Stikstof en fosfaat in dierlijke mest en kunstmest, 1980-2001
Diverse wettelijke regelingen hebben geleid tot een daling van de hoeveelheid stikstof en fosfaat in dierlijke mest. Ook de stikstof- en fosfaatgift uit kunstmest kent een dalende trend.
| 1980 | 1986 | 1990 | 1995 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | ||
| Totaal | miljoen kg | ||||||||
| Stikstof als N-totaal 1) | 927 | 1 042 | 927 | 930 | 873 | 828 | 754 | 714 | |
| Fosfaat als P2O5 | 314 | 340 | 294 | 271 | 264 | 256 | 245 | 237 | |
| Stikstof in dierlijke mest 1) (als N-totaal) | |||||||||
| Gehele veestapel | 441 | 542 | 527 | 524 | 470 | 445 | 415 | 416 | |
| w.v. | rundvee 2) | 311 | 383 | 354 | 346 | 299 | 280 | 261 | 269 |
| mestkalveren | 4 | 5 | 5 | 8 | 8 | 9 | 10 | 10 | |
| varkens | 82 | 102 | 104 | 107 | 98 | 94 | 85 | 81 | |
| pluimvee | 37 | 45 | 47 | 45 | 46 | 45 | 42 | 40 | |
| overige 3) | 6 | 7 | 18 | 18 | 18 | 17 | 17 | 16 | |
| Fosfaat in dierlijke mest (als P2O5) | |||||||||
| Gehele veestapel | 230 | 259 | 220 | 209 | 193 | 191 | 183 | 185 | |
| w.v. | rundvee 2) | 120 | 139 | 111 | 110 | 96 | 97 | 91 | 96 |
| mestkalveren | 3 | 4 | 3 | 4 | 5 | 5 | 5 | 5 | |
| varkens | 73 | 78 | 69 | 60 | 54 | 50 | 48 | 46 | |
| pluimvee | 32 | 37 | 33 | 29 | 32 | 33 | 32 | 32 | |
| overige 3) | 2 | 2 | 5 | 6 | 6 | 7 | 7 | 6 | |
| Kunstmest 4) | |||||||||
| Stikstof als N-totaal | 486 | 500 | 400 | 406 | 403 | 383 | 339 | 298 | |
| Fosfaat als P2O5 | 84 | 81 | 74 | 62 | 71 | 65 | 62 | 52 | |
| Bron: CBS en LEI. | CBS/MC/sep03/0106 | ||||||||
| 1) De stikstofproductie betreft de hoeveelheid stikstof op het moment van uitrijden van de mest. 2) Rundvee exclusief mestkalveren; mestproductie gedurende het hele jaar. 3) Schapen, geiten, pelsdieren en konijnen. 4) Afzet van kunstmest tussen 1 juli van het vermelde jaar en 1 juli van het voorafgaande jaar. |
|||||||||
Stikstof en fosfaat in dierlijke mest na 1986 afgenomen
Na een aanzienlijke groei in de jaren in de jaren zeventig en tachtig bereikte de productie van stikstof en fosfaat in dierlijke mest een top in 1986. Als gevolg van de Mestproductie door de veestapel, 1986-2022, de mestwetgeving (1987) en de verlaging van het fosfaatgehalte van krachtvoer is daarna de mest- en mineralenproductie gedaald. Vanaf de invoering van het mineralenaangiftesysteem (Wettelijke normen voor het gebruik van meststoffen) neemt de stikstofproductie versneld af.
Stikstof- en fosfaatgift uit kunstmest neemt af
De stikstofgift uit kunstmest is eveneens vanaf 1986 verminderd. De sterkste afname heeft tussen 1986 en 1990 en tussen 1998 en 2000 plaatsgevonden. De hoeveelheid fosfaat uit kunstmest daalt al sinds 1970.
Technische toelichting
De stikstofproductie is de hoeveelheid stikstof in de mest op het moment van uitrijden of toepassing. Dit betekent dat gasvormige stikstofverbindingen (zoals ammoniak) die in stal, weide en tijdens opslag vrijkomen niet in de stikstofproductie zijn opgenomen. In de gepresenteerde cijfers is voor alle jaren de stikstofproductie herberekend voor alle gasvormige stikstofverliezen volgens Oenema (2000).Bij fosfaat treden er geen gasvormige verliezen op tussen het moment van uitscheiden en het uitrijden of toepassen van de mest.
Referenties
- CBS/LEI (2001). Land- en tuinbouwcijfers 2001. Centraal Bureau voor de Statistiek/Landbouw-Economisch Instituut, Voorburg/Heerlen/Den Haag.
- CBS (2003). Statline. Productie van dierlijke mest. Centraal Bureau voor de Statistiek, Voorburg/Heerlen.
- Oenema, O., G.L. Velthof, et al. (2000). Forfaitaire waarden voor gasvormige stikstofverliezen uit stallen en mestopslagen. Alterra (rapport 107, gewijzigde druk, ISSN 1566-7197), Wageningen.
Relevante informatie
Archief van deze indicator
- Stikstof en fosfaat in dierlijke mest en kunstmest, 1990-2022 (actuele versie , 08 mrt 2023 )
- Stikstof en fosfaat in dierlijke mest en kunstmest, 1990-2021 (v26 , 08 aug 2022 )
- Stikstof en fosfaat in dierlijke mest en kunstmest, 1990-2021 (v25 , 14 mrt 2022 )
- Stikstof en fosfaat in dierlijke mest en kunstmest, 1990-2020 (v24 , 17 mrt 2021 )
- Stikstof en fosfaat in dierlijke mest en kunstmest, 1990-2019 (v23 , 10 jul 2020 )
- Stikstof en fosfaat in dierlijke mest en kunstmest, 1990-2019 (v22 , 10 feb 2020 )
- Stikstof en fosfaat in dierlijke mest en kunstmest, 1990-2018 (v21 , 19 feb 2019 )
- Stikstof en fosfaat in dierlijke mest en kunstmest, 1990-2017 (v20 , 22 mei 2018 )
- Stikstof en fosfaat in dierlijke mest en kunstmest, 1990-2016 (v19 , 20 apr 2017 )
- Stikstof en fosfaat in dierlijke mest en kunstmest, 1990-2015 (v18 , 30 jun 2016 )
- Stikstof en fosfaat in dierlijke mest en kunstmest, 1990-2015 (v17 , 25 jan 2016 )
- Stikstof en fosfaat in dierlijke mest en kunstmest, 1990-2014 (v16 , 12 mrt 2015 )
- Stikstof en fosfaat in dierlijke mest en kunstmest, 1990-2013 (v15 , 07 mei 2014 )
- Stikstof en fosfaat in dierlijke mest en kunstmest, 1990-2012 (v14 , 23 mei 2013 )
- Stikstof en fosfaat in dierlijke mest en kunstmest, 1990-2011 (v13 , 06 apr 2012 )
- Stikstof en fosfaat in dierlijke mest en kunstmest, 1986-2010 (v12 , 18 mrt 2011 )
- Stikstof en fosfaat in dierlijke mest en kunstmest, 1986-2009 (v11 , 20 jul 2010 )
- Stikstof en fosfaat in dierlijke mest en kunstmest, 1986-2008 (v10 , 28 jul 2009 )
- Stikstof en fosfaat in dierlijke mest en kunstmest, 1986-2007 (v09 , 16 jul 2008 )
- Stikstof en fosfaat in dierlijke mest en kunstmest, 1986-2005 (v08 , 19 nov 2007 )
- Stikstof en fosfaat in dierlijke mest en kunstmest, 1986-2004 (v07 , 02 okt 2006 )
- Stikstof en fosfaat in dierlijke mest en kunstmest, 1986-2004 (v06 , 13 jun 2005 )
- Stikstof en fosfaat in dierlijke mest en kunstmest, 1980-2002 (v05 , 31 aug 2004 )
- Stikstof en fosfaat in dierlijke mest en kunstmest, 1980-2001 (v04 , 03 okt 2003 )
- Stikstof en fosfaat in dierlijke mest en kunstmest, 1980-2001 (v03 , 25 sep 2002 )
Referentie van deze webpagina
CBS, PBL, RIVM, WUR (2003). Stikstof en fosfaat in dierlijke mest en kunstmest, 1980-2001 (indicator 0106, versie 04 , 3 oktober 2003 ). www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
