Balans van stikstof in de landbouw, 2000
Jaarlijks komen grote hoeveelheden stikstof met name via het mengvoer voor het vee en kunstmest de landbouw binnen. De afvoer geschiedt via dierlijke en plantaardige producten. Jaarlijks is er een overschot die de bodem en de lucht belast.
Retourstromen binnen de landbouw
Binnen de landbouw worden twee retourstromen onderscheiden. Via gewassen als snijmaïs en gras wordt aan landbouwgrond onttrokken stikstof rechtstreeks teruggeleverd aan de veehouderij. Een tweede stroom betreft de Stikstofdepositie, 1990-2020 naar de landbouwgrond. Deze NH3 ontstaat bij de excretie en bewaring van mest, de verspreiding van mest en kunstmest op landbouwgrond, en de conservering van gewassen; vooral snijmaïs en kuilgras.
Retourstromen buiten de landbouw
Naast de retourstromen binnen de landbouw is er sprake van twee retourstromen die deels buiten de landbouw lopen. Een deel van de landbouwproducten, zoals granen, wordt direct aan de mengvoederindustrie geleverd. Een ander deel bereikt de mengvoederindustrie en veehouderij via de voedingsmiddelenindustrie. Dit betreft afval dat vrijkomt bij de verwerking van dierlijke en plantaardige producten. Van beide stromen wordt een groot deel weer als krachtvoer in de landbouw gebruikt. De rest wordt geëxporteerd of als diervoer buiten de landbouw afgezet).
Toelichting
Bij bewaring van mest in stallen en mestopslagen vervluchtigen naast NH3 ook andere stikstofverbindingen: N2O, N2 en NOx. De emissie van deze stoffen is bij vaste mest groter dan bij dunne mest. Ten opzichte van het Milieucompendium 2000 is de post 'lucht' opgehoogd met deze verliezen.
Referenties
- CBS/LEI (2001). Land- en tuinbouwcijfers 2001. Centraal Bureau voor de Statistiek/Landbouw-Economisch Instituut, Voorburg/Heerlen/Den Haag.
- CBS (2002) Mineralen in de landbouw, 1999 en 2000*. Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg/Heerlen.
- CCDM (2003). Emissiemonitor, Jaarcijfers 2001 en ramingen 2002. Datawarehouse-Emissieregistratie. Coördinatiecommissie Doelgroepmonitoring, Den Haag
Relevante informatie
- Meer informatie over de stikstof- en fosforbalans is te vinden op Statline van het CBS en in het artikel Mineralen in de landbouw, 1999 en 2000* (CBS, 2002).
Archief van deze indicator
- Stroomschema voor stikstof en fosfor in de landbouw, 2021 (actuele versie , 15 mrt 2023 )
- Stroomschema voor stikstof en fosfor in de landbouw, 2020 (v21 , 23 mrt 2022 )
- Stroomschema voor stikstof en fosfor in de landbouw, 2019 (v20 , 05 jul 2021 )
- Stroomschema voor stikstof en fosfor in de landbouw, 2018 (v19 , 27 feb 2020 )
- Stroomschema voor stikstof en fosfor in de landbouw, 2017 (v18 , 12 mrt 2019 )
- Balans van stikstof in de landbouw, 2016 (v17 , 14 mrt 2018 )
- Balans van stikstof in de landbouw, 2015 (v16 , 15 jun 2017 )
- Balans van stikstof in de landbouw, 2012-2014 (v15 , 30 jun 2016 )
- Balans van stikstof in de landbouw, 2011 (v14 , 15 jan 2014 )
- Balans van stikstof in de landbouw, 2010 (v13 , 16 jan 2013 )
- Balans van stikstof in de landbouw, 2009 (v12 , 20 dec 2011 )
- Balans van stikstof in de landbouw, 2007-2008 (v11 , 22 dec 2010 )
- Balans van stikstof in de landbouw, 2007 (v10 , 24 dec 2009 )
- Balans van stikstof in de landbouw, 2006 (v09 , 16 dec 2008 )
- Balans van stikstof in de landbouw, 2005 (v08 , 08 jan 2008 )
- Balans van stikstof in de landbouw, 2004 (v07 , 12 jan 2007 )
- Balans van stikstof in de landbouw, 2003 (v06 , 25 nov 2005 )
- Balans van stikstof in de landbouw, 2002 (v05 , 16 sep 2005 )
- Balans van stikstof in de landbouw, 2000 (v04 , 03 okt 2003 )
- Balans van stikstof in de landbouw, 1999 (v03 , 25 sep 2002 )
Referentie van deze webpagina
CBS, PBL, RIVM, WUR (2003). Balans van stikstof in de landbouw, 2000 (indicator 0094, versie 04 , 3 oktober 2003 ). www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
