Landbouw en ruimte

Na 1950 is Nederland veranderd van een land met vooral kleine extensieve (gemengde) landbouwbedrijven naar een land met grotere en gespecialiseerde landbouwbedrijven. Ook de glastuinbouw en intensieve veehouderij (varkens en kippen) groeiden uit tot belangrijke sectoren. Het aantal landbouwbedrijven is sterk gedaald: van ruim 400.000 in 1950 naar iets minder dan 53.000 in 2020.

Tussen 1950 en circa 1980 zijn veel ruilverkavelingen uitgevoerd. De kavels zijn daarbij aanzienlijk vergroot. Er verdwenen landschapselementen als houtwallen en greppels. Ook zijn op veel plaatsen beken, kreken en wegen rechtgetrokken. Verder is het waterbeheer in veel gebieden aan de landbouw aangepast. Hierdoor kwam het grondwaterpeil structureel lager te liggen, waardoor veel natuurgebieden last kregen van verdroging.

In de jaren negentig werd de mogelijke rol van de landbouw als beheerder van het landschap en van agrarische natuur steeds meer erkend. Dit uitte zich onder andere in een groeiend aantal beheersovereenkomsten voor agrarisch natuurbeheer. Daarnaast heeft een groeiend aantal landbouwbedrijven inkomsten uit andere activiteiten dan landbouw, onder meer van nevenactiviteiten in de toeristisch-recreatieve sector en de verkoop van eigen producten.

 

Vernieuwd

Biologische landbouw: arealen en veestapels, 2011-2022

Indicator | 28 maart 2023

In 2022 telt Nederland 80 duizend hectare biologische landbouwgrond. Dat is 4 duizend hectare meer als het jaar ervoor. Het percentage landbouwgrond waarop biologisch wordt geboerd ligt ruim boven... meer

Zelfvoorzieningsgraad veevoer en mestafzet voor Nederlandse varkenshouderij

Indicator | 14 september 2022

In 2019 en 2020 werd circa 40 procent van de varkensmest (uitgedrukt in fosfaat) geëxporteerd naar Duitsland, Frankrijk en België waar ook veel voergraan vandaan komt. Boekhoudkundig gezien is de... meer

Ontwikkeling veestapel op landbouwbedrijven, 1980-2021

Indicator | 3 mei 2022

De omvang van de Nederlandse veestapel heeft een vrij grillig verloop. Dit verloop wordt mede aangestuurd door nationale en Europese wet- en regelgeving. Ook de uitbraken van epidemieën onder de... meer

Bedrijfsgrootte en economische omvang landbouwbedrijven, 2000-2021

Indicator | 3 mei 2022

Het totale aantal land- en tuinbouwbedrijven daalt al enkele decennia. Het aantal grote bedrijven (met een standaardopbrengst van 500 duizend euro en meer) is echter toegenomen van 7,7 duizend in... meer

Land- en tuinbouw: ruimtelijke spreiding, grondgebruik en aantal bedrijven, 1980-2021

Indicator | 3 mei 2022

In de periode 1980-2021 heeft er in de land- en tuinbouw een flinke schaalvergroting plaatsgevonden. Terwijl het aantal bedrijven met 64 procent afnam, nam de oppervlakte landbouwgrond met 10... meer

Het CLO is een samenwerkingsverband van CBS, PBL, RIVM en WUR.