Emissies van broeikasgassen door de land- en tuinbouw, 1990-2010

Uitstoot broeikasgassen land- en tuinbouw gedaald door melkquotering en mestbeleid

De totale broeikasgasemissie van de land- en tuinbouw is sinds 1990 afgenomen. De uitstoot van koolstofdioxide is licht gestegen, methaan is licht gedaald en distikstofoxide is met ruim 35% gedaald. Hieronder een toelichting op de trend per broeikasgas (zie tab's boven de figuur)

CH₄-emissie gedaald door inkrimping veestapel

Methaan (CH₄) komt voornamelijk vrij als spijsverteringsgas bij herkauwers (tijdens de pens- en darmfermentatie). De CH₄-emissie van pensfermentatie neemt sinds 1990 af door inkrimping van de melkveestapel als gevolg van de melkquotering (Beschikking superheffing, 1984) in combinatie met een toename van de melkproductie per koe. Na 2007 neemt de emissie iets toe doordat er meer koeien zijn als gevolg van de verruiming van het melkquotum. Daarnaast komt methaan vrij uit de mest in stallen en opslag. Deze emissie is ook afgenomen, vooral door inkrimping van de varkensstapel als gevolg van het mestbeleid. Vanaf 2007 nemen de overige emissie van CH₄ toe door een sterke toename van warmtekrachtkoppelinginstallaties (wkk) in de glastuinbouw.

N₂O-emissie gedaald door mestbeleid

Bij mest uit stallen en opslag treden naast methaan-emissies ook distikstofoxide (N₂O)-emissies naar de lucht op. Beweiding en toepassing van mest en kunstmest veroorzaken zowel directe N₂O-emissies vanuit de bodem naar de lucht als indirecte N₂O-emissies na depositie van ammoniak en na uit- en afspoeling van stikstof naar grond- en oppervlaktewater.
Door het onderwerken van dierlijke mest als gevolg van het ammoniakbeleid nam de N₂O-emissie vanuit de bodem tussen 1990 en 1995 toe. Maar door verminderde toevoer van stikstof naar de bodem als gevolg van het mestbeleid zette vanaf 1995 een daling van de N₂O-emissie in. Het betreft niet alleen een daling van de directe N₂O-emissie uit de bodem, maar ook van de indirecte N₂O-emissie ten gevolge van depositie van ammoniak en van uit- en afspoeling van stikstof.

CO₂-emissie gedaald door energiebesparing in de glastuinbouw

De emissies van kooldioxide (CO₂) zijn voor circa 80% afkomstig van de verbranding van fossiele brandstoffen in de glastuinbouw. Deze emissie is sinds 1990 gedaald als gevolg van energiebesparing in de glastuinbouw, die weer het gevolg was van de Meerjarenafspraken energiebesparing 1990-2000. In 2008 zijn de emissies gestegen, omdat de glastuinbouw meer aardgas verbruikt door het toegenomen aantal warmtekrachtkoppelinginstallaties voor kasverwarming en elektriciteitsopwekking.