Stedelijk afvalwater: lozing van zuurstofbindende stoffen, 1975-2008
U bekijkt op dit moment een afgesloten indicator. Deze indicator wordt niet meer bijgewerkt. De reden hiervoor staat hieronder vermeld. De archiefversies van deze indicator (indien aanwezig) zijn nog wel beschikbaar.
In verband met het stopzetten van het onderzoek over de lozing van afvalwater is deze indicator beëindigd. Voor de emissie van stoffen naar het oppervlaktewater verwijzen wij u graag door naar het [dossier=nl0138].
De belasting van het oppervlaktewater door zuurstofbindende stoffen, uitgedrukt in inwonerequivalenten, is sinds 1975 met ruim 85 procent gedaald. Dit is vooral te danken aan een verbeterd rendement bij de rioolwaterzuiveringsinstallaties en de sanering van industriële lozingen.
| 1975 | 1980 | 1990 | 2000 | 2004 | 2006 | 2008 | ||
| miljoen inwonerequivalenten 1) | ||||||||
| Lozingen per sector | ||||||||
| Consumenten | 13,7 | 14,1 | 14,9 | 15,9 | 16,3 | 16,3 | 16,4 | |
| Land- en tuinbouw | 0,2 | 0,1 | 0,0 | 0,12 | 0,16 | 0,15 | . | |
| Industrie | 15,3 | 9,7 | 5,6 | 3,2 | 2,9 | 2,5 | . | |
| Energievoorziening 2) | 0,1 | 0,0 | 0,0 | 0,03 | 0,03 | 0,02 | . | |
| Bouw | 0,4 | 0,4 | 0,3 | 0,05 | 0,06 | 0,05 | . | |
| Afvalbeheersbedrijven | . | . | . | 0,19 | 0,23 | 0,22 | . | |
| HDO en overige sectoren | 3,5 | 3,7 | 3,7 | 3,7 | 3,5 | 3,9 | . | |
| Totaal bedrijven en instellingen | 19,5 | 13,9 | 9,6 | 7,3 | 6,9 | 6,9 | 7,1 | |
| Totale bruto lozing (1) | 33,2 | 28,0 | 24,5 | 23,2 | 23,2 | 23,2 | 23,5 | |
| w.v. | naar rioolwaterzuiveringsinrichtingen (2) | 12,4 | 16,5 | 20,8 | 22,3 | 22,4 | 22,5 | 22,7 |
| naar zoet rijkswater, direct | 4,4 | 2,2 | 0,96 | 0,29 | 0,22 | 0,20 | 0,23 | |
| naar zout rijkswater, direct | 0,7 | 0,2 | 0,14 | 0,11 | 0,08 | 0,09 | 0,13 | |
| naar rijkswater, via lozingswerk in beheer bij regionale waterkwaliteitsbeheerders | 3,7 | 3,6 | 0,52 | 0,04 | 0,03 | 0,03 | 0,13 | |
| naar overig oppervlaktewater | 12,0 | 5,5 | 2,1 | 0,42 | 0,36 | 0,34 | 0,28 | |
| naar bodem | . | . | . | 0,05 | 0,04 | 0,05 | 0,05 | |
| Lozing van effluent (3) | 3,9 | 4,3 | 5,0 | 3,1 | 2,8 | 2,5 | 2,3 | |
| Belasting van het oppervlaktewater (= 1-2+3) | 24,8 | 15,8 | 8,7 | 4,0 | 3,5 | 3,2 | 3,0 | |
| Bron: CBS. | CBS/CLO/jun11/0150 | |||||||
| 1) Voor bedrijfsafvalwater: tot 1986 op basis van 180 g zuurstofverbruik. Sinds 1986 op basis van 136 g zuurstofverbruik. 2) Inclusief waterleidingbedrijven. | ||||||||
Vrijwel al het afvalwater pas geloosd na zuivering
Vooral door de toegenomen zuivering van afvalwater in zuiveringsinstallaties is de totale belasting van het oppervlaktewater sinds 1975 met ruim 85 procent afgenomen. Het grootste deel van de totale bruto lozing komt nu via het rioolstelsel terecht in openbare rioolwaterzuiveringsinstallaties. Slechts een zeer klein deel wordt nog direct geloosd op het oppervlaktewater door huishoudens en bedrijven die niet op het rioolstelsel zijn aangesloten.
Zuiveringsproces steeds efficiënter
Door procestechnologische verbeteringen op de rioolwaterzuiveringsinstallaties is de restvervuiling ('effluent') in de periode 2000-2008 nog met 0,8 miljoen inwonerequivalenten afgenomen, een daling van ruim 25 procent. De technologische verbeteringen zijn het gevolg van strenge Europese wetgeving voor de verwijdering van nutriënten uit het afvalwater.
Afvalwater bedrijven schoner
De totale vervuilingswaarde van bedrijven is de laatste jaren stabiel. De daling in de periode tot 2000 is gerealiseerd door een uitbreiding van de zuiveringscapaciteit in de industrie, met name in de jaren tachtig. Daarnaast is ook door maatregelen in de productieprocessen de vervuilingswaarde afgenomen.
- Capaciteit van afvalwaterzuiveringsinstallaties, 1980-2016
- StatLine: Lozing van afvalwater door huishoudens en bedrijven
Relevantie
Zuurstofbindende stoffen zijn alle in afvalwater voorkomende organische en anorganische verontreinigingen die bij afbraak zuurstof aan het water onttrekken. Bij overmatige lozing van deze stoffen kan de zuurstofhuishouding van het ontvangende oppervlaktewater ernstig worden verstoord waardoor bijvoorbeeld vissterfte kan optreden.
Bronnen
- CBS (2006). Lozing van afvalwater. CBS, Den Haag / Heerlen.
- CBS (2011a). StatLine: Lozing van afvalwater en belasting van het oppervlaktewater. CBS, Den Haag / Heerlen.
- CBS (2011b). StatLine: Lozing van afvalwater door huishoudens en bedrijven. CBS, Den Haag / Heerlen.
Relevante informatie
- Meer informatie over de lozing van zuurstofbindende stoffen en de belasting van het oppervlaktewater is te vinden in de databank StatLine van het CBS. Ingaande 2008 kunnen de gegevens van de lozingen door bedrijven niet meer worden uitgesplitst naar bedrijfssoort.
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- Stedelijk afvalwater: lozing van zuurstofbindende stoffen
- Omschrijving
- De lozing van zuurstofbindende stoffen in afvalwater door huishoudens en bedrijven (per sector), de bestemming van de lozingen (riool, direct op oppervlaktewater), de lozing van het effluent en de totale belasting van het oppervlaktewater met zuurstofbindende stoffen.
- Verantwoordelijk instituut
- Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)
- Berekeningswijze
- De gegevens van de lozingen door huishoudens en bedrijven zijn gebaseerd op de door de waterkwaliteitsbeheerders opgelegde aanslagen voor de verontreinigingsheffing in het kader van de Wet verontreiniging oppervlaktewateren (Wvo, geldig tot eind 2009).
De hoeveelheid zuurstofbindende stoffen is uitgedrukt in inwonerequivalenten (i.e.). Een inwonerequivalent komt overeen met het zuurstofverbruik van de verontreinigende stoffen in het afvalwater dat gemiddeld per persoon per etmaal wordt geloosd. Voor huishoudelijk afvalwater is het inwonerequivalent gelijk aan 54 gram Biochemisch Zuurstofverbruik (BZV) per dag. Voor bedrijfsafvalwater wordt uitgegaan van 136 gram Chemisch Zuurstofverbruik (CZV) per dag. De BZV en CZV van afvalwater kan met chemische analyses bepaald worden. De cijfers in de tabel weerspiegelen dus de hoeveelheid zuurstofbindende stoffen die in een bepaald jaar gemiddeld per dag wordt geloosd. - Basistabel
- StatLine: Lozing van afvalwater en belasting van het oppervlaktewater CBS (2011a).
StatLine: Lozing van afvalwater door huishoudens en bedrijven CBS (2011b). - Geografische verdeling
- Nederland, landsdelen, provincies, stroomgebieden.
- Verschijningsfrequentie
- Tweejaarlijks.
- Achtergrondliteratuur
- Lozing van afvalwater (CBS, 2006)
- Betrouwbaarheidscodering
- B (Schatting gebaseerd op een groot aantal (zeer accurate) metingen, waarbij representativiteit van de gegevens vrijwel volledig is)
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CBS, PBL, RIVM, WUR (2024). Stedelijk afvalwater: lozing van zuurstofbindende stoffen, 1975-2008 (indicator 0150, versie 09,