Aantalsontwikkeling overwinterende watervogels
Het aantal doortrekkende en overwinterende watervogels in Nederland is de laatste tijd toegenomen.
Ontwikkeling
Gemiddeld genomen is het aantal doortrekkende en overwinterende watervogels de laatste tijd toegenomen. Dat geldt vooral voor de ganzen en zwanen en in mindere mate voor eenden en steltlopers. Soortgewijs zijn er verschillen, zo is een aantal soorten achteruitgegaan. De oorzaken voor toe- en afname van soorten zijn zeer verschillend, en soms niet te achterhalen. Voor veel trends wordt aangenomen dat ze vooral veroorzaakt zijn door veranderingen in waterkwaliteit, menselijk gebruik (visserij, landbouw), natuurontwikkeling en beheer. Deze processen hebben vooral via de voedselbeschikbaarheid grote gevolgen voor het aantal watervogels dat een gebied kan herbergen.
Nederland is door haar ligging in de delta van een aantal grote rivieren een watervogelland bij uitstek. Niet alleen broeden er vele aan water gebonden vogelsoorten, maar vooral de grote aantallen doortrekkende en overwinterende watervogels maken dat Nederland grote verantwoordelijkheid heeft voor de bescherming van watervogels. Deze verantwoordelijkheid is vastgelegd in internationale verdragen, zoals de Ramsar Conventie, de African Eurasian Waterbird Agreement (onderdeel van de Conventie van Bonn) en de EU-Vogelrichtlijn.
Referenties
- Roomen, M. van, E. van Winden, K. Koffijberg, A. Boele, F. Hustings, R. Kleefstra, J. Schoppers, C. van Turnhout, SOVON Ganzen- en zwanenwerkgroep en L. Soldaat (2003). Watervogels in Nederland 2002/2003. SOVON-monitoringrapport 2004/02. RIZA-rapport BM04/09. SOVON Vogelonderzoek Nederland, Beek-Ubbergen.
- Roomen, M.W.J. van, A. Boele, M.J.T. van der Weide, E.A.J. van Winden en D. Zoetebier (2000). Belangrijke vogelgebieden in Nederland, 1993-1997. Actueel overzicht van Europese vogelwaarden in aangewezen en aan te wijzen speciale beschermingszones en andere belangrijke gebieden. SOVON-informatierapport 2000/01. SOVON Vogelonderzoek Nederland, Beek-Ubbergen.
Relevante informatie
- Netwerk Ecologische Monitoring
- Methode indexcijfers (TRIM)
- Trends voor afzonderlijke soorten zijn te vinden op StatLine (CBS).
Technische toelichting
Technische toelichting
De Soortgroep Trend Index (STI) betreft de gemiddelde index (1987=100) van de volgende soorten; tussen haakjes staat de trend sinds 1987:Eenden: bergeend (toename), brilduiker (stabiel), eider (afname), grote zaagbek (onduidelijk), krakeend (toename), kuifeend (stabiel), middelste zaagbek (stabiel), nonnetje (onduidelijk), pijlstaart (onduidelijk), slobeend (toename), smient (stabiel), tafeleend (stabiel), topper (afname), wilde eend (stabiel), wintertaling (toename), zwarte zee-eend (onduidelijk);Ganzen en zwanen: brandgans (toename), grauwe gans (toename), kleine rietgans (stabiel), kleine zwaan (afname), knobbelzwaan (toename), kolgans (toename), nijlgans (toename), rotgans (afname), taigarietgans (toename), toendrarietgans (toename), wilde zwaan (onduidelijk);Steltlopers: bontbekplevier (stabiel), bonte strandloper (stabiel), drieteenstrandloper (toename), groenpootruiter (stabiel), kanoet (afname), kluut (stabiel), rosse grutto (toename), scholekster (afname), steenloper (stabiel), tureluur (stabiel), wulp (stabiel), zilverplevier (stabiel), zwarte ruiter (stabiel);Overige soorten: aalscholver (toename), blauwe reiger (stabiel), dodaars (onduidelijk), fuut (stabiel), grote mantelmeeuw (stabiel), kokmeeuw (stabiel), meerkoet (stabiel), stormmeeuw (stabiel), waterhoen (stabiel), zilvermeeuw (afname).De gegevens zijn ontleend aan het watervogelmeetnet van het Netwerk Ecologische Monitoring. In dit meetnet worden in de meeste maanden van het jaar alle watervogels geteld in alle belangrijke wetlands in Nederland.
Archief van deze indicator
- Aantalsontwikkeling overwinterende watervogels, 1976-2021 (actuele versie , 20 dec 2022 )
- Aantalsontwikkeling overwinterende watervogels, 1976-2017 (v12 , 05 sep 2018 )
- Aantalsontwikkeling overwinterende watervogels, 1976-2015 (v11 , 03 jan 2017 )
- Aantalsontwikkeling overwinterende watervogels, 1975-2012 (v10 , 12 dec 2014 )
- Aantalsontwikkeling overwinterende watervogels, 1975-2011 (v09 , 22 aug 2013 )
- Aantalsontwikkeling overwinterende watervogels, 1975-2010 (v08 , 26 okt 2012 )
- Aantalsontwikkeling overwinterende watervogels, 1975-2009 (v07 , 02 sep 2011 )
- Aantalsontwikkeling overwinterende watervogels, 1975-2008 (v06 , 11 aug 2010 )
- Aantalsontwikkeling overwinterende watervogels, 1975-2007 (v05 , 21 sep 2009 )
- Aantalsontwikkeling overwinterende watervogels (v04 , 05 dec 2008 )
- Aantalsontwikkeling overwinterende watervogels (v03 , 10 jul 2007 )
- Aantalsontwikkeling overwinterende watervogels (v02 , 08 aug 2006 )
- Aantalsontwikkeling overwinterende watervogels (v01 , 22 mei 2006 )
Referentie van deze webpagina
CBS, PBL, RIVM, WUR (2006). Aantalsontwikkeling overwinterende watervogels (indicator 1382, versie 01 , 22 mei 2006 ). www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
