Watergebruik in de land- en tuinbouw, 2001-2010

U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.

Het gemiddeld watergebruik per bedrijf was in 2010 hoger dan in 2009 als gevolg van een langer durende relatief droge periode in het groeiseizoen. Door Europese regelgeving is voor 2010 (en 2009) een nieuwe berekening toegepast. Hierdoor is vergelijking met eerdere jaren niet goed mogelijk.

Meer watergebruik in 2010 ten opzichte van 2009

In 2010 werd er meer water gebruikt als in 2009. Hoewel door de overgang naar een nieuw berekeningssysteem vergelijking (zie ook technische toelichting) met eerdere jaren niet goed mogelijk is, kan wel worden gesteld dat het watergebruik in 2010 lager was dan in het zeer droge jaar 2003. Er is in 2010 ten opzichte van 2009 vooral meer grondwater gebruikt. Voor de andere categorieën verschilde het gebruik minder.

Beregening de belangrijkste vorm van gebruik

Beregening is de belangrijkste vorm van gebruik van water in de land- en tuinbouw. Beregening vindt plaats op grasland, in de akkerbouw (aardappelen, suikerbieten en snijmaïs), tuinbouw op de open grond en de glastuinbouw. Verder wordt water gebruikt als reinigingswater en als drinkwater voor de landbouwhuisdieren. In 2010 waren de maanden maart, april en juni droog, terwijl vooral de maand augustus zeer nat was. Lokaal kunnen er aanzienlijke verschillen optreden.

Droge perioden in het groeiseizoen zorgen voor hoger watergebruik

Beregening wordt toegepast in perioden wanneer de vochtvoorraad in de bodem onvoldoende wordt aangevuld door neerslag of vanuit het diepere grondwater.
Hoge verbruiken van water zijn over het algemeen toe te schrijven aan droge groeiseizoenen. Voorbeelden hiervan waren 2003 (met alleen mei aan de natte kant; februari, maart, juni, juli en augustus waren te droog) en 2006 (met februari, maart, mei en vooral augustus aan de natte kant; april en vooral juni en juli waren te droog) en ook 2010 met vooral drogere maanden maart, april en juni.

Nieuwe berekeningsmethode: van NGE naar SO

Met ingang van 2010 is de NGE (Nederlandse Grootte Eenheid) komen te vervallen. In plaatst daarvan wordt nu uitgegaan van de SO (Standaard Output). Zie voor meer informatie de technische toelichting. Omdat 2009 voor de nieuwe berekeningsmethode is herberekend, is het verschil voor het jaar 2009 tussen de beide berekeningsmethodes zichtbaar.

Bronnen

  • LEI (2012). Bedrijven-Informatienet. Landbouw-Economisch Instituut, Den Haag.
  • Meer, R. van der (2012) Waterverbruik in de agrarische sector 2009-2010, naar stroomgebied. Rapport, mei 2012, Landbouw-Economisch Instituut, Den Haag.

Relevante informatie

Technische toelichting

Naam van het gegeven
Watergebruik in de land- en tuinbouw
Omschrijving
Het jaarlijks watergebruik (leidingwater, gietwater, grondwater en oppervlaktewater) door bedrijven in de land- en tuinbouw (akkerbouw, tuinbouw, fruitteelt, veehouderij en gemengde bedrijven)
Verantwoordelijk instituut
Landbouw-Economisch Instituut
Berekeningswijze
Met ingang van 2010 is de NGE (Nederlandse Grootte Eenheid) komen te vervallen. In plaatst daarvan wordt nu uitgegaan van de SO (Standaard Output). Was de NGE een genormeerd saldo, de SO is een genormeerde omzet uitgedrukt in euro's. Kosten worden dus niet meer in ogenschouw genomen. Voor de berekeningen rondom het watergebruik heeft dit tot gevolg dat:
bedrijven een andere typering kunnen krijgen in 2010 dan voorheen zonder dat de bedrijfsopzet daadwerkelijk is veranderd, en
bedrijven een andere genormeerde bedrijfsomvang krijgen zonder dat de daadwerkelijke bedrijfsopzet is veranderd. Hierdoor kunnen die voorheen te klein waren om binnen het steekproefkader te vallen in 2010 wel binnen dit kader vallen en andersom.Om inzicht te krijgen in de omvang van het effect van de overgang naar SO, zijn de uitkomsten van 2009 herberekend. De uitkomsten voor 2009 zijn bepaald op basis van bedrijfstypes volgens de SO-indeling en op basis van de SO-omvang van de bedrijven. In de loop van 2013 zal een herberekening plaatsvinden zodat er weer een meer consistente reeks kan worden gepresenteerd.
Voor een beschrijving van de gevolgde methodiek wordt verwezen naar Meer, R. van der (2012).
Basistabel
n.v.t.
Geografische verdeling
Nederland
Verschijningsfrequentie
Jaarlijks
Achtergrondliteratuur
Zie Meer, R. van der (2012).
Opmerking
Het waterverbruik ten behoeve van irrigatie voor de jaren 2001 en 2002 is gebaseerd op het verbruik in 2004. Op basis van neerslaggegevens van het KNMI is 2004 het jaar dat de neerslag in de periode april tot en met augustus in 2001 en 2004 die in 2004 het dichtste benadert.
Betrouwbaarheidscodering
C (Schatting, gebaseerd op een groot aantal (accurate) metingen; de representativiteit is grotendeels gewaarborgd)

Referentie van deze webpagina

CBS, PBL, RIVM, WUR (2024). Watergebruik in de land- en tuinbouw, 2001-2010 (indicator 0014, versie 09,

) www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.