Natuurcompensatie, 2006

Compensatiebeleid voor natuurgebieden

Wanneer een ingreep in de beschermde natuurgebieden van de Ecologische Hoofdstructuur onvermijdelijk is en nadelige effecten niet voldoende voorkomen kunnen worden is natuurcompensatie noodzakelijk ("nee,tenzij-afweging"). Het compensatiebeleid is geïntroduceerd in 1995. In 2007 hebben Rijk en provincies een nadere invulling gegeven van het beleid in het document 'Spelregels EHS' (LNV, VROM & provincies, 2007).

Compensatie natuurschade nog maar beperkt uitgevoerd

Op dit moment ontbreekt een landelijk beeld van ingrepen waarbij een dergelijke afweging gemaakt is en waarbij natuur moet worden gecompenseerd (Algemene Rekenkamer, 2007). Ook ontbreekt het aan een landelijk overzicht van realisatie van voorgenomen natuurcompensatie. Recent hebben de Algemene Rekenkamer en de VROM-Inspectie casestudies verricht naar natuurcompensatie (VROM-Inspectie, 2006; Algemene Rekenkamer, 2007). Momenteel voert de VROM-Inspectie een uitgebreider onderzoek uit naar natuurcompensatie. Een rapportage hierover was echter begin 2008 nog niet beschikbaar. De Rekenkamer en de VROM-Inspectie kwamen op basis van onderzochte cases tot de conclusie dat in de onderzochte projecten het compensatiebeginsel slechts gedeeltelijk was nageleefd. In de studie van de Rekenkamer bleek dat bij geen van de onderzochte projecten de natuurschade was beperkt of verzacht, iets waartoe degene die het initiatief neemt tot een ingreep op grond van het compensatiebeginsel wel verplicht was. Daarnaast bleken bij de uitvoering van de compensatie waarborgen te ontbreken voor het bereiken van kwalitatief gelijkwaardige natuur. Met toepassing van de recente 'Spelregels EHS' zou bescherming van de EHS moeten verbeteren.

Compensatie bij grote landelijke projecten

De Algemene Rekenkamer constateert dat grote landelijke projecten zoals de aanleg van de tweede Maasvlakte wel compensatieplannen kennen. Voor landelijke projecten bestaan, in uitzonderingsgevallen, ook mogelijkheden tot financiële compensatie door storting in het Nationale Groenfonds. Maar van de rijksmiddelen in dat fonds (ruim € 42 miljoen per 31 december 2006) is nog geen 10% onttrokken voor daadwerkelijke fysieke compensatie.

Relevante doelstellingen Nota Ruimte

Uitvoeringsdoelstellingen:

• Bescherming, instandhouding en ontwikkeling ehs, vhr en nb-wet gebieden.

Operationele doelstellingen:

• Borging en ontwikkeling van natuurwaarden.

Algemene doelstellingen:

• Borging en ontwikkeling van belangrijke (inter)nationale ruimtelijke waarden.