Bonte vliegenvanger en klimaatverandering

U bekijkt op dit moment een archiefversie van een afgesloten indicator. De actuele indicatorversie met de reden voor het afsluiten, kunt u via deze link bekijken.

Door warmere lentes van de laatste tijd raakt het broedgedrag van de bonte vliegenvanger ontregeld.

Ontwikkeling eilegdatum

Insectenetende vogels, waaronder de bonte vliegenvanger, moeten er voor zorgen dat hun jongen precies opgroeien in de periode dat er veel insecten zijn. Doordat de lentes warmer worden valt deze periode met veel insecten steeds vroeger in het jaar. De bonte vliegenvangers overwinteren in West-Afrika en merken pas bij aankomst in Nederland dat ze de insectenpieken dreigen te gaan missen. De vogels komen namelijk niet vroeger dan gebruikelijk terug. In een poging dat te compenseren beginnen de vrouwtjes sneller na aankomst te broeden dan vroeger. Inmiddels heeft de bonte vliegenvanger de gemiddelde legdatum al met 6 dagen vervroegd (zie de linker grafiek). Deze vervroeging vergt meer inspanning van de vrouwtjes, omdat ze minder tijd hebben om te herstellen van de tocht uit Afrika. Ook worden de insectenpieken mogelijk vaker gemist. Ondanks de ontregeling van het broedgedrag zijn de aantallen van de bonte vliegenvanger in ons land stabiel (zie de rechter grafiek).

Bronnen

  • Both, C. en M. Visser (2001). Adjustment to climate change is constrained by arrival date in a long-distance migrant bird. Nature, 411: 296-298.
  • Both, C. (2002). Nemen bonte vliegenvangers Ficedula hypoleuca af door klimaatsverandering? Limosa, 75 (2): 73-78.
  • Majoor, F., R. Foppen, F. Willems en D. Zoetebier (2001). De waarde van het nestkaartenproject voor signalering en beleid. Intern Rapport SOVON. Beek-Ubbergen.

Technische toelichting

Naam van het gegeven
-
Omschrijving
-
Verantwoordelijk instituut
-
Berekeningswijze
-
Basistabel
-
Geografische verdeling
-
Verschijningsfrequentie
-
Opmerking
De legdatum is weergegeven als dagnummer van het jaar (dag 1 = 1 januari, etc.). De legdatum is de gemiddelde datum van de eerste 25% van alle gevonden legsels.. De gegevens zijn ontleend aan het nestkaarten-project en het landelijk meetnet broedvogels van het Netwerk Ecologische Monitoring. De indexcijfers betreffen het aantal broedparen.
Betrouwbaarheidscodering
-

Archief van deze indicator

Actuele versie
versie‎
10
Bekijk meer Bekijk minder
versie‎
06
versie‎
05
versie‎
03

Referentie van deze webpagina

CBS, PBL, RIVM, WUR (2024). Bonte vliegenvanger en klimaatverandering (indicator 1116, versie 03,

) www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.