Logo of Environmental Data Compendium
Compendium voor de Leefomgeving
454 feiten en cijfers over milieu, natuur en ruimte

U bent hier: Home › Onderwerpen › Water en milieu › Koelwaterverbruik en warmtelozing door elektriciteitscentrales

Water en milieu

Koelwaterverbruik en warmtelozing door elektriciteitscentrales, 1981-2011

Indicator | 28 januari 2014
U bekijkt op dit moment een archiefversie van een afgesloten indicator. De actuele indicatorversie met de reden voor het afsluiten, kunt u via deze link bekijken.

De totale warmtelozing door elektriciteitscentrales is in 2011 aanzienlijk gedaald door een lagere elektriciteitsproductie. Toch zijn in 2010 en 2011 nieuwe centrales in gebruik genomen. Door de opstart hiervan is het gemiddeld koelwaterverbruik in 2011 weer gestegen.

  Eenheid 1981 1991 2001 2005 2009 2010 2011
                 
Koelwaterverbruik miljard m3 10,1 8,4 10,6 9,8 9,6 9,7 10,9
Elektriciteitsproductie miljard kWh 55,2 59,5 62,3 69,2 72,1 75,8 70,6
Elektriciteitsproductie PJ 199 214 225 249 259 273 254
Brandstofverbruik PJ 529 548 536 593 594 619 563
                 
Totaal afgevoerde warmte1) PJ 330 334 311 344 334 346 309
Via koelwater afgevoerde warmte2) PJ 297 300 248 266 264 267 239
Gemiddeld koelwaterverbruik m3/kWh 0,18 0,14 0,170 0,141 0,134 0,128 0,155
Gemiddelde temperatuurstijging °C 7,0 8,6 5,6 6,5 6,6 6,6 5,2
van het koelwater                
                 
Bron: CBS. CBS/CLO/jan14/0123
1) Totaal afgevoerde warmte = brandstofverbruik - elektriciteitsproductie.
2) Het verschil met totaal afgevoerde warmte betreft schoorsteen- en stralingsverliezen (circa 10%) en warmteleveringen.

Ontwikkelingen koelwaterverbruik

Elektriciteitscentrales gebruiken grote hoeveelheden oppervlaktewater voor koeling tijdens de productie van elektriciteit. De benodigde hoeveelheid koelwater hangt onder andere af van de lokale watertemperatuur van het oppervlaktewater. Is deze hoger dan is meer water nodig voor koeling omdat de temperatuur van het te lozen water niet te veel mag oplopen. Dit resulteert in een hoger gemiddeld koelwaterverbruik. In 2010 en 2011 zijn 2 nieuwe centrales geopend waardoor het gemiddeld verbruik in 2011 iets is gestegen als gevolg van de opstartfase van deze installaties.
Los van de fluctuaties in het koelwaterverbruik, blijft de totale hoeveelheid via koelwater afgevoerde warmte dalen ten opzichte van de totale elektriciteitsproductie, vanwege een efficiënter brandstofverbruik bij moderne centrales en vanwege leveringen van warmte in de vorm van warm water en/of stoom.

Relevantie

Afgezien van incidentele lozingen bevat koelwater nauwelijks verontreinigingen. Desondanks hebben koelwaterlozingen een negatieve invloed op het ontvangende oppervlaktewater. De grote opwarming van het oppervlaktewater kan leiden tot vissterfte als gevolg van een lager zuurstofgehalte. Verder leidt opwarming tot excessieve algengroei, de groei van blauwalgen en het optreden van botulisme. In warme en droge perioden kunnen situaties ontstaan waarbij de elektriciteitsproductie niet meer ongestoord kan plaatsvinden zonder overschrijding van koelwaternormen.

Referenties

Relevante informatie

  • Meer informatie over het verbruik van koelwater is te vinden op StatLine (CBS).

Technische toelichting

Naam van het gegeven

Koelwaterverbruik en warmtelozing door elektriciteitscentrales.

Omschrijving

Het gebruik van koelwater en de lozing van warmte op het oppervlaktewater door de centrale opwekking van elektriciteit.

Verantwoordelijk instituut

Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Berekeningswijze

De gegevens voor de periode tot en met 2001 zijn berekend op basis van de CBS-enquête Watervoorziening van industrie, delfstoffenwinning en elektriciteitscentrales, die om de vijf jaar werd gehouden. Een meer uitgebreidere toelichting geeft de tabeltoelichting bij de StatLine-tabel StatLine: Waterverbruik nijverheid, 1996 -2001 (CBS, 2003). De gegevens voor de periode vanaf 2003 zijn tot stand gekomen door optelling van de individuele waterverbruikscijfers van de elektriciteitscentrales in de elektronische Milieujaarverslagen. Een uitgebreidere toelichting geven de publicaties Milieurekeningen 2008 (CBS, 2009) en Environmental Accounts of the Netherlands, 2012 (CBS 2013b) en de Statline tabel Statline: Milieurekeningen; watergebruik (CBS 2013a).
De gegevens over de inzet van brandstoffen en de totale elektriciteitsproductie zijn afkomstig van de Energiestatistieken zie o.a. Statline: Elektriciteit; productie en productiemiddelen.

Basistabel

Cijfers tot en met 2001: StatLine tabellen: StatLine: Waterverbruik nijverheid, 1981 -1991 (CBS (1998) en StatLine: Waterverbruik nijverheid, 1996 -2001 (CBS, 2003).Cijfers vanaf 2003: Statline: Milieurekeningen; watergebruik (CBS 2013a).

Geografisch verdeling

Nederland.

Verschijningsfrequentie

Tot en met 2001 elke vijf jaar. Vanaf 2003 jaarlijks.

Achtergrondliteratuur

Milieurekeningen 2008 (CBS, 2009) en Environmental Accounts of the Netherlands, 2012 (CBS 2013b)

Betrouwbaarheidscodering

B (schatting op basis van een groot aantal zeer accurate metingen waarbij de representativiteit van de gegevens vrijwel volledig is)

Archief van deze indicator

Referentie van deze webpagina

CBS, PBL, RIVM, WUR (2014). Koelwaterverbruik en warmtelozing door elektriciteitscentrales, 1981-2011 (indicator 0123, versie 09 , 28 januari 2014 ). www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.

Gerelateerde indicatoren

Het CLO is een samenwerkingsverband van CBS, PBL, RIVM en WUR.

Talen