Milieugevaarlijke stoffen

Bestrijdingsmiddelengebruik door de overheid, 1986-2001

U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.

Het gebruik van bestrijdingsmiddelen door de overheid is sinds het midden van de jaren tachtig met tweederde afgenomen. Door het verbod op de toepassing van een aantal stoffen zijn er aanzienlijke verschuivingen in de gebruikte middelen.

    1986 1992 1995 2001 reductie
            t.o.v. 1986
             
    kg werkzame stof     %
             
Totaal gebruik 126 975 70 660 50 372 42 144 67
w.o. stedelijke beplanting 36 268 19 075 11 074 10 222 72
  sportvelden 7 546 5 548 4 896 4 164 45
  verhardingen 29 363 27 189 26 651 20 510 30
  spoorbanen 20 850 11 135 4 898 6 040 71
  waterlopen 16 833 3 761 557 - 100
             
Gebruikte stoffen          
w.o. amitrol 13 308 8 520 1 994 356 97
  dalapon 25 731 7 476 581 - 100
  dichlobenil 17 077 10 085 6 222 8 317 51
  diuron 7 920 22 971 13 029 13 100
  glyfosaat 3 726 4 892 15 686 22 513 -504
  MCPA 4 046 2 975 4 190 5 371 -33
  simazin 24 091 4 193 1 203 33 100
             
Bron: CBS. CBS/MC/okt02/0048

Beleidsdoel 2000 ruimschoots gehaald

Net als voor de land- en tuinbouw is er voor de sector Openbaar groen een Meerjarenplan opgezet om het gebruik van bestrijdingsmiddelen te verminderen. De 43% waarmee het gebruik in 2000 moest zijn verminderd ten opzichte van de periode 1984-1988, is ruimschoots gehaald. De veranderingen in de hoeveelheden gebruikte stoffen worden veroorzaakt door verboden op toelating van gebruik van stoffen, het overstappen op minder milieuschadelijke stoffen en het handmatig, machinaal of thermisch bestrijden.Per deelsector en per werkzame stof zijn er grote verschillen in de ontwikkeling van het gebruik zichtbaar.

Sterke daling gebruik op stedelijke beplantingen, spoorbanen en waterlopen

De afname in het gebruik in stedelijke beplantingen wordt veroorzaakt door gewijzigde inzichten bij de beherende gemeenten, herinrichting van de groene ruimte en het op grotere schaal toepassen van alternatieven als bodembedekkers en handmatig schoffelen.Op spoorbanen is de daling in het gebruik met name het gevolg van sterk gewijzigde inzichten bij Rail-Infrabeheer. Deze beogen een drastische verlaging van de frequentie van de behandeling van het ballastbed. Bovendien werd overgeschakeld op andere stoffen.Al voor 1986 hebben de waterschappen een forse inspanning gepleegd om het gebruik van bestrijdingsmiddelen langs waterlopen terug te dringen. Het gebruik van bestrijdingsmiddelen voor deze toepassing is beëindigd nadat in 2000 de toelating van dalapon, het laatste nog ter beschikking staande middel, is ingetrokken.

Daling gebruik op verhardingen en sportvelden loopt achter

In de periode ruim voor 1986 tot circa 1995 is het gebruik op verhardingen nauwelijks verminderd. Het ontbreken van betaalbare niet-chemische alternatieven is hiervan de belangrijkste reden. Ook cosmetische redenen en verkeersveiligheid speelden hierbij een rol, evenals de noodzaak tot regenwaterafvoer via de straatgoten. De laatste jaren wordt echter in toenemende mate gebruik gemaakt van mechanische en thermische alternatieven.Een deel van de daling in het gebruik op sportvelden is slechts schijnbaar. In steeds meer gemeenten worden de sportvelden namelijk geprivatiseerd en door de sportverenigingen zelf beheerd en onderhouden.

Relevantie

Vooral door het afspoelen van bestrijdingsmiddelen van verhardingen komen deze in het oppervlaktewater terecht. Dit leidde begin jaren negentig enkele malen tot het stopzetten van de inname van oppervlaktewater voor de drinkwaterproductie omdat te hoge concentraties van met name diuron werden gemeten.

Technische toelichting

De gegevens zijn afkomstig van enquêtes van het CBS onder Rijkswaterstaat, het Ministerie van Defensie, Rail-Infrabeheer, provincies, waterschappen en gemeenten.Het gebruik bestaat vrijwel volledig uit dat van onkruidbestrijdingsmiddelen. Dit gebruik vormt echter slechts een deel van hetgeen in de beschreven toepassingsectoren wordt toegepast. Zo is bijvoorbeeld het gebruik op bedrijfsterreinen, door particulieren en sportverenigingen buiten beschouwing gebleven.

Referenties

Relevante informatie

  • Meer informatie over het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen door de overheid is te vinden op StatLine (CBS).

Archief van deze indicator

Referentie van deze webpagina

CBS, PBL, RIVM, WUR (2004). Bestrijdingsmiddelengebruik door de overheid, 1986-2001 (indicator 0048, versie 03 , 23 april 2004 ). www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.

Het CLO is een samenwerkingsverband van CBS, PBL, RIVM en WUR.