Milieukosten per milieucompartiment, 1990-2009

Algemene ontwikkelingen

In 2009 bedragen de totale milieukosten bijna 11 miljard euro, en zijn daarmee ruim 2,5 maal hoger dan in 1990. Bijna een derde van de kostenstijging komt door een toename van de kosten voor het milieucompartiment afval. Dit komt door een toename in de hoeveelheid geproduceerd afval, maar ook door een verschuiving van het storten naar het (duurdere) verbranden en hergebruik van afval. De stijging in de kosten voor het milieucompartimenten lucht en water dragen samen iets meer dan een derde bij aan de totale groei tussen 1990 en 2009. Deze toename is het gevolg van inspanningen bij diverse sectoren om emissies te reduceren.

Bijdragen milieucompartimenten aan milieukosten

Van de totale milieukosten wordt het grootste deel besteed aan de milieucompartimenten afval, water en lucht. De kosten voor het milieucompartiment afval (29 procent van de totale milieukosten in 2009) betreffen voornamelijk het afvalbeheer (inzameling en verwerking van afval).
De kosten voor het milieucompartiment water nemen in 2009 ruim een kwart van de totale milieukosten in. Het betreft vooral kosten voor de zuivering van afvalwater. Ruim de helft van deze kosten betreffen maatregelen die worden genomen door verschillende actoren in de waterketen; ruim een kwart betreft maatregelen door de industrie en energiesector.
De kosten voor het milieucompartiment lucht dragen in 2009 een zesde bij aan de totale milieukosten. Het gaat hier om kosten van maatregelen om emissies van verzurende stoffen en broeikasgassen terug te dringen. Deze kosten worden voornamelijk gemaakt door de industrie, energiesector en het verkeer en vervoer.

Bestuurlijke activiteiten

Eenzesde deel van de totale milieukosten wordt in 2009 uitgegeven aan bestuurlijke activiteiten. Dit zijn regelgevende activiteiten, inclusief handhaving en apparaatskosten (de gezamenlijke kosten voor personen en hulpmiddelen (materieel) die nodig zijn voor het functioneren van een instelling of het verrichten van een taak).

Wat zijn milieukosten?

Milieukosten zijn de jaarlijkse kosten van maatregelen die in het kader van het milieubeheer worden genomen. De milieukosten omvatten onder andere de kapitaallasten van milieu-investeringen (afschrijvingen, renten) en de lopende kosten hiervan (zoals bediening en onderhoud). In de Methodiek Milieukosten (VROM, 1998) is vastgelegd wat tot de milieukosten moet worden gerekend, en hoe deze worden berekend. De kosten van maatregelen die een positief effect op het milieu hebben maar zichzelf binnen drie jaar terugverdienen, worden niet tot de milieukosten gerekend. Ook economische gevolgen van milieumaatregelen, bijvoorbeeld veranderingen in de afzet, behoren niet tot de milieukosten.
De gepresenteerde milieukosten van de milieucompartimenten water, lucht, bodem, afval, geluid en algemeen zijn exclusief bestuurlijke activiteiten en milieuonderzoek; de gezamenlijke kosten van alle milieucompartimenten aan bestuurlijke activiteiten en milieuonderzoek staan vermeld bij "Bestuurlijke activiteiten" en "Onderzoek".