Lokale bodemverontreiniging: de risico's

Inleiding

De beslissing om een verontreinigde bodem te saneren wordt mede genomen op basis van de aanwezigheid van risico's. Risico's voor de mens, het ecosysteem en in tweede instantie de risico's van verspreiding van de verontreiniging zijn sturend voor de beslissing om tot sanering over te gaan. Met de sanering wordt een duurzame bodemkwaliteit nagestreefd waarbij de risico's voor de mens zijn weggenomen en de risico's voor het ecosysteem aanvaardbaar zijn.

1. Risico's voor de mens

De mens kan worden blootgesteld aan bodemverontreiniging door onder andere de consumptie van via de bodem verontreinigde producten, de inhalatie van giftige dampen die uit de bodem komen, en door de opname van bodemdeeltjes (met name voor kinderen). De blootstelling via de genoemde routes wordt ingeschat met een model en vergeleken met het maximaal toelaatbare risiconiveau voor de mens. Dit leidt tot de interventiewaarden (algemeen) of tot bodemgebruikswaarden (voor clusters van bodemgebruik). Als de interventiewaarden zijn overschreden (ernstig verontreinigd) wordt nagegaan hoe urgent de sanering is.

2. Risico's voor het ecosysteem

Ook planten en dieren die op en in de bodem leven en bodemprocessen (bijvoorbeeld afbraak en productieprocessen) kunnen door de bodemverontreiniging schade ondervinden. In dat geval is er sprake van risico voor het ecosysteem. Indien dit risico te hoog is kan er tot sanering worden overgegaan, waarbij men rekening houdt met de omvang van de verontreiniging en het ecologisch gebiedstype. In de praktijk spelen ecologische risico's meestal een rol naast de risico's voor de mens (of als indicator hiervoor).

3. Risico's van verspreiding

Indien een verontreiniging zich door de bodem kan verspreiden is het voordeliger om snel tot verwijdering over te gaan. Ook indien er nog geen directe risico's voor mens en ecosysteem aanwezig zijn. De reden is dat men anders in de toekomst een veel grotere locatie aan zal treffen die kostbaarder is om te saneren. Bij verspreiding buiten een locatie kan ook de juridische aansprakelijkheid een rol spelen.