Logo of Environmental Data Compendium
Compendium voor de Leefomgeving
454 feiten en cijfers over milieu, natuur en ruimte

U bent hier: Home › Onderwerpen › Natuurbeleid en natuurbescherming › Habitatrichtlijnsoorten

Natuurbeleid en natuurbescherming

Habitatrichtlijnsoorten, 1950-2011

Indicator | 5 juli 2013
U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.

De meeste habitatrichtlijnsoorten zijn in de tweede helft van de 20e eeuw in Nederland afgenomen en zijn zeldzaam.

Soorten van de Habitatrichtlijn

In Nederland komen of kwamen 106 soorten op een van de bijlagen van de Europese Habitatrichtlijn voor. Vierentwintig soorten van deze richtlijn zijn in de loop van de twintigste eeuw uit Nederland verdwenen en 44 soorten zijn in de twintigste eeuw achteruitgegaan. Slechts 24 soorten zijn in die periode stabiel of vooruitgegaan. Van de 14 overige soorten is de trend onbekend; het betreft veelal soorten die hier incidenteel of als dwaalgast voorkomen. Ook zijn de meeste soorten zeldzaam.
De meeste soorten die op de Habitatrichtlijn voorkomen, zijn op Europees niveau in hun voortbestaan bedreigd. Bovenstaande cijfers duiden er op dat de situatie in Nederland niet veel beter is.

Habitatrichtlijn

De Habitatrichtlijn van de Europese Unie beoogt de instandhouding van de biologische diversiteit in Europa door het beschermen van habitats en de wilde flora en fauna. Dit wordt nagestreefd door de instelling van speciale beschermingszones (Habitatrichtlijngebieden) en de aanwijzing van beschermde planten- en diersoorten.
De Habitatrichtlijn is in 1992 ingesteld, maar de uitvoering is nog niet voltooid. De trends in de figuur hebben grotendeels betrekking op de periode vóórdat de Habitatrichtlijn is ingesteld. De trends geven dus deels de situatie voor de Habitatrichtlijn aan.

Referenties

  • CBS (2012). Meetprogramma's voor flora en fauna. Kwaliteitsrapportage NEM over 2011. Centraal Bureau voor de Statistiek, 's-Gravenhage. 173 p.
  • Dijk, G. van (2006). De Brede geelgerande waterroofkever Dytiscus latissimus na 38 jaar weer in Nederland opgedoken (Coleoptera: Dytiscidae). Nederlandse Faunistische Mededelingen 24:1-6.
  • Ellis, W.N., D. Groenendijk, M.M Groenendijk, M.E. Huigens, M.G.M. Jansen, J. van der Meulen, E.J. van Nieukerken en R. de Vos (2013). Nachtvlinders belicht: dynamisch, belangrijk, bedreigd. De Vlinderstichting, Wageningen & Werkgroep Vlinderfaunistiek, Leiden.
  • Europese Unie (2002). EU Nature legislation Habitats Directive 92/43/EEC; Annex I, II, III, IV, V and VI;
  • Felix, R. en G. van der Velde (2000). Voelt de Medicinale bloedzuiger zich wel zo lekker in Nederland (Hirudinae)? Ned. Faun. Med. 12:1-10.
  • Huijbrechts, H. (2003). Beschermde kevers in Nederland (Coleoptera). Nederlandse Faunistische Mededelingen 19:1-34.
  • Janssen, J.A.M. en J.H.J. Schaminée (2008). Europese natuur in Nederland. Soorten van de habitatrichtlijn. KNNV Uitgeverij, Utrecht. 184 p.
  • Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij (2002). Beleidsthema natuurwetgeving, beschermde soorten.

Relevante informatie

Technische toelichting

Naam van het gegeven

Habitatrichtlijnsoorten, 1950-2011

Omschrijving

Ontwikkeling van de populatie van habitatrichtlijnsoorten van circa 1950-2003/2011

Verantwoordelijk instituut

Centraal Bureau voor de Statistiek

Berekeningswijze

De 105 bovengenoemde soorten zijn exclusief de drie Nederlandse geslachten (genera) die op richtlijn voorkomen.
Deze richtlijn bevat een aantal bijlagen. De kolom 'bijlagen Habitatrichtlijn' is ontleend aan de website van de Europese Unie. Bijlage II van de richtlijn betreft soorten waarvoor de aanwijzing van speciale beschermingszones vereist is; bijlage IV betreft soorten die strikt moeten worden beschermd; bijlage V van de richtlijn betreft soorten waarvoor het onttrekken aan de natuur en de exploitatie aan beheersmaatregelen kan worden onderworpen. Prioritaire soorten (in de tabel met een sterretje aangeduid) zijn soorten die voor een snelle uitvoering van maatregelen in aanmerking komen, vanwege de bedreigingen waar ze aan blootstaan. De kolommen 'zeldzaamheid' en 'trend' uit de tabel zijn overgenomen uit Rode Lijsten van diverse planten- en diergroepen, aangevuld met enige gegevens uit andere bronnen. Het betreft de vergelijking van de huidige toestand met die van circa 1950.

Basistabel

zie tabel bij berekeningswijze

Geografisch verdeling

Nederland

Verschijningsfrequentie

onregelmatig

Achtergrondliteratuur

Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij (2002). Beleidsthema natuurwetgeving, beschermde soorten.Europese Unie (2002). EU Nature legislation Habitats Directive 92/43/EEC; Annex I, II, III, IV, V and VI;

Opmerking

Door gebruik van verschillende bronnen verschillen de vastgestelde jaren van zeldzaamheid en trend

Betrouwbaarheidscodering

D Schatting, gebaseerd op een aantal metingen, expert judgement, een aantal relevante feiten of gepubliceerde bronnen terzake.

Archief van deze indicator

Referentie van deze webpagina

CBS, PBL, RIVM, WUR (2013). Habitatrichtlijnsoorten, 1950-2011 (indicator 1085, versie 08 , 5 juli 2013 ). www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.

Gerelateerde indicatoren

Het CLO is een samenwerkingsverband van CBS, PBL, RIVM en WUR.

Talen