Plooivlieswaaiertje en klimaatverandering
U bekijkt op dit moment een afgesloten indicator. Deze indicator wordt niet meer bijgewerkt. De reden hiervoor staat hieronder vermeld. De archiefversies van deze indicator (indien aanwezig) zijn nog wel beschikbaar.
Deze indicator is afgesloten. Eén enkele soort vormt geen goede graadmeter voor de toestand van de natuur, hoewel een soort wel exemplarisch kan zijn. Een aantal van de indicatoren die over één dier- of plantensoort gaan, waaronder deze, is daarom in 2014 afgesloten.
De paddenstoel plooivlieswaaiertje breidt zich de laatste tijd explosief uit. Waarschijnlijk speelt het warmer wordende klimaat een rol.
Eerste vondsten plooivlieswaaiertje
Het plooivlieswaaiertje is een kleine paddestoel die voorkomt op dode takken en stammen van diverse loofbomen, vooral van beuk en hazelaar maar ook van eik, els en berk. Tot voor kort had het plooivlieswaaiertje in Europa een typisch continentale verspreiding. De soort ontbrak geheel in het laagland van Noordwest-Europa. De eerste vondsten in Nederland dateren van eind jaren tachtig en stammen uit Zuid-Limburg. Omstreeks 1993 was de soort bekend van een paar plaatsen uit Limburg, oostelijk Brabant en de omgeving van Nijmegen met een geïsoleerde plek in Utrecht.
Explosieve toename
In 1997 lag de noordelijke grens van het Nederlandse verspreidingsgebied ter hoogte van het Rijndal met ten noorden daarvan enkele voorposten. Daarna was sprake van een explosieve toename, waarbij in 1999 ook de zandgronden van Drenthe zijn bereikt. Nu is de soort daar al niet meer zeldzaam. In 2004 liep de noordgrens van het Nederlandse areaal van Veendam via Oosterwolde en Amstelveen naar Wassenaar. Ten noordwesten van die lijn zijn nog geen vondsten bekend.
Invloed klimaat
De toename van het plooivlieswaaiertje wordt toegeschreven aan het warmer worden van de zomers in de laatste decennia. De vooruitgang kan niet worden verklaard door een toename van dode loofhouttakken; deze zijn altijd in ruime mate voorhanden geweest. Het plooivlieswaaiertje staat niet meer op de Rode Lijst van paddenstoelen en heeft nu de categorie "Thans niet bedreigd".
Bronnen
- Arnolds, E. en G. van Ommering (1996). Bedreigde en kwetsbare paddestoelen in Nederland. Toelichting op de Rode Lijst. IKC-Natuurbeheer. Wageningen.
- Arnolds, E. & A. van den Berg (2001). Trends in de paddestoelenflora op basis van karteringsgegevens. Coolia, 44(3):139-152.
- Arnolds, E. & M. Veerkamp (2008). Basisrapport Rode Lijst Paddenstoelen. Nederlandse Mycologische Vereniging, Utrecht.
- Nederlandse Mycologische Vereniging (2000). Verspreidingsatlas, kaartenbijlage Overzicht Paddestoelen in Nederland. Nederlandse Mycologische Vereniging. Baarn.
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- Plooivlieswaaiertje en klimaatverandering
- Omschrijving
- Ontwikkeling populatie plooivlieswaaiertje
- Verantwoordelijk instituut
- Centraal Bureau voor de Statistiek
- Berekeningswijze
- De gegevens van het plooivlieswaaiertje zijn afkomstig van de paddestoelenkartering van de Nederlandse Mycologische Vereniging (NMV). Daarbij wordt het percentage meldingen van een soort van alle meldingen van paddestoelen per jaar opgevat als een maat voor het voorkomen in een bepaald jaar. Dat percentage is vervolgens geïndexeerd waarbij het jaar 2000 op 100 is gezet.
- Basistabel
- zie tabblad figuurdata onder download figuurdata
- Geografische verdeling
- Nederland
- Verschijningsfrequentie
- tweejaarlijks
- Achtergrondliteratuur
- Arnolds, E. & A. van den Berg (2001). Trends in de paddestoelenflora op basis van karteringsgegevens. Coolia, 44(3):139-152.
Nederlandse Mycologische Vereniging (2000). Verspreidingsatlas, kaartenbijlage Overzicht Paddestoelen in Nederland. Nederlandse Mycologische Vereniging. Baarn. - Opmerking
- Wetenschappelijke naam: Plicaturopsis crispa
- Betrouwbaarheidscodering
- Schatting, gebaseerd op een aantal metingen, expert judgement, een aantal relevante feiten of gepubliceerde bronnen terzake.
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2008). Plooivlieswaaiertje en klimaatverandering (indicator 1112, versie 04, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.