Gebruik van dierlijke mest per gemeente, 2008

U bekijkt op dit moment een archiefversie van een afgesloten indicator. De actuele indicatorversie met de reden voor het afsluiten, kunt u via deze link bekijken.

Het bemestingsniveau voor fosfaat uit dierlijke mest ligt in 2008 in 10 procent van de gemeenten boven de berekende plaatsingsruimte (volgens de gebruiksnorm). Voor stikstof is dit in 31 procent van de gemeenten het geval.

Bemestingsniveau voor fosfaat

In 2008 is per hectare landbouwgrond gemiddeld 73 kg fosfaat uit dierlijke mest gebruikt. De gemiddelde bemesting is in ruim 10 procent van de gemeenten hoger dan de berekende plaatsingsruimte. In 2007 was dit in bijna 8 procent van de gemeenten.

Bemestingsniveau voor stikstof

Per hectare landbouwgrond is er in 2008 gemiddeld 198 kg stikstof uit dierlijke mest gebruikt. De gemiddelde stikstofbemesting overschrijdt in 31 procent van de gemeenten de berekende plaatsingsruimte voor dierlijke mest.
Het gebruik van stikstof wordt berekend uit de stikstof in geproduceerde mest plus de stikstof in aangevoerde mest verminderd met de stikstof in afgevoerde mest. De stikstof in geproduceerde mest is de uitscheiding van stikstof verminderd met gasvormige verliezen, bijvoorbeeld in de vorm van ammoniak. Boeren mogen hierbij uitgaan van forfaitaire waarden die over het algemeen hoger zijn dan de factoren die bij emissieberekeningen worden toegepast. De hoeveelheid stikstof in de mest is hierdoor kleiner waardoor er minder mest van het bedrijf hoeft te worden afgevoerd. In de figuur is bij de bepaling van het stikstofgebruik niet uitgegaan van forfaitaire waarden maar van (lagere) emissiefactoren. Dit verklaart voor een deel het grote aantal gemeenten met overschrijding van de plaatsingsruimte.

Beleid

Met ingang van 1 januari 2006 is het Mineralenaangiftensysteem MINAS vervallen en vervangen door een stelsel op basis van gebruiksnormen.
De Europese Nitraatrichtlijn stelt eisen aan de hoeveelheid te gebruiken stikstof uit dierlijke mest per hectare landbouwgrond.

Gebruiksnormen

Volgens de Europese Nitraatrichtlijn mag 170 kg stikstof uit dierlijke mest worden gebruikt per hectare. In 2008 was in tweederde van de gemeenten het gemiddelde bemestingsniveau hoger dan deze norm. De Europese Commissie staat Nederland verruiming van de norm toe tot een bemestingsniveau van 250 kg stikstof per hectare. Deze verruiming (derogatie) geldt alleen op bedrijven waarvan het areaal voor minstens 70 procent bestaat uit grasland. Daarnaast blijft de verruiming beperkt tot de mest van graasdieren. De normen zijn gebaseerd op de hoeveelheid stikstof in de mest exclusief de gasvormige stikstofverliezen die optreden in stal en mestopslag.
Voor fosfaat is de gebruiksnorm 85 kg per hectare bouwland en 100 kg per hectare grasland.

Bronnen

Relevante informatie

  • Meer gegevens over het gebruik van dierlijke mest per gemeente is te vinden in de databank StatLine van het CBS.

Technische toelichting

Naam van het gegeven
Gebruik van dierlijke mest per gemeente
Omschrijving
De indicator geeft een vergelijking van de bemestingsniveau's voor stikstof en fosfaat uit dierlijke mest per gemeente met de plaatsingsruimte (volgens de gebruiksnormen).
Verantwoordelijk instituut
Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)
Berekeningswijze
Het artikel Transport en gebruik van mest en mineralen (CBS, 2006) geeft een korte methodebeschrijving van het onderzoek.
De plaatsingsruimte wordt berekend als de som van het toegestane mineralenoverschot op een bedrijf (toegestane verlies) en de afvoer met het gewas.
De stikstof die vervluchtigt tijdens de toepassing van de mest wordt in de berekening meegeteld, in tegenstelling tot de stikstof die vervluchtigt in de stal en tijdens opslag.
Geografische verdeling
De gegevens zijn voor zowel stikstof als fosfaat op diverse regionale niveau's beschikbaar (Nederland, landsdelen, provincies, gemeenten, landbouwgebieden, coropgebieden, concentratiegebieden en stroomdistrictgebieden).
Andere variabelen
Plaatsingsruimte, resterende plaatsingsruimte, benuttingsgraad, gebruik mest en mineralen, mesttransport van en naar landbouwbedrijven, mest- en mineralenproductie, oppervlakte bemestbare cultuurgrond.
Verschijningsfrequentie
Jaarlijks
Achtergrondliteratuur
Transport en gebruik van mest en mineralen (CBS, 2006)
Betrouwbaarheidscodering
D (schatting op basis van door het CBS berekende gegevens over de productie van dierlijke mest en mineralen, een externe registratie van het Ministerie van LNV over de hoeveelheden getransporteerde mest en een enquête over de verwerking van de mest)

Referentie van deze webpagina

CBS, PBL, RIVM, WUR (2024). Gebruik van dierlijke mest per gemeente, 2008 (indicator 0092, versie 11,

) www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.