Langlevende weekdiersoorten Noordzee, 1960-2012

U bekijkt op dit moment een afgesloten indicator. Deze indicator wordt niet meer bijgewerkt. De reden hiervoor staat hieronder vermeld. De archiefversies van deze indicator (indien aanwezig) zijn nog wel beschikbaar.

Deze indicator is afgesloten. Zie:

De weekdiersoorten met een lange levensduur gaan vanaf 1960 in aantal achteruit. De boomkorvisserij is een van de mogelijke oorzaken.

Langlevende soorten

Langlevende soorten zijn over het algemeen gevoeliger voor verstoring. Bij allerlei verstoringen wordt een deel van de populatie voortijdig gedood, voordat ze door natuurlijke oorzaken sterven. Dat kan leiden tot een verschuiving in de leeftijdsopbouw naar jongere dieren, tot afname van het aantal dieren of tot het geheel verdwijnen van soorten. Dat geldt ook voor de langlevende weekdieren op het Nederlandse Continentale Plat.

Boomkorvisserij

Een groot deel van de Nederlandse Noordzee wordt intensief met de boomkor bevist.
Een boomkor is een sleepnet met zware wekkerkettingen, dat over de zeebodem wordt getrokken. Door met kettingen over de zeebodem te schrapen, wordt de zeebodem tot een diepte van een acht centimeter doorploegd (Polet & Depestele, 2010; Paschen et al., 2000) met als doel de platvissen op te jagen. Langlevende soorten hebben daar het meest onder te lijden. Onderzoek naar langetermijneffecten wijst op een afname van dichtheden van langlevende tweekleppigen en huisjesslakken.

Pulskor

Bij de pulskor zijn de zware wekkerkettingen van de traditionele boomkor vervangen door sleepdraden waar stroomstoten doorheen lopen. Voordelen voor de natuur zijn een geringere verstoring van de bodem en minder bijvangst. Maar een Europees verbod op elektrisch vissen belemmert de invoering van deze nieuwe techniek. In september 2010 heeft het ministerie van LNV besloten dat hooguit vijf procent van de Nederlandse vloot met de pulskor mag vissen. De verwachting is dat dit lage percentage weinig zal bijdragen aan het herstel van de weekdierenfauna.

Aangroeiwerende verf

Wulk en purperslak zijn twee langlevende slakkensoorten, waarvan de populaties ten gevolge van hoge gehalten aan TBT af kunnen nemen. TBT is een giftige tinverbinding die aan aanwezig kan zijn in aangroeiwerende verf van schepen.

Bronnen

  • Bruyne, R. de, S. van Leeuwen, A. Gmelig Meyling en R. Daan (2013). Schelpdieren van het Nederlandse Noordzeegebied. Ecologische atlas van de marine weekdieren (Mollusca). Stichting Anemoon Bennebroek en Tirion Natuur, Utrecht. 414 pp.
  • Polet, H. en J. Depestele (2010). Impact assessment of the effects of a selected range of fishing gears in the North Sea. ILVO technisch visserijonderzoek.
  • Paschen, M., U. Richter en W. Köpnick (2000). Trawl penetration in the seabed (TRAPESE). Final Report EC-Study. Contract No. 96-006. University of Rostock, Rostock. 150 pp.

Relevante informatie

Technische toelichting

Naam van het gegeven
Langlevende weekdiersoorten Noordzee
Omschrijving
Soortgroeptrend van een aantal langlevende weekdiersoorten op het Nederlandse Continentale Plat
Verantwoordelijk instituut
Centraal Bureau voor de Statistiek
Berekeningswijze
Graadmeter van 15 langlevende weekdieren soorten. De levensduur is afgeleid van de grootte van de soorten.
Basistabel
Zie tabblad figuurdata onder Download figuurdata voor de cijfers van de grafiek. In het tabblad soorten staat de lijst met trends van de afzonderlijke soorten.
Geografische verdeling
Noordzee, Nederlands Continentale Plat
Andere variabelen
Geen
Verschijningsfrequentie
Tweejaarlijks
Achtergrondliteratuur
Bruyne, R. de, S. van Leeuwen, A. Gmelig Meyling en R. Daan (2013). Schelpdieren van het Nederlandse Noordzeegebied. Ecologische atlas van de marine weekdieren (Mollusca). Stichting Anemoon Bennebroek en Tirion Natuur, Utrecht.
Betrouwbaarheidscodering
D. Schatting, gebaseerd op een aantal metingen, expert judgement, een aantal relevante feiten of gepubliceerde bronnen terzake.

Archief van deze indicator

Actuele versie
versie‎
01

Referentie van deze webpagina

CBS, PBL, RIVM, WUR (2024). Langlevende weekdiersoorten Noordzee, 1960-2012 (indicator 1564, versie 01,

) www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.