatalysator, oxidatiekatalysator en schonere motoren zijn voor de doelgroep Verkeer en vervoer de emissies naar lucht van de meeste stoffen gedaald. De emissie van kooldioxide neemt nog steeds toe.

IPCC en NEC199019952000200320042005*
        
  miljoen kg    
Broeikasgassen 1)      
Kooldioxide (CO2)27 80031 00034 20035 80036 30036 400
w.v.wegverkeer25 50028 60031 70033 40033 80033 900
 overig verkeer2 3002 4002 5002 4002 5002 500
        
Distikstofoxide (N2O)0,921,61,61,61,61,6
w.v.wegverkeer0,871,51,51,51,61,6
 overig verkeer0,050,00,10,00,00,0
        
Methaan (CH4)7,65,84,23,63,43,2
w.v.wegverkeer7,55,64,03,43,23,0
 overig verkeer0,180,180,190,180,180,18
        
Verzurende en grootschalige emissies 2)      
Zwaveldioxide (SO2)18189,37,06,96,9
w.v.wegverkeer13123,30,920,940,95
 overig verkeer3,13,33,43,33,33,3
 mobiele werktuigen2,72,62,62,72,62,6
        
Stikstofoxiden (NOx)350300268247237230
w.v.wegverkeer261211178159152144
 overig verkeer505455545555
 mobiele werktuigen383635343131
        
Ammoniak (NH3)0,902,092,512,582,572,58
w.v.wegverkeer0,882,072,492,562,552,56
 overig verkeer0,010,010,010,010,010,01
 mobiele werktuigen0,010,010,010,010,010,01
        
VOS 2)18412685696460
w.v.wegverkeer17011172565248
 overig verkeer9,011,89,38,48,38,4
 mobiele werktuigen4,34,04,04,03,83,8
        
Fijn stof (PM10)231916151414
w.v.wegverkeer18141110109
 overig verkeer1,92,02,12,12,12,1
 mobiele werktuigen3,33,13,02,82,52,5
        
Koolmonoxide (CO)3)786575478410384367
w.v.wegverkeer737521422356331314
 overig verkeer253233333333
 mobiele werktuigen242222222020
        
Bron: CBS, Emissieregistratie.CBS/MNC/aug06/0128
1) Conform de IPCC-richtlijnen.
2) Conform de NEC-richtlijnen.
3) Vluchtige organische stoffen exclusief methaan (ook wel NMVOS genoemd).
4) Geen verzurende stof; berekend volgens de NEC-richtlijnen.
N.B. De cijfers over 2005 zijn voorlopig; Alle totalen zijn exclusief zeescheepvaart.

Ontwikkeling emissie koolmonoxide en vluchtig organische stoffen

Sinds 1990 zijn de emissies van koolmonoxide (CO) en vluchtige organische stoffen (VOS) met meer dan 50% verminderd. Dit is voornamelijk toe te schrijven aan de stapsgewijs aangescherpte Europese emissie-eisen voor de typekeuring van motorvoertuigen. De eisen voor de kwaliteit van de uitlaatgassen hebben uiteindelijk geresulteerd in de toepassing van driewegkatalysatoren bij personen- en bestelauto's op benzine en LPG. Nieuwe diesel-personenauto's worden vanaf 1996 uitgerust met een oxidatiekatalysator. Bij diesel-bestelauto's vindt deze toepassing plaats vanaf 2000. De eisen met betrekking tot de verdamping van benzine uit het brandstofsysteem van voertuigen hebben geleid tot het inbouwen van koolstoffilters vanaf 1989. Tussen 1990 en 2005 zijn de (VOS)-verdampingsemissies van het wegverkeer met 85% verminderd. Zie tevens de Technische toelichting.

Ontwikkeling kooldioxide-emissie

Tussen 1990 en 2005 heeft de groei van de kooldioxide-emissie door het wegverkeer nagenoeg gelijke tred gehouden met de groei van het aantal voertuigkilometers.

Ontwikkeling emissie stikstofoxiden

Na een lichte stijging in de jaren tachtig daalt de emissie van stikstofoxiden vanaf 1990 door enerzijds het gebruik van driewegkatalysatoren in personen- en bestelauto's en anderzijds de toepassing van steeds schonere dieselmotoren met uitlaatgasrecirculatie (EGR). Dit laatste is vooral van belang bij zware bedrijfsvoertuigen. Ten opzichte van 1990 is de emissie van stikstofoxiden door het wegverkeer met 45% gedaald.

Ontwikkeling emissie fijn stof

Ongeveer 85% van de emissie van fijn stof door verkeer en vervoer ontstaat bij de verbranding motorbrandstoffen; 10% is veroorzaakt door slijtage van wegdek, banden, remvoeringen en bovenleidingen. De emissie van fijn stof door het wegverkeer is in de periode 1990-2005 gehalveerd. Dit is vooral te danken aan schonere dieselmotoren in zware bedrijfsvoertuigen. Bij een aantal automerken wordt bij modellen met een dieselmotor een roetfilter toegepast om de emissie van fijn stof terug te dringen. Ook de ter bestrijding van stikstofoxiden toegepaste uitlaatgasrecirculatie heeft een verlagend effect op de emissie van fijn stof.

Ontwikkeling emissie zwaveldioxide en loodverbindingen

De emissies van loodverbindingen en zwaveldioxide door het wegverkeer zijn in de loop der jaren drastisch verminderd. Dit is een gevolg van het door wettelijke maatregelen afgedwongen gebruik van loodvrije benzine en laagzwavelige dieselolie. Een uitzondering hierop vormen de emissies van zwaveldioxide door zeeschepen. Deze zijn tussen 1990 en 2005 met ruim 40% gestegen. Het aandeel door verkeer en vervoer in de totale zwaveldioxide-emissie in Nederland bedraagt bijna 60%. Driekwart hiervan betreft emissies door de zeevaart op het Nederlands deel van het continentaal plat (NCP), 15% komt van de zeevaart in de havens en minder dan 10% van het overige verkeer. N.B. De emissies door de zeevaart worden niet meegenomen in de 'NEC-cijfers' in de tabel.
De emissie van loodverbindingen door voertuigen is verwaarloosbaar geworden.

Ontwikkeling emissie distikstofoxide

Distikstofoxide komt vooral vrij dooe een onvolledige reductie van stikstofoxiden tot stikstof in driewegkatalysatoren. De emissie blijft de laatste jaren vrijwel constant. Enerzijds neemt het aantal auto's met een katalysator toe, anderzijds produceren auto's met de nieuwste generatie katalysatoren aanzienlijk minder N2O.

Oorzaken van emissies

Bronnen

Relevante informatie

  • Meer gegevens over de emissies van mobiele bronnen vindt u in StatLine (CBS) en het Datawarehouse (Emissieregistratie).

Technische toelichting

Naam van het gegeven
-
Omschrijving
-
Verantwoordelijk instituut
-
Berekeningswijze
-
Basistabel
-
Geografische verdeling
-
Verschijningsfrequentie
-
Opmerking
Er is een verschil in de berekening van de broeikasgasemissies volgens de IPCC en de emissies van verzurende en overige stoffen volgens de NEC-richtlijn. De IPCC-emissies door wegverkeer worden berekend op basis van de afzet van motorbrandstoffen; de NEC-emissies worden berekend op basis van het aantal voertuigkilometers op Nederlands grondgebied.De methodiek voor de berekening van de emissies door mobiele bronnen wordt jaarlijks aangepast. De meest recente methodiekbeschrijving geeft het rapport Klein, J., et al. (2004). Momenteel is een (Engelstalige) actualisatie in voorbereiding.In 2006 zijn bij de berekening van de verdampingsemissies (VOS) van benzinevoertuigen nieuwe (lagere) emissiefactoren geïntroduceerd. Bij de oude emissiefactoren werd een vaste factor aangehouden per voertuig per jaar, onafhankelijk van het aantal voertuigkilometers. Een aanzienlijk deel van de verdampingsemissie komt door en tijdens het rijden. Deze afhankelijkheid van de mate van gebruik van het voertuig leidt ertoe dat met name oude voertuigen (met de hoogste emissiefactoren) aanzienlijk minder VOS emitteren dan voorheen werd aangenomen. Een an ander resulteert in een verlaging van de VOS-emissie met ruim 20 mln kg.
Betrouwbaarheidscodering
-

Archief van deze indicator

Actuele versie
versie‎
37
Bekijk meer Bekijk minder

Referentie van deze webpagina

CBS, PBL, RIVM, WUR (2024). Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 1990-2005 (indicator 0128, versie 09,

) www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.