Bestrijdingsmiddelen in drinkwater, 1995-2013
De concentraties van bestrijdingsmiddelen in drinkwater zijn zo laag dat er geen gevaar is voor de volksgezondheid. Slechts incidenteel overschrijden de concentraties de drinkwaternorm van 0,1 μg/l.
| Aantal pompstations met normoverschrijding | |||||||
| Bestrijdingsmiddel/metaboliet | 1995 | 2000 | 2005 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 |
| Bromacil | 0 | 0 | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 |
| Bentazon | 3 | 1 | 0 | 0 | 1 | 1 | 0 |
| 1,2 Dichloorpropaan | 3 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Atrazin | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| DNOC | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| AMPA *) | 0 | 0 | 3 | 3 | 5 | 5 | 4 |
| Dinoterp | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Fosfamidon | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Azinfos-metyl | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Diuron | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| Simazin | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | ||
| MCPP | 0 | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
| BAM *) | 2 | 5 | 8 | 5 | 5 | 5 | |
| Monuron | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | ||
| Metoxuron | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | ||
| Oxamyl | 1 | 0 | 0 | ||||
| Bron: Waterleidingbedrijven (2013) | PBL/aug14 | ||||||
| www.clo.nl/nl027713 | |||||||
| *) deze metabolieten zijn beoordeeld als humaan toxicologisch niet relevant, voor deze stoffen geldt een norm van 1 µg/l (Drinkwaterbesluit 2011) | |||||||
Voor een jaarlijks overzicht van de periode 1995-2013
Concentraties van bestrijdingsmiddelen in drinkwater zijn geen gevaar voor de volksgezondheid
De drinkwaterbedrijven nemen preventieve maatregelen of zetten extra zuiveringstechnieken in om te voorkomen dat bestrijdingsmiddelen in het drinkwater terecht komen. Door die maatregelen zijn de concentraties zo laag dat er geen gevaar voor de volksgezondheid is te verwachten bij alle circa 210 in werking zijnde pompstations in Nederland.
Bestrijdingsmiddelen alleen incidenteel in drinkwater aanwezig
De drinkwaternorm voor bestrijdingsmiddelen van 0,1 µg/l wordt slechts incidenteel overschreden, bijvoorbeeld door een storing in het zuiveringsproces of door verontreiniging van grond- en/of oppervlaktewater (RIVM, 2012; ILT, 2013). Een voorbeeld hiervan is bentazon (in het verleden aanwezig in de bron oppervlaktewater, maar nu ook bij enkele kwetsbare grondwaterwinningen) dat in 2011 en 2012 is aangetoond en ook bromacil dat als structurele verontreiniging bij een grondwaterwinning aanwezig is. In 2013 is geen enkel bestrijdingsmiddel aangetoond in een concentratie boven de norm. De drinkwaternorm is gebaseerd op het voorzorgsprincipe, dat wil zeggen de bestrijdingsmiddelen horen niet thuis in het drinkwater.
De stof 1,2-dichloorpropaan kwam in het verleden verschillende keren in drinkwater voor in gebieden waar aardappelteelt plaatsvindt. In die gevallen waarbij het nu nog wordt aangetroffen in het grondwater is specifieke zuivering opgesteld. Vanaf 01-01-2003 wordt deze stof niet meer als pesticide aangemerkt, het is geen werkzame stof maar een bijproduct. Er geldt nu een norm van 1,0 μg/l. Deze norm geldt ook voor humaan toxicologisch niet relevante metabolieten zoals BAM en AMPA.
In het oppervlaktewater dat als bron voor de drinkwaterproductie wordt gebruikt, wordt in 2012 13 verschillende bestrijdingsmiddelen (of hun metabolieten) aangetoond (RIVM, 2014). Dit aantal is ten opzichte van 2011 toegenomen omdat de gegevens van meer locaties zijn meegenomen dan in voorgaande jaren. Een aantal stoffen worden op meerdere innamepunten aangetoond.
Beleid met betrekking tot bestrijdingsmiddelengebruik
Het beleid is gericht op het verbod van een aantal middelen en het terugdringen van het bestrijdingsmiddelengebruik middels het toelatingsbeleid. In dit beleid zal rekening worden gehouden met oppervlaktewater als bron voor de drinkwaterproductie (Linders et al 2010). Er zijn vormen van samenwerking met gemeenten en de drinkwatersector om het gebruik van diuron voor onkruidbestrijding op verharde oppervlakken terug te dringen. De drinkwatersector heeft samen met landbouwers en gemeenten het project 'Schone bronnen' uitgevoerd. Dit project is eind 2012 afgerond (www.schonemaas.org).
Referenties
- RIVM (2005) De kwaliteit van het drinkwater in Nederland in 2003. Versteegh, J.F.M. en J.D. te Biesebeek. RIVM, rapportnr. 703719007, Bilthoven. VROM rapport 4233.
- RIVM (2006) De kwaliteit van het drinkwater in Nederland in 2005, J.F.M. Versteegh en H.H.J. Dik. RIVM, rapportnr. 703719014, Bilthoven. VROM rapport 6238
- RIVM (2007) De kwaliteit van het drinkwater in Nederland in 2006, J.F.M. Versteegh en H.H.J. Dik. RIVM, rapportnr. 703719022, Bilthoven. VROM rapport 7420
- RIVM (2008) De kwaliteit van het drinkwater in Nederland in 2007, J.F.M. Versteegh en H.H.J. Dik. RIVM, rapportnr. 703719034, Bilthoven. VROM rapport 8346
- RIVM (2009) De kwaliteit van het drinkwater in Nederland in 2008, J.F.M. Versteegh en H.H.J. Dik. RIVM, rapportnr. 703719046, Bilthoven. VROM rapport 7275
- RIVM (2010) De kwaliteit van het drinkwater in Nederland in 2009, J.F.M. Versteegh en H.H.J. Dik. RIVM, rapportnr. 703719065, Bilthoven. VROM-Inspectie nr. VI-2010-21
- Linders J.B.H.J. , A.M.A. van der Linden, en Y.J. Stienstra. (2010),Surface water intended for the abstraction of drinking water after use of plant protection products on hard surfaces. RIVM, rapportnr. 601450021, Bilthoven.
- RIVM (2011) De kwaliteit van het drinkwater in Nederland in 2010, J.F.M. Versteegh en H.H.J. Dik. RIVM, rapportnr. 703719081, Bilthoven. VROM-Inspectie nr. VI-2011-119
- Drinkwaterbesluit 2011 (Staatsblad 2011, 293)
- RIVM (2012) De kwaliteit van het drinkwater in Nederland in 2011, J.F.M. Versteegh en H.H.J. Dik. RIVM, rapportnr. 703719090, Bilthoven.
- ILT (2013). De kwaliteit van het drinkwater in Nederland in 2012.
- ILT (2014). De kwaliteit van het drinkwater in Nederland in 2013.
- RIVM (2014) De staat van het drinkwater in Nederland, 2012, J.F.M. Versteegh en H.H.J. Dik. RIVM, Rapport 2014-0137, Bilthoven
Relevante informatie
Technische toelichting
Naam van het gegeven
Bestrijdingsmiddelen in drinkwater
Omschrijving
Aantal normoverschrijdingen van bestrijdingsmiddelen in drinkwater van 1995 tot en met 2013
Verantwoordelijk instituut
RIVM/DMG
Berekeningswijze
Rapportage van overschrijding van de drinkwaternorm van 0,1 μg/l.
Geografisch verdeling
209 pompstations in Nederland
Verschijningsfrequentie
jaarlijks
Achtergrondliteratuur
Drinkwaterbesluit 2011 (Staatsblad 2011, 293),
Betrouwbaarheidscodering
Schatting, gebaseerd op een groot aantal (accurate) metingen; de representativiteit is grotendeels gewaarborgd.
Archief van deze indicator
- Bestrijdingsmiddelen in drinkwater, 1995-2021 (actuele versie , 21 nov 2022 )
- Bestrijdingsmiddelen in drinkwater, 1995-2014 (v14 , 04 dec 2015 )
- Bestrijdingsmiddelen in drinkwater, 1995-2013 (v13 , 10 sep 2014 )
- Bestrijdingsmiddelen in drinkwater, 1995-2011 (v12 , 21 mei 2013 )
- Bestrijdingsmiddelen in drinkwater, 1995-2010 (v11 , 23 nov 2011 )
- Bestrijdingsmiddelen in drinkwater (v10 , 01 dec 2010 )
- Bestrijdingsmiddelen in drinkwater (v09 , 11 dec 2009 )
- Bestrijdingsmiddelen in drinkwater (v08 , 16 dec 2008 )
- Bestrijdingsmiddelen in drinkwater (v07 , 22 dec 2006 )
- Bestrijdingsmiddelen in drinkwater (v06 , 21 apr 2006 )
- Bestrijdingsmiddelen in drinkwater, 1994-2002 (v05 , 15 mei 2004 )
- Bestrijdingsmiddelen in drinkwater, 1993-2001 (v04 , 27 jun 2003 )
- Bestrijdingsmiddelen in water van pompstations, 1992-2000 (v03 , 04 sep 2002 )
Referentie van deze webpagina
CBS, PBL, RIVM, WUR (2014). Bestrijdingsmiddelen in drinkwater, 1995-2013 (indicator 0277, versie 13 , 10 september 2014 ). www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
