Klimaatverandering

​De opwarming van de aarde is het gevolg van een optelsom van invloeden: de in de atmosfeer aanwezige broeikasgassen, de zon, de vulkanen en natuurlijke schommelingen binnen het klimaatsysteem (met name veroorzaakt door oceanen).

De meeste wetenschappers zijn het er over eens dat de mens dit broeikaseffect beïnvloedt. Door het verbruiken van fossiele brandstoffen (kolen, olie, gas) en grootschalige landgebruik neemt in de atmosfeer de concentratie toe van broeikasgassen zoals kooldioxide (CO2), methaan (CH4) en lachgas (N2O). In het vijfde klimaatrapport van het IPCC uit 2014 staat dat het extreem waarschijnlijk is (meer dan 95% zeker) dat meer dan de helft van de opwarming sinds 1951 is veroorzaakt door de mens.

De voorspelde effecten van klimaatverandering op lokale en regionale schaal zijn onzekerder dan de gemiddelde uitkomsten voor de aarde als geheel. Dat maakt het lastiger om de effecten voor bijvoorbeeld Nederland of een gebied binnen Nederland goed te voorzien. Wel is het zo dat de opwarming in de buurt van de polen sneller gaat dan in de tropen. In Siberië is de temperatuur al 3 graden Celsius hoger dan aan het begin van de industriële revolutie. Over het algemeen warmt het boven land sneller op dan boven de oceaan. Nu al is geconstateerd dat Nederland tweemaal sneller opwarmt dan de gemiddelde temperatuur in de hele wereld.

 

Vernieuwd

Neerslagextremen in Nederland, 1910-2022

Indicator | 15 augustus 2023

Extreme neerslag in Nederland is sterk toegenomen in de tijd. Het opvallendst is de toename in het aantal dagen met zware neerslag, dat zijn dagen met meer dan 50 mm neerslag ergens in Nederland.... meer

Jaarlijkse hoeveelheid neerslag in Nederland, 1910-2022

Indicator | 15 augustus 2023

De jaarlijkse neerslaghoeveelheid in Nederland is in de periode 1910-2022 gelijkmatig gestegen van 694 naar 875 millimeter. Dit is een toename van 26% in 113 jaar. De neerslaghoeveelheden per... meer

Temperatuurextremen in Nederland, 1906-2022

Indicator | 15 augustus 2023

Temperaturen in Nederland hebben de afgelopen eeuw een sterke toename laten zien. Dit geldt ook voor extreme temperaturen. Uit de analyse van een viertal indicatoren voor hoge temperaturen en een... meer

Temperatuur in Nederland en mondiaal, 1907 - 2022

Indicator | 15 augustus 2023

De jaargemiddelde temperatuur in Nederland is sinds 1907 met 2,3 °C toegenomen. De zomer is het sterkst opgewarmd, gevolgd door de herfst. Volgens het IPCC is de wereldgemiddelde temperatuur over... meer

Emissies naar lucht door de energievoorziening, 1990-2021

Indicator | 2 augustus 2023

De emissies van belangrijke stoffen als NOx en SO2 door de energievoorziening zijn in de periode 1990-2021 afgenomen. Voor de laatste jaren geldt dat ook voor CO... meer

Het CLO is een samenwerkingsverband van CBS, PBL, RIVM en WUR.