Aantasting ozonlaag: inleiding
Het thema Aantasting van de ozonlaag gaat over ozon in de stratosfeer. In deze laag op ongeveer 15 tot 30 km hoogte bevindt zich van nature relatief veel ozon. Deze ozon beschermt de aarde tegen te hoge instraling van ultraviolet (UV)-licht. Door de afgenomen hoeveelheid ozon in de stratosfeer is de UV-straling toegenomen. Dat kan bij de mens leiden tot tal van schadelijke gezondheidseffecten op korte en lange termijn. Daarnaast kunnen effecten in de natuur (zowel op land als in water) en in de voedselproductie optreden.
Aantasting van de ozonlaag
Chloor-, broom- en stikstofverbindingen beïnvloeden de concentratie van ozon in de stratosfeer in negatieve zin. Chloor- en broomverbindingen worden sinds begin twintigste eeuw voornamelijk door de mens in de atmosfeer gebracht in de vorm van CFK's, halonen, HCFK's en methylbromide. Deze stoffen zijn voornamelijk gebruikt als koelmiddel in koelkasten, voor chemische reiniging, in spuitbussen, als brandblusmiddel, voor het maken van schuimen en voor grondontsmetting (methylbromide). De grootste bijdrage aan de hoeveelheid stikstofverbindingen in de stratosfeer komt van lachgas (N2O). Dit gas komt voornamelijk van natuurlijke bronnen, maar wordt ook voor een deel door de mens in de atmosfeer gebracht.
Ontwikkeling dikte van de ozonlaag
Metingen hebben aangetoond dat vanaf ongeveer 1980 de dikte van de ozonlaag is afgenomen. De verwachting is dat de afname op zijn grootst was rond 2000, waarna herstel van de ozonlaag kan gaan optreden. Een volledig herstel duurt ongeveer 50 jaar.
Relevante stoffen
- CFK = Volledig gehalogeneerde chloorfluorkoolwaterstof
- HCFK = Onvolledig gehalogeneerde chloorfluorkoolwaterstof
- HFK = Fluorkoolwaterstof
- PFK = Perfluorkoolwaterstof
- Halonen = Koolwaterstoffen met een of meerdere broomatomen
Referenties
- WMO (2003 in preparation). Scientific assessment of ozone depletion: 2002. World Meteorological Organization, Global Ozone Research and Monitoring Project (report no. ??), Geneva.
Relevante informatie
- Meer informatie over aantasting van de ozonlaag is te vinden op de volgende Engelstalige websites:
- UNEP, Frequently Asked Questions About the Ozone Layer and Related Environmental Effects
- EPA (Environmental Protection Agency), with information about: science of ozone depletion, the regulatory approach to protecting the ozone layer, and on alternatives to ozone-depletion substances.
- TEAP Technology and Economic Assessment Panel (TEAP) of the Montreal Protocol
- NASA/TOMS, most recent ozone maps and data
- NOAA, Scientific Assessment of Ozone Depletion: 1998
- ETC/ACC (Europeen Topic Center on Air and Climate Change).
Archief van deze indicator
- Aantasting van de ozonlaag: oorzaken en effecten (actuele versie , 06 apr 2020 )
- Aantasting van de ozonlaag: oorzaken en effecten (v11 , 30 aug 2011 )
- Aantasting van de ozonlaag: oorzaken en effecten (v10 , 11 jun 2010 )
- Aantasting van de ozonlaag: oorzaken en effecten (v09 , 08 jul 2009 )
- Aantasting van de ozonlaag: oorzaken en effecten (v08 , 31 okt 2008 )
- Aantasting van de ozonlaag: oorzaken en effecten (v07 , 01 jul 2008 )
- Aantasting van de ozonlaag: oorzaken en effecten (v06 , 13 dec 2006 )
- Aantasting van de ozonlaag: oorzaken en effecten (v05 , 12 sep 2006 )
- Aantasting van de ozonlaag: oorzaken en effecten (v04 , 03 okt 2003 )
- Aantasting ozonlaag: inleiding (v03 , 02 sep 2002 )
Referentie van deze webpagina
CBS, PBL, RIVM, WUR (2002). Aantasting ozonlaag: inleiding (indicator 0173, versie 03 , 2 september 2002 ). www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
