Natuurkwaliteit van waterplanten in oppervlaktewater 1991 - 2010
U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.
De natuurkwaliteit gebaseerd op waterplanten in Nederland is heel laag. Slechts op enkele plaatsen wordt een matige of goede kwaliteit aangetroffen. In de afgelopen 20 jaar is een geringe verbetering opgetreden. De lage kwaliteit heeft te maken met het sterk onnatuurlijke karakter van vele wateren in Nederland en met de nog steeds hoge concentraties aan voedingsstoffen.
Huidige natuurkwaliteit waterplanten gering
De huidige kwaliteit van waterplanten in het Nederlandse oppervlaktewater is slecht tot matig. Dit is bepaald met de maatlatten van de Kaderrichtlijn Water (KRW). Deze maatlatten zijn opgesteld voor elk watertype. Het uitgangspunt voor een 'zeer goede kwaliteit' is de natuurlijke referentie: de waterplantengemeenschap die kan worden aangetroffen in een ongestoorde, optimale situatie. De meeste wateren hebben een waterplantengemeenschap die (ver) afwijkt van deze natuurlijke referentie.
Zowel waterkwaliteit als inrichting onvoldoende
De geringe kwaliteit komt vaak door vermesting zodat dat het water voedselrijk (eutroof) is. Andere oorzaken zijn een onnatuurlijke inrichting, een vastgesteld waterpeilbeheer en een vervuilde, voedselrijke waterbodem. Uit verschillende studies komt naar voren dat vooral met een betere inrichting de natuurkwaliteit sterk kan toenemen.
Nauwelijks verbetering in afgelopen 20 jaar
De natuurkwaliteit voor waterplanten is alleen bij de beken verbeterd. In de andere watertypen is deze nauwelijks verbeterd of zelfs achteruit gegaan. Deze gegevens zijn gebaseerd op de gegevens van waterschappen. Dit zijn vooral meetpunten in het landelijke gebied en maar weinig in natuurgebieden. Het herstel van waterplanten gaat langzaam doordat de Nederlandse oppervlaktewateren nog steeds voedselrijk zijn. Weliswaar zijn de nutriëntgehalten verminderd, maar de beschikbare nutriënten in de waterbodem zorgen voor een lange nalevering van voedingsstoffen. Het beheer van watergangen biedt weinig mogelijkheden voor een natuurlijke ontwikkeling van waterplanten en is niet verbeterd in de afgelopen jaren.
Methode natuurkwaliteit voor waterplanten
De natuurkwaliteit is berekend met de maatlat voor waterplanten van de KRW. Eind 2012 worden nieuwe maatlatten voor de beoordeling van de waterplanten opgeleverd. De nieuwe maatlatten zijn beter toepasbaar op individuele watermonsters, zoals in dit overzicht is toegepast. Met de nieuwe maatlatten kan de gemiddelde kwaliteit 20% hoger zijn. Voor de trend zal dit geen verschil maken. In de KRW kan per waterlichaam een lager doel vastgesteld zijn (GEP). In deze studie is uitgegaan van de default waarden per watertype voor de indeling in klassen (goed, matig, ontoereikend en slecht).
Bronnen
- STOWA (2007). Referenties en maatlatten voor natuurlijke watertypen voor de Kaderrichtlijn Water. Stowa rapport 2007-32, RWS-WD rapport 2007-018
- STOWA (2007). Omschrijving MEP en maatlatten voor sloten en kanalen voor de Kaderrichtlijn Water. Stowa rapport 2007-32b, RWS-WD rapport 2007-019
- Kaderrichtlijn Water (Helpdesk Water)
- Stichting Toegepast onderzoek waterbeheer (STOWA)
Relevante informatie
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- Natuurkwaliteit waterplanten
- Omschrijving
- Natuurkwaliteit van waterplanten gebaseerd op de KRW-maatlat voor waterplanten. Deze beoordeling is toegepast op individuele monsters en wijkt daarmee af van de KRW beoordeling.
- Verantwoordelijk instituut
- PBL
- Berekeningswijze
- KRW beoordeling met vegetatie opname.
- Basistabel
- Limnodata Neerlandica. Deze database bevat de informatie van alle biologische bemonsteringen van de waterschappen. De informatie is bijgewerkt tot en met 2010.
- Geografische verdeling
- Nederland
- Verschijningsfrequentie
- Incidenteel
- Achtergrondliteratuur
- STOWA (2007). Referenties en maatlatten voor natuurlijke watertypen voor de Kaderrichtlijn Water. Stowa rapport 2007-32, RWS-WD rapport 2007-018STOWA (2007). Omschrijving MEP en maatlatten voor sloten en kanalen voor de Kaderrichtlijn Water. Stowa rapport 2007-32b, RWS-WD rapport 2007-019P. van Puijenbroek, N. Evers, B. van der Wal (2008). Bepaling kwaliteit aquatische natuur met huidige monitoringsgegevens. H20/23, pagina 29-31.
- Opmerking
- In de KRW zijn doelen geformuleerd voor het oppervlaktewater. De score op de maatlat wordt uitgedrukt in de ecologische kwaliteit ratio (ekr). De standaard doelstelling is een ekr van 0,6 (goede kwaliteit), maar voor veel wateren geldt een aangepaste doelstelling (het Goed Ecologisch Potentieel), zodat vaak met een lagere ekr-kwaliteit kan worden volstaan. In dit overzicht is de KRW-beoordeling voor waterplaten toegepast op individuele monsters. De officiële KRW beoordeling is opgesteld voor meerdere monsters in een waterlichaam. Hierdoor geeft deze beoordeling een slechter beeld dan bij een strikte toepassing van de KRW maatlatten.In 2012 zijn nieuwe maatlatten voor de ecologische kwaliteit van waterplanten vastgesteld. Hiervan zijn nog geen resultaten beschikbaar.
- Betrouwbaarheidscodering
- Schatting, gebaseerd op een groot aantal (accurate) metingen; de representativiteit is grotendeels gewaarborgd.
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CBS, PBL, RIVM, WUR (2024). Natuurkwaliteit van waterplanten in oppervlaktewater 1991 - 2010 (indicator 1441, versie 02,
