Macroparameters in ondiep grondwater, 1985-2007

U bekijkt op dit moment een archiefversie van een afgesloten indicator. De actuele indicatorversie met de reden voor het afsluiten, kunt u via deze link bekijken.

Belasting van de bodem met dierlijke mest en kunstmest is gedaald, dit heeft nog geen effect op kwaliteit ondiep grondwater.

Stof, per grondsoort en grondgebruik1985199019952000200520062007
        
 % waarnemingen boven de streefwaarde   
   
Aluminium (drinkwaternorm 0,2 mg/l) 
Zand_landbouw*211918141414
Zand_natuur*333337282623
Rivierklei_landbouw*000000
Zeeklei_landbouw*5811000
Veen_landbouw*444444
        
Sulfaat (streefwaarde 150 mg/l) 
Zand_landbouw8895333
Zand_natuur0022222
Rivierklei_landbouw55010101010
Zeeklei_landbouw27302722222222
Veen_landbouw4444444
        
Kalium (drinkwaternorm 12 mg/l) 
Zand_landbouw20202223242523
Zand_natuur2522222
Rivierklei_landbouw5555000
Zeeklei_landbouw54575757575454
Veen_landbouw27272731313131
        
Nitraat-N (drinkwaternorm 11,3 mg/l) 
Zand_landbouw17232220201916
Zand_natuur0277555
Rivierklei_landbouw5555101010
Zeeklei_landbouw0000000
Veen_landbouw0000000
        
Ammonium-N (streefwaarden: zandgebieden 2 mg/l, klei + veen 10 mg/l) 
Zand_landbouw22232220252422
Zand_natuur5588225
Rivierklei_landbouw0000555
Zeeklei_landbouw38434340433838
Veen_landbouw31313131311919
        
Totaal-P (streefwaarden: zandgebieden 0,4 mg/l, klei + veen 3 mg/l) 
Zand_landbouw56109448
Zand_natuur0000000
Rivierklei_landbouw0000000
Zeeklei_landbouw1119192251111
Veen_landbouw812121581212
        
Bron: RIVM Landelijk meetnet grondwaterkwaliteit PBL/MNC/dec08/0273
* Niet geanalyseerd  

Ontwikkeling

Onder landbouwgronden in de zandgebieden zijn, als gevolg van vermesting, de nitraatgehalten in het ondiepe grondwater (5-15 m diepte) vaak hoger dan de streefwaarde. In de klei- en veengebieden vinden soms overschrijdingen van de streefwaarde plaats die vooral veroorzaakt worden door hoge natuurlijke gehalten van de desbetreffende stof. In de beschouwde periode treden geen duidelijke veranderingen op.

Beleid

De Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO), de Europese Unie (EU-Drinkwaterrichtlijn in 1980) en de Nederlandse overheid (Waterleidingwet) hebben voor nitraat een waarde van 50 mg/l vastgesteld als maximaal toelaatbaar risico (MTR)-waarde voor water voor de menselijke consumptie. De EU-Nitraatrichtlijn gaat ervan uit dat de MTR-waarde moet gelden voor al het water dat een mogelijke bron is voor de drinkwatervoorziening. Het gevolg is dat ook het grondwater in Nederland aan deze MTR-waarde dient te voldoen. Onderdeel van de EU-Nitraatrichtlijn is een beperking van de hoeveelheid toegediende stikstof via dierlijke mest tot 170 kg/ha. Nederland gaf invulling aan de Nitraatrichtlijn via het mineralenaangiftesysteem (MINAS) en een systeem van mestafzetcontracten (MAO). Het Nederlandse mestbeleid is echter in oktober 2003 door het Europese Hof van Justitie veroordeeld. In december 2005 heeft de Europese Commissie aan Nederland een derogatiebeschikking afgegeven voor de periode 2006-2009. Hiermee mogen graslandbedrijven, dit zijn bedrijven met een aandeel grasland van minimaal 70% van het totale areaal, onder voorwaarden, per hectare tot 250 kilogram stikstof toedienen via dierlijke mest van graasdieren.

Relevantie

Alle genoemde stoffen bedreigen de kwaliteit van het drinkwater.

Bronnen

  • Landelijk Meetnet Grondwaterkwaliteit (LMG).
  • Klijne, A. de, A.E.J. Hooijboer, D.J. Bakker, O.F. Schoumans, A. van den Ham (2007). Milieukwaliteit en nutrientenbelasting: Achtergrondrapport milieukwaliteit van de Evaluatie Meststoffenwet 2007. RIVM rapport 680130001
  • Reijnders, H.F.R., G. van Drecht, H.F. Prins, J.J.B. Bronswijk, L.J.M. Boumans (2004). De kwaliteit van ondiep en middeldiep grondwater in Nederland in het jaar 2000 en verandering daarvan in de periode 1984-2000. RIVM rapport 714801030
  • Zwart, M.H., A.E.J. Hooijboer, B. Fraters, M. Kotte, R.N.M. Duin, C.H.G. Daatselaar, C.S.M. Olsthoorn, J.N. Bosma (2008). Agricultural practice and water quality in the Netherlands in the 1992-2006 period. RIVM rapport 680716003

Technische toelichting

Naam van het gegeven
Macroparameters in ondiep grondwater
Omschrijving
Percentage waarnemingen boven de streefwaarde
Verantwoordelijk instituut
RIVM
Berekeningswijze
Metingen met behulp van vaste peilbuizen
Basistabel
Landelijk Meetnet Grondwaterkwaliteit
Geografische verdeling
Geheel Nederland
Andere variabelen
Grondsoort/grondgebruik combinatie
Verschijningsfrequentie
Jaarlijks
Betrouwbaarheidscodering
B, betreft metingen

Archief van deze indicator

Actuele versie
versie‎
06
Bekijk meer Bekijk minder

Referentie van deze webpagina

CBS, PBL, RIVM, WUR (2024). Macroparameters in ondiep grondwater, 1985-2007 (indicator 0273, versie 05,

) www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.