Aantasting van de ozonlaag: beleid

Het Montreal Protocol over stoffen die de ozonlaag aantasten

Het internationale beleid heeft tot doel het beperken of stopzetting van de productie en het gebruik van stoffen die de ozonlaag aantasten. Dit doel is in 1987 vastgelegd in het Montreal Protocol (UNEP, 1987-2000). De geïndustrialiseerde landen die het protocol hebben ondertekend, verplichten zich om vanaf 1996 geen chloorfluorkoolwaterstoffen (CFK's) meer te gebruiken. Voor ontwikkelingslanden geldt deze verplichting vanaf 2010. HCFK's zijn minder schadelijk voor de ozonlaag, en mogen volgens het Protocol nog een reeks van jaren worden gebruikt als vervanger voor CFK's.Ook HFK's zijn vervangers voor CFK's. HFK's zijn gebaseerd op fluor in plaats van chloor en broom, en zijn niet schadelijk voor de ozonlaag. Wel zijn HFK's krachtige broeikasgassen, en zijn daarom ondergebracht in het Kyoto Protocol (UNFCC, 1997). Ook enkele andere fluorverbindingen (PFK's en SF₆) vallen onder het Kyoto Protocol.

• Klimaatverandering: beleid ter vermindering van broeikasgasemissies

Als gevolg van het Protocol is de productie en het gebruik van ozonlaagaantastende stoffen de afgelopen tien jaar wereldwijd sterk gedaald. Het Montreal Protocol is dus een groot succes te noemen. De genomen maatregelen moeten er toe leiden dat de ozonlaag zich gaat herstellen (dikker wordt) en terugkeert naar een situatie zoals voor 1980.

• Aantasting van de ozonlaag: oorzaken en effecten

Rapportage van de voortgang van het Protocol

De wetenschappelijke kennis van de aantasting van de ozonlaag, de mogelijke effecten en de beleidsopties worden om de paar jaar beschreven door UNEP/WMO in een drietal assessmentrapporten (bijvoorbeeld WMO 2003).

Beleid in Nederland

De doelstelling in Nederland is het volledig beëindigen van de binnenlandse verkoop van ozonlaagaantastende stoffen. Daarnaast vindt Nederland het belangrijk dat op 1 januari 2004 alle in omloop zijnde hoeveelheden halonen en CFK's zijn ingezameld om deze vervolgens te vernietigen. Vanaf 1995 worden in Nederland uitsluitend hergebruikte CFK's en halonen verkocht, dit conform internationale afspraken. Hiermee is het beleidsdoel gehaald. Uit bestaande toepassingen (zoals koelinstallaties, isolatiemateriaal en brandblussers) blijven echter emissies van CFK's en halonen plaatsvinden. Er is naar schatting nog een hoeveelheid van maximaal 4 000 ton halonen en CFK's in omloop in Nederland, die moet worden ingezameld, opgeslagen en vervolgens verwerkt. Om dit te realiseren werkt het ministerie van VROM aan een inzamelsysteem waarbij overheid en bedrijfsleven de verantwoordelijkheid en de kosten delen.

• Verkoop en emissie van CFK's en halonen in Nederland, 1980-2003