Het Nederlandse natuurbeleid bestaat uit meerdere onderdelen. Verschillende wetten en regels beschermen de natuur. Belangrijk hiervoor zijn internationale verdragen als het Biodiversiteitsverdrag (CBD), de Bonn en Bern conventies en het CITES verdrag. De hieruit voortkomende Europese richtlijnen (Vogel- en Habitatrichtlijn) en verordeningen (CITES) zijn geïmplementeerd in de Nederlandse wetgeving. Per 1 januari 2017 geldt de nieuwe Wet Natuurbescherming. Op grond van deze wet is het Rijk verplicht een nationale natuurvisie op te stellen.
De implementatie van de Europese richtlijnen moet leiden tot een Europees ecologisch netwerk, Natura 2000 genaamd. In het Nederlandse natuurbeleid vormt het Natuurnetwerk Nederland (NNN), inclusief de Natura 2000 gebieden, een belangrijke pijler om natuurgebieden te beschermen. Hiervoor wordt natuur verworven en zo nodig ingericht. Een twintigtal grote aaneengesloten natuurgebieden zoals de Hoge Veluwe en de Biesbosch zijn ingesteld als Nationale Parken.
Een ander onderdeel van het natuurbeleid is de bescherming van soorten. Voor bedreigde soorten die vaak op internationale Rode Lijsten staan, worden soortbeschermingsplannen gemaakt en uitgevoerd.
Zoals afgesproken in het Natuurakkoord (2011) is de Rijksoverheid verantwoordelijk voor de kaders en ambities van het natuurbeleid. De provincies zijn verantwoordelijk voor invulling en uitvoering van het beleid. Ook voor het beheer van natuur zijn er diverse regelingen. In Nederland liggen veel landbouwgebieden en natuurterreinen die waardevol zijn voor natuur en landschap. De provincies willen de natuurwaarden in deze gebieden behouden en verder ontwikkelen. Boeren die hun landbouwgrond natuurvriendelijk beheren, kunnen hiervoor een vergoeding krijgen. Dit gaat via de Subsidie Natuur en Landschap (SNL).
Vernieuwd
Wetlands van de Conventie van Ramsar, per 2022
Indicator | 24 maart 2023Een waterrijk land als Nederland heeft ten opzichte van andere Europese landen in de Europese Unie (EU) het op twee na grootste oppervlak aan wetlands.
Fauna van zoet water en moeras, 1990-2021
Indicator | 8 maart 2023De diersoorten die voorkomen in zoet water en moeras zijn toegenomen sinds 1990, waarbij de trend de laatste twaalf jaar is gestabiliseerd.
Otter, 2002-2020/2021
Indicator | 16 februari 2023De otter was aan het eind van de twintigste eeuw uit Nederland en aangrenzende landen verdwenen. Door herintroductie is er vanaf 2002 weer een groeiende populatie aanwezig die inmiddels is... meer
Kosten en financiering natuur en landschap, 1999-2020
Indicator | 30 januari 2023In 2020 bedragen de bruto kosten voor natuur en landschap bijna 1,4 miljard euro. Dat is een toename van 7 procent ten opzichte van het voorafgaande jaar. Het grootste deel bestaat uit inrichting... meer
Beek- en poldervissen van de Habitatrichtlijn, 1990-2021
Indicator | 25 januari 2023Er komen zeven soorten beek- en poldervissen voor in de bijlagen van de Habitatrichtlijn. Op één soort na hebben ze allemaal een ongunstige staat van instandhouding. In de periode 1990-2021 zijn... meer
