Klimaatverandering

De mens is gebaat bij een stabiel klimaat. Door de menselijke uitstoot van broeikasgassen is het klimaat echter versterkt aan verandering onderhevig. Dat kan grote gevolgen hebben voor onze manier van leven.

Broeikasgassen

Het klimaat op aarde wordt door vele factoren bepaald, zoals door de afstand van de aarde tot de zon, de hoek tussen de aardas en de aardbaan, de zonneactiviteit, en de concentraties van broeikasgassen in de atmosfeer. De belangrijke broeikasgassen zijn waterdamp (H2O), koolstofdioxide (CO2), methaan (CH4), ozon (O3), distikstofoxide of lachgas (N2O) en gehalogeneerde koolwaterstoffen. Daarnaast bevat de atmosfeer deeltjes of aerosolen, zoals sulfaat, roet en nitraat. De meeste van deze stoffen komen ook van nature voor in de atmosfeer. Door natuurlijke processen worden ze uitgestoten, gevormd, afgebroken en opgenomen.

Door menselijke activiteiten worden ook broeikasgassen uitgestoten. Daardoor neemt de concentratie van deze stoffen in de atmosfeer toe. Dit komt bijvoorbeeld door het verbranden van fossiele brandstoffen zoals olie, kolen en gas, door ontbossing en door bepaalde industriële en agrarische activiteiten, zoals de productie en toepassing van kunstmest. De verhoogde concentratie van broeikasgassen in de atmosfeer leidt tot extra opwarming aan het aardoppervlak. Om deze reden spreekt men ook wel van een versterkt broeikaseffect.

Effecten van klimaatverandering

Door het versterkte broeikaseffect verandert het klimaat. Er zijn geleidelijke veranderingen, die trendmatig verlopen, en er is sprake van verandering in weers- en klimaatextremen, zoals hevige neerslag en hittegolven. Dit alles kan tal van gevolgen hebben voor de mens en zijn omgeving - sommige positief, andere negatief. 

Sommige effecten van klimaatverandering zijn nu al waarneembaar. Volgens de huidige inzichten zullen klimaatverandering en de effecten daarvan de komende eeuwen nog doorzetten. Meer droogte, stijging van de zeespiegel, minder zee-ijs rond de Noordpool, en veranderingen in de waterhuishouding van rivieren: dat zijn voorbeelden van effecten van klimaatverandering die overal ter wereld kunnen optreden. In Nederland komen de ongunstige effecten van klimaatverandering vooral voort uit extreme weerssituaties, zoals droogte en piekbuien.