Nationaal Landschap West Zeeuws-Vlaanderen (Zuidwest Zeeland)
U bekijkt op dit moment een afgesloten indicator. Deze indicator wordt niet meer bijgewerkt. De reden hiervoor staat hieronder vermeld. De archiefversies van deze indicator (indien aanwezig) zijn nog wel beschikbaar.
Deze indicator is afgesloten omdat sinds 2012 het rijksbeleid voor nationale landschappen is beëindigd.
Actuele informatie over nationale landschappen kunt u vinden bij indicator
De duinen, dijken, kreekrestanten en de verdedigingswerken van West Zeeuws-Vlaanderen zijn tekenend voor dit deel van Zuidwest Zeeland. Nu eens won de zee, dan weer konden dijkenbouwers een nieuwe polder aan het land toevoegen.
Kernkwaliteiten
West Zeeuws-Vlaanderen is een onderdeel van het Nationale Landschap Zuidwest Zeeland. Afgezien van een smalle kuststrook (strand, duinenrij, binnenduinrand) en een kleinschalig zandgebied langs de Belgische grens bestaat dit deelgebied vooral uit een open polderlandschap, dat in stappen is ingedijkt. De indicatoren voor kernkwaliteiten die medesturend zijn voor de gebiedsontwikkeling in West Zeeuws-Vlaanderen zijn:
- Historische landschapselementen: geulen en dijken en verdedigingswerken van de Staats-Spaanse Linies;
- Schaalcontrast tussen open polderland, kuststrook en kleinschalig dekzandlandschap.
Historische landschapselementen
Het patroon van geulen en dijken in het open polderlandschap laat zien dat het land in kleine stapjes op de zee is heroverd. Er zijn drie oudere polderkernen te onderscheiden met een onregelmatig dijk- en kavelpatroon: Groede, Cadzand en Biervliet. Tussen deze oude kernen liepen geulen die vanaf de 15de eeuw werden ingedijkt. Restanten van dit krekenstelsel zijn onder meer het Zwin, de Zwinpolder en de Passagegeul.
De verdedigingswerken van de Staats-Spaanse Linies zijn aangelegd in het begin van de Tachtigjarige Oorlog. De vestingen, forten en liniedijken sluiten aan op het dijken- en geulenpatroon, omdat het water een belangrijk element was in de strijd. De verdedigingslijn was afwisselend onder Staats- dan wel Spaans gezag. De ontwikkeling ging hand in hand met bedijkingen en inundaties van polders. Veel forten binnen het nationale landschap zijn niet of nauwelijks meer als zodanig te herkennen. Echter, de vestingwerken van Sluis en Retranchement zijn goed bewaard gebleven.
Schaalcontrast
West Zeeuws-Vlaanderen heeft grotendeels een zeer open karakter. Alleen rond de dorpen en stadjes en in gebieden met veel bomenrijen is het landschap minder open. Dat laatste is vooral het geval in het oostelijk deel van de Cadzandpolder, het gebied ten zuidoosten van Breskens en het dekzandgebied ten zuiden van Aardenburg.
| Kengetallen schaal en groen karakter Nationaal Landschap West Zeeuws-Vlaanderen (Zuidwest Zeeland) - (peiljaar 2006) | |||||||
| Oppervlakte | |||||||
| Totaal (ha) | Totaal (%) | Polderlandschap (%) | Duinzone (%) | Zandlandschap (%) | |||
| Nationaal Landschap West Zeeuws-Vlaanderen | 28 103 | 22 205 ha | 3 378 ha | 1 353 ha | |||
| w.v. | Zeer open gebied | 14 469 | 51,5 | 68,3 | 60,1 | 39,8 | |
| (Vrij) kleinschalig gebied | 9 084 | 32,3 | 30,1 | 39,3 | 57,0 | ||
| Bebouwing* | 275 | 1,0 | 0,9 | 1,1 | 2,2 | ||
| Groen karakter | 995 | 3,5 | 3,4 | 4,6 | 6,8 | ||
| w.v. | lijnvormige beplanting | 597 700 m | 21,3 m/ha | 20,6 m/ha | 17,9 m/ha | 42,4 m/ha | |
| boomgaarden | 311 | 1,1 | 1,1 | 0,9 | 2,0 | ||
| boomkwekerijen | 36 | 0,1 | 0,1 | 0,1 | 1,0 | ||
| overige opgaande begroeiing | 394 | 1,4 | 1,2 | 2,8 | 1,7 | ||
| *Uitsluitend gebouwen en huizen uit de TOP10 exclusief erven, tuinen, paden, wegen die binnen de bebouwde kom voorkomen | |||||||
Bronnen
- H+N+S Landschapsarchitecten (2003). Valorisering van frontierland Zeeuwsch-Vlaanderen.
- Ministeries van VROM, LNV, VenW en EZ (2006). Nota Ruimte: Ruimte voor Ontwikkeling. Deel 4: tekst na parlementaire instemming. Ministerie VROM, Den Haag.
- Provincie Zeeland (2006). Uitvoeringsprogramma Nationaal Landschap Zuidwest Zeeland. Van beleid naar uitvoering.
Relevante informatie
- Provincie Zeeland - Nationaal Landschap Zuidwest Zeeland
- Bekijk Nederland opnieuw: Nationale Landschappen
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- Kernkwaliteiten van het Nationaal Landschap West Zeeuws-Vlaanderen
- Omschrijving
- De indicatoren van kernkwaliteiten zijn:
1. Historische landschapselementen: geulen en dijken en verdedigingswerken van de Staats-Spaanse Linies
2. Schaalcontrast tussen open polderland, kuststrook en kleinschalig dekzandlandschap - Verantwoordelijk instituut
- Planbureau voor de Leefomgeving, Alterra - Wageningen UR
- Berekeningswijze
- 1: GIS-bestanden van de Provincie Zeeland zijn aangevuld, geactulaiseerd en omgezet naar polygonen op basis van TOP10, luchtfoto's 2006, AHN (Actueel Hoogtebestand Nederland) en informatie uit H+N+S (2003)2: Gegevens over bebouwing en opgaande begroeiing uit de TOP10 zijn geactualiseerd aan de hand van luchtfoto's 2006. Schaalklassen zijn berekend met behulp van het model KELK (Roos-Klein Lankhorst et al., 2004)
- Basistabel
- Zie berekeniswijze
- Geografische verdeling
- Nationaal Landschap
- Andere variabelen
- Zie berekeningswijze
- Verschijningsfrequentie
- Wanneer relevant.
- Achtergrondliteratuur
- Roos-Klein Lankhorst, J., S. de Vies, J. van Lith-Kranendonk, H. Dijkstra & J.M.J. Farjon. 2004. Modellen voor de graadmeters landschap, beleving en recreatie: Kennismodel Effecten Landschap Kwaliteit KELK, Monitoring Schaal , BelevingsGIS. Planbureaurapporten 20. Natuurplanbureau, Vestiging Wageningen.
H+N+S Landschapsarchitecten. 2003. Valorisering van frontierland Zeeuwsch-Vlaanderen. - Opmerking
- Nulmeting
- Betrouwbaarheidscodering
- Integrale waarneming.
Archief van deze indicator
Referentie van deze webpagina
CLO (2009). Nationaal Landschap West Zeeuws-Vlaanderen (Zuidwest Zeeland) (indicator 1506, versie 01, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.