Stralingsdosis per bron, 2000

U bekijkt op dit moment een archiefversie van een afgesloten indicator. De actuele indicatorversie met de reden voor het afsluiten, kunt u via deze link bekijken.

De jaarlijkse stralingsdosis per hoofd van de Nederlandse bevolking bedroeg in 2000 circa 2,5 millisievert. Hiervan is 75% van natuurlijke oorsprong. De overige 25% komt nagenoeg geheel voor rekening van de medische diagnostiek.

Meeste straling afkomstig van natuurlijke bronnen

In 2000 was 75% van de stralingsdosis in Nederland van natuurlijke oorsprong. De totale stralingsdosis per persoon was in dat jaar gemiddeld circa 2,5 millisievert (Eleveld, 2003).

  • Circa eenderde van de stralingsdosis wordt bepaald door binnenshuis aanwezig radon en thoron.
  • 'Natuurlijk in het lichaam' is voor bijna 85% het gevolg van inname van kalium (40K), lood (210Pb) en polonium (210Po) via de voeding.
  • Kosmische straling ontstaat doordat de aarde vanuit de ruimte voortdurend met deeltjes wordt gebombardeerd. Dit bombardement leidt tot blootstelling aan ionserende straling op het aardoppervlak.
  • Een deel van de natuurlijke bijdrage is door tussenkomst van de mens verhoogd. Deze component duiden we aan als 'technologisch verrijkt natuurlijk'. Hiertoe behoort straling vanuit bouwmaterialen, blootstelling aan kosmische straling in een vliegtuig en radionucliden in de uitstoot van elektriciteitscentrales.
  • De component 'overige bronnen' omvat bijvoorbeeld blootstelling aan straling door lozing van de industrie en laboratoria, en aan straling uit gebruiksartikelen als rookmelders, gloeikousjes, etc. (totaal minder dan 1%).


Straling in de woning, 1930-2012
Stralingsdosis door emissies van de Nederlandse industrie, 2008
Stralingsdosis door kunstmatige radioactieve stoffen, 1960 - 2010

Medische onderzoek is de belangrijkste kunstmatige bron van straling

Van de jaarlijkse stralingsdosis ontstaat 25% door menselijk handelen. Binnen deze groep domineert onderzoek in het ziekenhuis, zoals röntgendiagnostiek, met een dosis van ruwweg 0,6 millisievert per jaar. De blootstelling als gevolg van deze medische diagnostiek is sinds 1988 met ongeveer 25% toegenomen, vooral door een toename van het aantal CT-scans.

Gevolgen voor de bevolking

De gemiddelde individuele jaardosis door ioniserende straling in Nederland bedroeg in 2000 circa 2,5 mSv. Op het geheel van de Nederlandse bevolking leidt, onder de aanname van een sterfterisico van circa 5% per Sv (ICRP, 1991), deze dosis per jaar tot circa 2000 sterfgevallen door kanker.

Stralingsbeleid

Het beleid richt zich op drie speerpunten: milieubeheer, arbeidsbescherming en patiëntenbescherming. Het milieubeleid is gericht op de blootstelling aan kunstmatige bronnen en aan radon en vervalproducten in de bebouwde omgeving. Beleid op het gebied van radon (deels technologisch verrijkt) is gericht op nieuwbouw. Een nadere toelichting op het beleid vindt u bij de relevante indicatoren (zie ook Eleveld et al., 2002).

Bronnen

  • Eleveld, H., R.O. Blaauboer (2002). Emissies en doses door bronnen van ioniserende straling in Nederland - Jaarrapport 2001 'Beleidsmonitoring straling'. RIVM Rapport 610100001.
  • Eleveld, H. (2003). Ionising radiation exposure in the Netherlands. RIVM Report 861020002.
  • ICRP (1991).1990 Recommendations of the International Commission on Radiological Protection, International Commission on Radiological Protection. ICRP Publication no. 60, Annals of the ICRP 21(1-3). Pergamon Press, Oxford.

Relevante informatie

  • Blaauboer, R. (2001). Blootstelling van de Nederlandse bevolking aan externe straling vanuit de omgeving. NVS Nieuws 26(3): 29-33 .
  • Brugmans, M.J.P., W. Buijs, K. Geleijns en J. Lembrechts (2001). Blootstelling van de Nederlandse bevolking aan ioniserende straling voor medisch-diagnostische toepassingen. NVS Nieuws 26 (1): 20-24.
  • Janssen, M.P.M. (2001). Blootstelling van de Nederlandse bevolking aan ioniserende straling - natuurlijke radionucliden in het lichaam en antropogene bronnen. NVS Nieuws 26(4): 34-37.
  • Lembrechts, J. (2001). Blootstelling van de Nederlandse bevolking aan radon. NVS Nieuws 26(3): 23-26.
  • UN Scientific Committee on the Effects of Atomic Radiation, UNSCEAR (2000). Sources and effects of ionizing radiation. Volume I: sources. Report to the General Assembly with annexes. United Nations, New York. Dit rapport geeft een overzicht van de stralingsdoses in de wereld.

Technische toelichting

Naam van het gegeven
-
Omschrijving
-
Verantwoordelijk instituut
-
Berekeningswijze
-
Basistabel
-
Geografische verdeling
-
Verschijningsfrequentie
-
Betrouwbaarheidscodering
-

Archief van deze indicator

Actuele versie
versie‎
07
Bekijk meer Bekijk minder
versie‎
06
versie‎
05
versie‎
04
versie‎
03

Referentie van deze webpagina

CBS, PBL, RIVM, WUR (2024). Stralingsdosis per bron, 2000 (indicator 0311, versie 05,

) www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.