Fosforbalans van bodem en grondwater, 1986-2006

U bekijkt op dit moment een archiefversie van een afgesloten indicator. De actuele indicatorversie met de reden voor het afsluiten, kunt u via deze link bekijken.

De aanvoer van fosfor op landbouwgrond is tussen 1986 en 2006 met ruim 40% afgenomen. Bijna 85% van de aanvoer van fosfor komt op landbouwgrond terecht, hoofdzakelijk via de toepassing van dierlijke mest en kunstmest.

  1986199020002003200420052006*
         
  miljoen kg P     
         
Aanvoer landbouwgronden15713610694869189
Dierlijke mest113957466636563
Kunstmest36332723182121
Overige organische meststoffen5644444
Atmosferische depositie2100000
Overige aanvoer1111111
         
Afvoer landbouwgronden15713610694869189
Afvoer gewassen (incl. gras)65625850565447
Directe emissie naar water 1)1100000
Uit- en afspoeling 2)3242333
Ophoping (accumulatie) 88714442273439
         
Aanvoer overige gronden18171717171717
Lokale stortingen       
w.v.zuiveringsslib2310000
 baggerspecie6532222
 overig afval7655555
Diffuse aanvoer       
w.v.atmosferische depositie1100000
 overige diffuse aanvoer32810101010
        
Afvoer overige gronden18171717171717
Uit- en afspoeling 2)0000000
Ophoping (accumulatie)18161717161717
        
Bron: CBS (2007a).CBS/MNC/okt07/0196
1) Directe emissies door het meemesten van sloten en lozingen in het spui- en drainagewater uit de glastuinbouw.
2) Modelberekening (STONE 2.3). Bron: Emissieregistratie (2007).

Aanvoer van fosfor

De totale aanvoer van fosfor naar landbouwgrond is tussen 1986 en 2006 (voorlopig cijfer) met 43% gedaald. De afname is geheel toe te schrijven aan de verminderde aanvoer van fosfor in dierlijke mest en kunstmest op landbouwgrond. Van de totale aanvoer van fosfor naar de bodem komt 84% op landbouwgronden terecht, hoofdzakelijk in de vorm van dierlijke mest en kunstmest.

Afvoer van fosfor

Fosfor dat niet door de gewassen wordt opgenomen, accumuleert in eerste instantie in de bodem. Het vermogen van de bodem om fosfor te accumuleren (ophopen) is echter beperkt. Op een gegeven moment is de bodem verzadigd en spoelt fosfor uit naar het grond- en oppervlaktewater. Het totale oppervlak van fosfaatverzadigde gronden neemt gestaag toe. In 2006 (voorlopig cijfer) heeft zich van de totaal aangevoerde hoeveelheid fosfor op landbouwgronden 44% in de bodem opgehoopt (2000: circa 40%, 1990: circa 50% en 1986: circa 55%). De hogere accumulatie in 2006 is het gevolg van een lagere afvoer via gewassen (gras) ten opzichte van 2005.

Bronnen

Relevante informatie

  • Meer informatie over mineralenoverschotten is te vinden in het artikel Mineralen in de landbouw 1990-2005* (CBS, 2007a).
  • Recente emissiecijfers en beschrijvingen van gehanteerde berekeningswijzen (meta-informatie) kunnen in detail bekeken worden in het Datawarehouse van de Emissieregistratie en in de databank StatLine van het CBS.

Technische toelichting

Naam van het gegeven
-
Omschrijving
-
Verantwoordelijk instituut
-
Berekeningswijze
-
Basistabel
-
Geografische verdeling
-
Verschijningsfrequentie
-
Opmerking
De uit- en afspoeling van fosfor uit landbouwgronden en overige gronden is in 2007 opnieuw berekend volgens het model STONE 2.3 (Emissieregistratie, 2007). Dit is een aanpassing ten opzichte van de vorige versie van het STONE-model. Door nieuwe inzichten is ook de depositie van fosfor gewijzigd ten opzichte van de vorige versie (CBS-schatting op basis van RIVM/MNP-informatie). Hierdoor zijn in deze tabel voor alle jaren ook de aanvoer- en accumulatiecijfers van fosfor gewijzigd ten opzichte van de vorige versie. Een korte beschrijving van de berekeningsmethode geeft het artikel Balansen van mineralen en zware metalen (CBS, 2006). Meer gedetailleerde informatie over de gehanteerde berekeningswijzen is beschikbaar in het Datawarehouse van de Emissieregistratie (meta-informatie) (Emissieregistratie, 2007).
Betrouwbaarheidscodering
-

Archief van deze indicator

Actuele versie
versie‎
16
Bekijk meer Bekijk minder
versie‎
08
versie‎
04
versie‎
03

Referentie van deze webpagina

CBS, PBL, RIVM, WUR (2024). Fosforbalans van bodem en grondwater, 1986-2006 (indicator 0196, versie 09,

) www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.