Ruimte voor oppervlaktewater in nieuwbouwwijken, 2000 - 2008
In de periode 2000 - 2008 is het percentage oppervlaktewater in nieuwbouwwijken in hoog Nederland afgenomen van 7,8% in de periode 2000-2003 tot 6,4% in de periode 2007-2008. Voor laag Nederland ligt het percentage oppervlaktewater in Nieuwbouwwijken in de periode 2000-2008 aanzienlijk hoger (16,0 tot 19,3%); er is geen duidelijke trend.
Oppervlaktewater in nieuwbouwwijken afgenomen
In de periode 2000-2008 is het percentage oppervlaktewater in nieuwbouwwijken in hoog Nederland afgenomen van 7,8 % in 2000-2003 tot 6,4 % in 2007-2008. Het percentage oppervlaktewater in nieuwbouwwijken in laag Nederland ligt in deze periode aanzienlijk hoger (16 - 19,3%); er is geen duidelijke trend.
Percentage oppervlaktewater in nieuwbouwwijken 2000-2008
| % Oppervlaktewater in nieuwbouwwijken | ||
| Laag Nederland | Hoog Nederland | |
| 2000-2003 | 16,0 | 7,8 |
| 2004-2006 | 19,3 | 6,8 |
| 2007-2008 | 17,9 | 6,4 |
Uit de kaarten valt op te maken dat het percentage oppervlaktewater in nieuwbouwwijken in laag Nederland hoger dan in hoog Nederland. De categorie 'geen oppervlaktewater' betekent dat er bij nieuwbouw geen oppervlaktewater gerealiseerd is; vaak is er in het betreffende gebied weinig nieuwbouw gerealiseerd in de betreffende periode. Binnen een bepaald gebied zijn er sterke verschillen tussen de perioden; zo is bijvoorbeeld te zien dat het percentage oppervlaktewater nieuwbouwwijken in de Noordoostpolder in de perioden 2000 - 2003, 2004 - 2006, 2007-2008 is afgenomen van respectievelijk 15-20%, 10-15% tot 5-10%.
In 2008 was in bebouwd gebied gemiddeld 5.1 percent open water aanwezig, waarbij het aandeel in laag-Nederland hoger was (8.7) dan in hoog-Nederland 2.5%).
Ten opzichte van deze gemiddelden liggen de percentages oppervlaktewater in nieuwbouwwijken ongeveer 2 keer zo hoog.
De indicator 'Ruimte voor oppervlaktewater in nieuwbouwwijken' betreft het procentuele oppervlak 'nieuw oppervlaktewater' dat in nieuwbouwwijken gerealiseerd is. Oppervlaktewater in nieuwbouwwijken kan diverse functies hebben, waaronder berging van neerslag. In laag Nederland is het belang van voldoende oppervlaktewater in Nieuwbouwwijken vaak groter omdat er meestal minder berging in de bodem mogelijk is.
Er zijn geen richtwaarden voor het percentage oppervlaktewater in nieuwbouwwijken. Wel is het waterbeleid (Nationaal Bestuursakkoord Water actueel) er op gericht wateroverlast en watertekort te voorkomen; voldoende oppervlaktewater in nieuwbouwwijken is een belangrijke optie.
Ruimte voor water
Ter voorkoming van (grond)wateroverlast, ter beperking van wateraanvoer, ter vergroting van de voorraadberging en ter vermindering van de verdroging wordt de ruimte zodanig bestemd, ingericht en gebruikt dat water beter vast wordt gehouden. Als dat niet voldoende is worden maatregelen genomen om water te bergen. Hiervoor wordt het areaal oppervlaktewater al of niet tijdelijk, vergroot en zo nodig wordt het peilbeheer aangepast. Pas in laatste instantie wordt zo nodig water af- of aangevoerd. Deze prioriteitsvolgorde (vasthouden - bergen - afvoeren) wordt aangeduid als de drietrapsstrategie waterkwantiteit'. (VROM, 2004). Deze strategie is overgenomen uit Waterbeleid 21ste eeuw (V&W, 2000), waarin gekozen werd voor 'ruimte voor water' als belangrijk uitgangspunt voor het toekomstige waterbeheer. De trits vasthouden - bergen - afvoeren vormt de uitwerking van meer ruimte voor water. Het is een reeks van afnemende duurzaamheid en toenemende mate van afwenteling. Vasthouden en bergen vereisen meer ruimte dan afvoeren, maar wateroverlast- of watertekortproblemen, elders of later, worden voorkomen (Kragt et al., 2005).
Beleidsdoelstellingen Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte
Deze indicator verwijst naar de volgende doelen en nationale belangen:
- Het waarborgen van een leefbare en veilige omgeving waarin unieke natuurlijke en cultuurhistorische waarden behouden zijn (leefbaar en veilig)
- Nationaal belang 8: verbeteren van de milieukwaliteit (lucht, bodem, water) en bescherming tegen geluidsoverlast en externe veiligheidsrisico's
Referenties
- Kragt F.J. , F.W. van Gaalen, G.P. Beugelink en W. Ligtvoet (2005). Afwenteling en blauwe knooppunten: sleutel tot duurzaam waterbeleid; Evaluatie deelstroomgebiedsvisies, deelrapport 2. MNP-rapport 500023003/2005, 2005.
- Stolwijk H., N. Pieterse en P. van Puijenbroek (2006). Waterveiligheid en wateroverlast. Achtergrondrapport Welvaart en Leefomgeving. Centraal Planbureau, Ruimtelijk Planbureau en Milieu- en Natuurplanbureau, 2006.
- UvW, VNG, IPO en V&W (2008) Nationaal Bestuursakkoord Water Actueel.
- VNG, UvW (2005) Handreiking stedelijke wateropgave.
- V&W (2000). Anders omgaan met water; waterbeleid in de 21e eeuw. Ministerie van Verkeer en Waterstaat. December 2000.
- VROM (2004). Nota Ruimte; ruimte voor ontwikkeling. Ministeries van Volkshuisvesting, Ruimtelijk Ordening en Milieubeheer (VROM), Landbouw, Natuurbeheer en Visserij (LNV), Verkeer en Waterstaat (V&W) en Economische Zaken (EZ). Vastgesteld in de Ministerraad d.d. 23 april 2004.
- VROM et al. (2007). Maak ruimte voor klimaat! Nationale adaptatiestrategie - concept. Beleidsnotitie ministeries van VROM, V&W, LNV, EZ, IPO, VNG, Unie van Waterschappen. 30 maart 2007.
- WVE et al. (2004). Waterberging in de stad; Een opgave met kansen voor gemeenten, projectontwikkelaars en waterschap. DHV Ruimte en Mobiliteit, Provincie Gelderland, Provincie Utrecht en Waterschap Vallei & Eem. November 2004.
- Ministerie van Infrastructuur en Milieu (2012), Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte
Technische toelichting
Naam van het gegeven
Ruimte voor oppervlaktewater in nieuwbouwwijken
Omschrijving
Aandeel oppervlaktewater in nieuwbouwwijken.
Verantwoordelijk instituut
Planbureau voor de Leefomgeving (PBL)
Berekeningswijze
De nieuwbouwwijken zijn geselecteerd uit het CBS-bestand Bodemgebruik.
De daaruit berekende oppervlaktes aan nieuwbouw zijn gebufferd met 100 meter, omdat het vaak voorkomt dat water net buiten de bouwvlakken ligt (vijvers, singels) en dan niet meegenomen wordt in de bebouwing. Voor de bepaling van de hoeveelheid oppervlaktewater per nieuwbouwwijk is eveneens uitgegaan van het CBS-bestand Bodemgebruik. Voor de berekeningen zijn BS2008 (situatie 2008 en 2006) BS2006 (situatie 2003) en BS2003 (situatie 2000) gebruikt.
Geografisch verdeling
Nederland
Archief van deze indicator
- Ruimte voor oppervlaktewater in nieuwbouwwijken (actuele versie , 10 apr 2019 )
- Ruimte voor oppervlaktewater in nieuwbouwwijken, 2000 - 2008 (v04 , 20 sep 2012 )
- Ruimte voor oppervlaktewater in nieuwbouwwijken, 2000 - 2006 (v03 , 20 mei 2010 )
- Ruimte voor oppervlaktewater in nieuwbouwwijken, 1996 - 2003 (v02 , 08 dec 2009 )
Referentie van deze webpagina
CBS, PBL, RIVM, WUR (2012). Ruimte voor oppervlaktewater in nieuwbouwwijken, 2000 - 2008 (indicator 2039, versie 04 , 20 september 2012 ). www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
