Landbouw en milieu

Wettelijke normen voor het gebruik van meststoffen (MINAS)

U bekijkt op dit moment een archiefversie van een afgesloten indicator. De actuele indicatorversie met de reden voor het afsluiten, kunt u via deze link bekijken.

In deze indicator staan de normen voor meststoffen bij het beleid t/m 2005. Vervolgens wordt ingegaan op de nieuwe beleidsvoorstellen voor 2006 en daarna.

  Fosfaatnormen   Stikstofnormen
  Gras Snijmaïs,   Gras   Snijmaïs,
    overige akker- en     overige akker- en
    Tuinbouwgewassen     tuinbouwgewassen
          en braakland
        A B C D E
 
  kg P2O5/ha/jaar   kg N/ha/jaar
Gebruiksnorm voor dierlijke mest (niet-MINAS-plichtige bedrijven)
1-1-1998 tot 1-1-2000 120 100            
1-1-2000 tot 1-1-2002 85 85            
1-1-2002 en verder 80 80            
 
Verliesnorm (volgens MINAS) (MINAS-plichtige bedrijven)
1-1-1998 tot 1-1-2000 40 40   300 300 175 175 175
1-1-2000 tot 1-1-2001 35 35   275 275 150 150 150
1-1-2001 tot 1-1-2002 35 35   250 250 150 125 125
1-1-2002 tot 1-1-2003 25 30   220 190 150 100 110
1-1-2003 tot 1-1-2004 25 30   220 190 150 100 110
1-1-2004 tot 1-1-2005 20 25   180 160 135 80 100
1-1-2005 tot 1-1-2006 20 20   180 140 125 80 100
                 
Bron: LNV en VROM (2000 en 2001), RIVM (2004) MNP/MC/dec05
A = grasland, B = grasland droog zand/löss, C = bouw-/braakland klei of veen, D = bouw-/braakland droog zand/löss, E = bouw-/braakland overige grond.

BELEID

Het hoofddoel van de meststoffenwetgeving is verbetering van de kwaliteit van grond- en oppervlaktewater door minder en efficiënter gebruik van mineralen in de landbouw. De belangrijkste peilers van de meststoffenwetgeving waren de afgelopen jaren het mineralenaangiftesysteem MINAS, de mestafzetovereenkomsten (MAO) en de dierrechten. MINAS is een beleidsinstrument met als doel het verlies aan meststoffen bij landbouwgrond te beperken. Het wordt per 1 januari 2006 afgeschaft.

MINAS

Per 1 januari 1998 is het mineralenaangiftesysteem (MINAS) van kracht geworden. MINAS-plichtige bedrijven moeten een mineralenboekhouding bijhouden en betalen een heffing wanneer hun mineralen (nutriënten-)overschot per hectare een voor fosfaat en/of stikstof vastgestelde verliesnorm overschrijdt. Met ingang van 2001 zijn alle bedrijven verplicht tot MINAS-aangifte, met uitzondering van zeer kleine bedrijven. Ter waarborging van het MINAS-systeem van verliesnormen moeten veehouders mestafzetcontracten hebben.

  • In het voorjaar 2002 heeft een evaluatie van de Meststoffenwet plaatsgevonden (RIVM, 2002). Naar aanleiding van deze evaluatie heeft de regering in oktober 2002 voorgesteld een aantal normen te faseren (LNV, 2002). Na enkele overgangsnormen in 2003 zijn voor 2004 en 2005 de normen verder aangescherpt.


Nadat op 2 oktober 2003 het Europese Hof van Justitie Nederland veroordeelde wegens het niet nakomen van de verplichtingen van de EU-nitraatrichtlijn is met de EU-Commissie een akkoord bereikt over het aanpassen van de mestwetgeving. Dit heeft ertoe geleid dat MINAS per 2006 wordt vervangen door een stelsel van gebruiksnormen.
De Meststoffenwet verbiedt ten algemene het op of in de bodem brengen van meststoffen.
Het verbod geldt echter niet als de betrokken agrariër aannemelijk maakt dat hij geen van
de volgende drie gebruiksnormen heeft overschreden: de gebruiksnorm voor dierlijke meststoffen, de stikstofgebruiksnorm voor meststoffen en de fosfaatgebruiksnorm
voor meststoffen. De gebruiksnorm voor dierlijke meststoffen is verankerd in de Meststoffenwet als 170 kilogram stikstof per hectare van de tot het bedrijf behorende oppervlakte landbouwgrond per jaar. Het EU-Nitraatcomité heeft op 27 juni 2005 een positief advies uitgebracht over de concept-beschikking van de Europese Commissie om Nederland een derogatie te verlenen voor een hogere gebruiksnorm van dierlijke meststoffen tot 250 kilogram stikstof per hectare per jaar voor bedrijven waarvan 70 procent van de tot het bedrijf behorende oppervlakte landbouwgrond wordt beteeld met gras.
De fosfaatgebruiksnorm voor meststoffen voor de jaren 2006 tot en met 2008 is vastgelegd in de Meststoffenwet en zal voor de jaren na 2008 te zijner tijd worden geregeld in het Uitvoeringsbesluit Meststoffenwet. De stikstofgebruiksnorm voor meststoffen wordt bij ministeriële regeling vastgesteld.

Referenties

  • LNV en VROM (2000). Wet van 7 december 2000, houdende wijziging van de Meststoffenwet. Staatsblad 539. Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij en Ministerie van VROM, Den Haag.
  • RIVM (2002). MINAS en Milieu. Balans en Verkenning. RIVM, (rapportnr. 718 201 005), Bilthoven.
  • RIVM (2004). Mineralen beter geregeld. RIVM, (rapportnr. 500031001), Bilthoven.
  • LNV en VROM (2001). Wet van 28 juni 2001, tot wijziging van de Meststoffenwet. Staatsblad 312. Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij en Ministerie van VROM, Den Haag.
  • Ontwerp-wijziging van de Meststoffenwet. Kamerstukken II, vergaderjaar 2004-2005,29930, nr 1-4
  • LNV (2002). Brief van staatssecretaris Odink aan de Tweede Kamer over de Evaluatie van de Meststoffenwet 2002 dd. 14-10-2002. 28385 nr 2
  • LNV (2005). Regeling van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit van ... 2005, TRCJZ/2005/...,houdende regels ter uitvoering van de Meststoffenwet (Uitvoeringsregeling Meststoffenwet), verschijnt begin 2006.

Archief van deze indicator

Referentie van deze webpagina

CBS, PBL, RIVM, WUR (2006). Wettelijke normen voor het gebruik van meststoffen (MINAS) (indicator 0400, versie 05 , 10 januari 2006 ). www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.

Het CLO is een samenwerkingsverband van CBS, PBL, RIVM en WUR.