Netto milieulasten in de industrie en energiesector, 1985-2012

U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.

De netto milieulasten van bedrijven met twintig of meer werknemers in de delfstoffenwinning, industrie en openbare energie- en watervoorziening zijn in 2012 verder gedaald ten opzichte van de jaren ervoor. De chemie en voedingsmiddelenindustrie zijn samen goed voor bijna de helft van de totale netto milieulasten.

Milieulasten dalen verder

De netto milieulasten van bedrijven met twintig of meer werknemers in de delfstoffenwinning, industrie en openbare energie- en watervoorziening zijn in 2012 met ruim 1,3 miljard euro (voorlopig cijfer) bijna 3 procent lager dan in 2011. In de topjaren rond 2000 bedroegen de netto milieulasten nog circa 2 miljard euro. Sindsdien dalen de milieulasten jaarlijks (CBS, 2013b).

Milieulasten naar milieucompartiment

In 2011 is bijna tweederde van de netto milieulasten van bedrijven in de delfstoffenwinning, industrie en openbare energie- en watervoorziening besteed aan maatregelen op het gebied van afvalverwijdering en het verbeteren van de waterkwaliteit.

Milieulasten naar bedrijfstak

Met 405 miljoen euro heeft de chemie in 2011 het grootste aandeel in de netto milieulasten van de bedrijven in de delfstoffenwinning, industrie en openbare energie- en watervoorziening. Daarnaast zijn de netto milieulasten hoog in de voedingsmiddelenindustrie (225 miljoen euro), de aardolie-industrie (175 miljoen euro), en de winning van aardolie en aardgas (144 miljoen euro). De negatieve netto milieulasten bij de energie- en watervoorziening in 2011 vinden hun oorzaak in onder andere de hoge subsidies die aan deze bedrijven zijn verstrekt voor met name investeringen in duurzame energie (zoals windmolens).

Definitie netto milieulasten

De netto milieulasten worden berekend als de som van de kosten van eigen milieuactiviteiten, betaalde milieuheffingen en kosten voor uitbestede milieuactiviteiten, verminderd met de ontvangen subsidies.
De kosten van eigen milieuactiviteiten (milieukosten) zijn de jaarlijkse kosten van activiteiten waarmee men beoogt de toestand van het milieu te beschermen, te herstellen of te verbeteren. Deze kosten omvatten onder andere de kapitaallasten van milieu-investeringen (afschrijvingen, renten) en de lopende kosten hiervan (zoals bediening en onderhoud). De kosten van maatregelen, die een positief effect op het milieu hebben maar zichzelf binnen drie jaar terugverdienen, worden niet tot de milieukosten gerekend. Ook economische gevolgen van het invoeren van milieumaatregelen, bijvoorbeeld veranderingen in de afzet, behoren niet tot de milieukosten.

Lopende prijzen

Alle bedragen in deze indicator zijn uitgedrukt in lopende prijzen. Dit zijn de bedragen die in de betreffende jaren daadwerkelijk zijn betaald. Voor meer informatie hierover lees de technische toelichting.

Relevante informatie

  • Meer informatie over milieulasten is te vinden in de databank StatLine van het CBS.

Technische toelichting

Naam van het gegeven
Netto milieulasten in de industrie en energiesector
Omschrijving
Ontwikkeling van de netto milieulasten van bedrijven met twintig en meer werkzame personen in de delfstoffenwinning, industrie (exclusief Sociale werkvoorziening) en energie- en watervoorziening per bedrijfsgroep, milieucompartiment en jaar.
Het cijfer voor 2012 is voorlopig.
Verantwoordelijk instituut
Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)
Berekeningswijze
Schriftelijke enquête op basis van een steekproef onder bedrijven met tien of meer werknemers in de delfstoffenwinning, industrie (exclusief Sociale werkvoorziening) en openbare energie- en watervoorziening. Ophoging met een schatter per bedrijfsgroep en bedrijfsgrootte. Het artikel Milieukosten van bedrijven (CBS, 2011) geeft een korte methodebeschrijving van het onderzoek.

Van de uitkomsten uit de statistiek is een selectie gemaakt van de bedrijven met twintig of meer werknemers. Grafiek 1 (ontwikkeling 1985-2012) is afkomstig uit de StatLine-tabel Milieukosten van bedrijven met 20 of meer werknemers: kerncijfers (CBS, 2013b). Deze StatLine-tabel bevat gegevens over de totale netto milieulasten van bedrijven met twintig of meer werknemers zonder detaillering naar bedrijfstak of milieucompartiment. De gegevens in grafiek 2 (verdeling naar milieucompartiment) en grafiek 3 (verdeling naar bedrijfstak) staan NIET in deze StatLine-tabel. Zij zijn speciaal voor deze indicator berekend uit de basisuitkomsten van de statistiek.
Geografische verdeling
-
Andere variabelen
Milieu-investeringen, kosten van eigen milieuactiviteiten en netto milieulasten per bedrijfsgroep, bedrijfsgrootteklasse en milieucompartiment. Milieusubsidies en milieuheffingen per bedrijfsgroep en bedrijfsgrootteklasse.
Verschijningsfrequentie
Jaarlijks
Achtergrondliteratuur
Het artikel Milieukosten van bedrijven (CBS, 2011) geeft een korte methodebeschrijving van het onderzoek.
Opmerking
Bedragen in lopende prijzen
Met ingang van 2014 publiceert het CBS de gegevens over milieukosten, milieu-investeringen, netto milieulasten, milieuheffingen en milieubelastingen in lopende prijzen. Lopende prijzen wil zeggen dat het gaat om bedragen die in de betreffende jaren daadwerkelijk betaald zijn. Met andere woorden, de bedragen zijn steeds weergegeven in het prijsniveau van het betreffende jaar, oftewel de bedragen zijn niet gecorrigeerd voor prijspeilontwikkelingen.

Toelichting prijspeilontwikkelingen
Diverse oorzaken dragen bij aan de ontwikkeling van het prijspeil. Zo treden er jaarlijks veranderingen op in het prijspeil door inflatie, tariefontwikkelingen en diverse andere prijsontwikkelingen die kunnen gelden voor bepaalde goederen, investeringsgoederen, belasting- en subsidieregelingen en bepaalde economische sectoren.
1. In het onderzoek Consumentenprijsindex (CPI) berekent het CBS de inflatie. Dit gebeurt op basis van de prijsontwikkeling in een selectie van consumptiegoederen in de winkel (het zogenaamde "boodschappenmandje").
2. Een voorbeeld van de invloed van tariefontwikkelingen op het prijspeil vinden we bij de (milieu)belastingen. Hier spelen de wijzigingen in de belastingtarieven een belangrijkere rol in de prijsontwikkeling dan de inflatie.
3. Een voorbeeld van een specifieke prijsontwikkeling bij bepaalde goederen vinden we bij computers. De prijsontwikkeling van computers in de afgelopen 25 jaar verloopt totaal anders dan de inflatie in die periode, gemeten volgens het CPI. Dit komt doordat computers begin jaren 90 nog schaars beschikbaar waren en nu inmiddels gemeengoed zijn geworden.

Wat laten de grafieken zien en wat niet?
Omdat de bedragen uitgedrukt zijn in lopende prijzen geven de grafieken in deze indicator niet meer dan alleen de waarde ontwikkeling weer. Anders gezegd, ze tonen alleen de ontwikkeling van de bedragen zoals die in de betreffende jaren zijn betaald.
De bedragen voor de diverse jaren zijn hierdoor beperkt met elkaar vergelijkbaar. Om een reële ontwikkeling te laten zien moeten de bedragen worden gecorrigeerd naar hetzelfde prijspeil. In een aantal indicatoren over milieukosten, milieu-investeringen, netto milieulasten, milieuheffingen en milieubelastingen heeft het CBS de laatste twee jaar een prijspeil correctie uitgevoerd op basis van de CPI. Vanaf 2014 voert het CBS deze correctie niet langer meer uit. Reden hiervoor is dat het vergelijkbaar maken van bedragen door ze alleen te corrigeren op basis van de CPI niet geheel juist of onvolledig is. Met behulp van de CPI worden bedragen immers alleen gecorrigeerd voor inflatie. In de praktijk wordt de prijsontwikkeling ook bepaald door een aantal andere factoren die los staan van de inflatie (zie hierboven).

Prijspeil gecorrigeerde bedragen vragen nader onderzoek
Het maken van een goede en reële prijscorrectie waarmee de bedragen voor de verschillende jaren op hetzelfde prijspeil worden gebracht vraagt aanvullend onderzoek. In een dergelijk onderzoek zou aansluiting gemaakt kunnen worden met de waarde, prijs en volume ontwikkeling in de Nationale Rekeningen van het CBS. Er moeten daarbij correcties uitgevoerd worden op de lopende prijzen van zowel goederengroepen, investeringen, belastingen, subsidies en sectoren.
Het CBS publiceert reeds enkele decennia cijfers over milieukosten, milieu-investeringen, netto milieulasten milieuheffingen en milieubelastingen in alleen lopende prijzen. Het berekenen van gecorrigeerde bedragen op basis van een bepaald prijspeil valt nu buiten de scope van het werk van het CBS aan de betreffende indicatoren voor het Compendium voor de Leefomgeving. Indien u voor onderzoek dergelijke gegevens toch nodig hebt, dan kunt u bij het CBS vragen naar de mogelijkheden.
Betrouwbaarheidscodering
Schatting gebaseerd op een groot aantal (zeer accurate) metingen, waarbij representa-tiviteit van de gegevens vrijwel volledig is.

Archief van deze indicator

Actuele versie
versie‎
21
Bekijk meer Bekijk minder

Referentie van deze webpagina

CBS, PBL, RIVM, WUR (2024). Netto milieulasten in de industrie en energiesector, 1985-2012 (indicator 0426, versie 13,

) www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.