Benutting van de plaatsingsruimte voor stikstof en fosfaat uit dierlijke mest, 2002

Benutting van de plaatsingsruimte voor fofaat al enkele jaren rond 80%

De aanscherping van de normen leidt jaarlijks tot een verkleining van de plaatsingsruimte (er mag minder stikstof en fosfaat gebruikt worden). Daarnaast wordt jaarlijks minder stikstof en fosfaat door de veestapel geproduceerd. Sinds 1998 wordt landelijk de wettelijke plaatsingsruimte voor fosfaat voor ongeveer 80% benut. Voor stikstof is dit 45 à 50%. Bij de plaatsingsruimte voor stikstof wordt ook rekening gehouden met aanvoer uit kunstmest.

• Transport en gebruik van mest en mineralen (CBS, StatLine)

Regionale verschillen

Noord-Brabant had in 2002 het hoogste gebruik van fosfaat per hectare cultuurgrond (103 kg/ha), ongeveer tweemaal zo hoog als in Zeeland (51 kg/ha).

Transport van mest

Om binnen de wettelijke plaatsingsruimte te blijven zetten veel boeren hun fosfaatproductie af bij andere bedrijven. In 2002 gebeurde dit voor ruim eenderde van de fosfaatproductie. De export van fosfaat groeide in 2002 opnieuw (met 10%) in vergelijking met het voorgaande jaar.

• Mestafzet buiten de landbouw, 2000-2023

Normen voor de plaatsingsruimte

De plaatsingsruimte of gebruiksruimte wordt berekend als de som van het toegestane mineralenoverschot op een bedrijf (toegestaan verlies) en de afvoer met het gewas. In 2002 bedroeg de plaatsingsruimte voor bedrijven die verplicht zijn een mineralenboekhouding bij te houden 95 kg fosfaat (P₂O₅) per ha bouwland en 107 kg fosfaat per ha grasland. Dit is berekend als het wettelijk toegestane verlies (bouwland: 30 kg P₂O₅ per ha en grasland: 25 kg P₂O₅ per ha) vermeerderd met de gemiddelde onttrekking door het gewas (bouwland: 65 kg P₂O₅ per ha en grasland: 82 kg P₂O₅ per ha). De plaatsingsruimte voor stikstof in 2002 op bouwland was 265 kg N per ha op uitspoelingsgevoelige zandgronden en 275 kg N per ha op overige zandgronden en 315 kg N per ha op veen- en kleigronden. De plaatsingsruimte is berekend als de som van de afvoer met het gewas (165 kg N per ha) en het toegestane verlies (100 kg N per ha op uitspoelingsgevoelige gronden, 110 kg N per ha op overige zandgronden en 150 kg N per ha op veen- en kleigronden).De plaatsingsruimte voor stikstof in 2002 op grasland was 478 kg N per ha op uitspoelingsgevoelige zandgronden en 508 kg N per ha op overige gronden. De plaatsingsruimte is berekend als de som van de gemiddelde onttrekking door het gewas (288 kg N per ha) en het toegestane verlies (190 kg N per ha op uitspoelingsgevoelige gronden en 220 kg N per ha op overige gronden).

• Wettelijke normen voor het gebruik van meststoffen