Soortbeschermingsplan muurplanten

U bekijkt op dit moment een archiefversie van een afgesloten indicator. De actuele indicatorversie met de reden voor het afsluiten, kunt u via deze link bekijken.

Veel muurplanten zijn de afgelopen tien jaar toegenomen, waarschijnlijk door de zachte winters en de warme zomers. Door herstel- en restauratiewerkzaamheden zijn echter ook veel vindplaatsen van muurplanten verloren gegaan.

Trends muurplanten 1935-1999
Soort stabiel of toegenomenSoort afgenomen
  
Geelwitte helmbloemBlaasvaren 1)
Gele helmbloem 1)Kandelaartje
KlimopbremraapKlein glaskruid
MuurfijnstraalMuurbloem 1)
MuurvarenPijlscheefkelk 1)
Rechte driehoeksvaren 1)Plat beemdgras
Rode spoorbloemRonde ooievaarsbek
Schubvaren 1)Stijf hardgras 1)
Spaanse zuring 
Steenbreekvaren 1) 
Stengelomvattend havikskruid 1) 
Tongvaren 1) 
Vijgenboom 
Vlinderstruik 
Zwartsteel 1) 
Bron: Maes & Bakker, 2002 
1) soort in Flora- en FaunawetCBS/NC/juni04

Ontwikkeling

Muurplanten groeien vooral op oude, verweerde muren van ruïnes, tuinen, stenen bruggen, grachten en kades. Het zijn van oorsprong planten van natuurlijke stenige substraten die hun areaal konden uitbreiden naar gebieden waar deze van oorsprong niet voorkomen.
Een van de eerste soortbeschermingplannen was die van muurplanten in 1988. In 1991 zijn 13 soorten muurplanten aangewezen als beschermde plantensoort. Deze soorten zijn in 2002 in de Flora- en Faunawet opgenomen.
Muurplanten zijn vooral bedreigd door het uitvoeren van herstel- en restauratiewerkzaamheden, Bij bakstenen kademuren wordt deze vaak vervangen door beton met een bakstenen voorwand, wat een ongunstig milieu voor muurplanten vormt. Bij werkzaamheden aan oude muren worden ook vaak maatregelen genomen om de muurplanten te sparen. In totaal zijn in Nederland na 1988 ongeveer 50 projecten uitgevoerd, waarbij inspanningen zijn verricht voor het behoud van de muurbegroeiing. Ongeveer 50% ervan kan als geslaagd worden beschouwd.
Bij een evaluatie van het beleid bleek dat 15 soorten muurplanten een vooruitgang laten zien en 8 soorten een achteruitgang. De vooruitgang is waarschijnlijk vooral te danken aan het warmere stadsklimaat en de zachte winters en warme zomers van de afgelopen tien jaar. Een voorbeeld van een dergelijke soort is de schubvaren die zich langzaam uitbreid. Recent is de soort van een tiental vindplaatsen bekend.

Bronnen

  • LNV (1988). Handleiding voor de bescherming van bedreigde muurplanten. Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij. Den Haag.
  • Maes, B. en P. Bakker (2002). Evaluatie Beschermingsplan Muurplanten. Muurplantenbeleid in de periode 1988-2000. Rapport EC-LNV nr 2002/154. Expertisecentrum LNV. Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij. Ede-Wageningen.
  • Rossenaar, A. en B. Odé (2004). De resultaten van het Bedreigde Soortenproject in 2003. Gorteria 30(2), 33-41.

Technische toelichting

Naam van het gegeven
-
Omschrijving
-
Verantwoordelijk instituut
-
Berekeningswijze
-
Basistabel
-
Geografische verdeling
-
Verschijningsfrequentie
-
Opmerking
Het kaartje van de schubvaren is overgenomen uit een artikel over bedreigde soorten (Rossenaar en Odé, 2004). De tabel met de toegenomen en afgenomen muurplanten is afkomstig uit de evaluatie van het beschermingsplan muurplanten.
Betrouwbaarheidscodering
-

Archief van deze indicator

Actuele versie
versie‎
03
Bekijk meer Bekijk minder
versie‎
02
versie‎
01

Referentie van deze webpagina

CLO (2005). Soortbeschermingsplan muurplanten (indicator 1080, versie 02, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.