Soortbeschermingsplan muurplanten, 1999/2007
U bekijkt op dit moment een afgesloten indicator. Deze indicator wordt niet meer bijgewerkt. De reden hiervoor staat hieronder vermeld. De archiefversies van deze indicator (indien aanwezig) zijn nog wel beschikbaar.
Deze indicator is afgesloten omdat gegevens verouderd zijn en geen nieuwe gegevens beschikbaar zijn.
Veel muurplanten zijn de afgelopen tien jaar toegenomen, waarschijnlijk door de zachte winters en de warme zomers. Door herstel- en restauratiewerkzaamheden gaan echter nog steeds vindplaatsen van muurplanten verloren.
| Trends muurplanten | ||
| Trend 1935-1999 | Trend 2000-2007 | |
| Geelwitte helmbloem | Toename of stabiel | Toename |
| Gele helmbloem 1) | Toename of stabiel | Toename |
| Klimopbremraap | Toename of stabiel | Toename |
| Muurfijnstraal | Toename of stabiel | Toename |
| Muurvaren | Toename of stabiel | Toename |
| Rechte driehoeksvaren 1) | Toename of stabiel | Onbekend |
| Rode spoorbloem | Toename of stabiel | Toename |
| Schubvaren 1) | Toename of stabiel | Toename |
| Spaanse zuring | Toename of stabiel | Onbekend |
| Steenbreekvaren 1) | Toename of stabiel | Toename |
| Stengelomvattend havikskruid 1) | Toename of stabiel | Onbekend |
| Tongvaren 1) | Toename of stabiel | Toename |
| Vijgenboom | Toename of stabiel | Toename |
| Vlinderstruik | Toename of stabiel | Toename |
| Zwartsteel 1) | Toename of stabiel | Toename |
| Blaasvaren 1) | Afname | Onbekend |
| Kandelaartje | Afname | Toename |
| Klein glaskruid | Afname | Toename |
| Muurbloem 1) | Afname | Stabiel |
| Pijlscheefkelk 1) | Afname | Onbekend |
| Plat beemdgras | Afname | Toename |
| Ronde ooievaarsbek | Afname | Toename |
| Stijf hardgras 1) | Afname | Toename |
| Bron: Maes en Bakker, 2002; Floron | ||
| 1) soort in Flora- en Faunawet | CBS/MNC/dec07 | |
Groeiplaatsen
Muurplanten groeien vooral op oude, verweerde muren van ruïnes, tuinen, stenen bruggen, grachten en kades. Het zijn van oorsprong planten van natuurlijke stenige substraten die hun areaal konden uitbreiden naar gebieden waar deze van oorsprong niet voorkomen.
Soortbeschermingsplan
Een van de eerste soortbeschermingplannen was die van muurplanten in 1988. In 1991 zijn 13 soorten muurplanten aangewezen als beschermde plantensoort. Deze soorten zijn in 2002 in de Flora- en Faunawet opgenomen.
Bedreiging en bescherming
Muurplanten zijn vooral bedreigd door het uitvoeren van herstel- en restauratiewerkzaamheden, Bij bakstenen kademuren wordt deze vaak vervangen door beton met een bakstenen voorwand, wat een ongunstig milieu voor muurplanten vormt. Bij werkzaamheden aan oude muren worden ook vaak maatregelen genomen om de muurplanten te sparen. In totaal zijn in Nederland na 1988 ongeveer 50 projecten uitgevoerd, waarbij inspanningen zijn verricht voor het behoud van de muurbegroeiing. Ongeveer 50% ervan kan als geslaagd worden beschouwd.
Ontwikkeling muurplanten
Bij een evaluatie van het beleid bleek dat in de vorige eeuw 15 soorten muurplanten een vooruitgang laten zien en 8 soorten een achteruitgang. De vooruitgang is waarschijnlijk vooral te danken aan het warmere stadsklimaat en de zachte winters en warme zomers van de afgelopen tien jaar. Een voorbeeld van een dergelijke soort is de schubvaren die zich nog steeds uitbreid.
Recent is er ook toename te zien bij de soorten die daarvoor afgenomen zijn. Stijf hardgras en klein glaskruid vestigen zich in toenemende mate als "straatplant" op de grond, wat een deel van de toename verklaart.
Bronnen
- Denters, T. (2004) Stadsplanten, veldgids voor de stad. 's-Graveland.
- LNV (1988). Handleiding voor de bescherming van bedreigde muurplanten. Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij. Den Haag.
- Maes, B. en P. Bakker (2002). Evaluatie Beschermingsplan Muurplanten. Muurplantenbeleid in de periode 1988-2000. Rapport EC-LNV nr 2002/154. Expertisecentrum LNV. Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij. Ede-Wageningen.
- Rossenaar, A. en B. Odé (2004). De resultaten van het Bedreigde Soortenproject in 2003. Gorteria 30(2), 33-41.
Relevante informatie
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- Soortbeschermingsplan muurplanten
- Omschrijving
- Trend van de soorten van het soortbeschermingsplan muurplanten in de periode 1935-1999 en 2000-2007
- Verantwoordelijk instituut
- Centraal Bureau voor de Statistiek
- Berekeningswijze
- Het kaartje van de schubvaren is overgenomen uit een artikel over bedreigde soorten (Rossenaar en Odé, 2004). De tabel met de toegenomen en afgenomen muurplanten is afkomstig uit de evaluatie van het beschermingsplan muurplanten. De trend in de periode 2000-2007 is gebaseerd op een analyse van Florbase (Floron, 2007)
- Basistabel
- zie bovenstaande tabel
- Geografische verdeling
- Nederland
- Verschijningsfrequentie
- onregelmatig
- Achtergrondliteratuur
- Maes, B. en P. Bakker (2002). Evaluatie Beschermingsplan Muurplanten. Muurplantenbeleid in de periode 1988-2000. Rapport EC-LNV nr 2002/154. Expertisecentrum LNV. Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij. Ede-Wageningen.
Rossenaar, A. en B. Odé (2004). De resultaten van het Bedreigde Soortenproject in 2003. Gorteria 30(2), 33-41. - Betrouwbaarheidscodering
- D. Schatting, gebaseerd op een aantal metingen, expert judgement, een aantal relevante feiten of gepubliceerde bronnen terzake.
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2007). Soortbeschermingsplan muurplanten, 1999/2007 (indicator 1080, versie 03, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.