Belasting van het oppervlaktewater door het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in de landbouw, 2005-2013

U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.

De belasting van het oppervlaktewater door landbouwkundig gebruik van de gewasbeschermingsmiddelen imidacloprid, glyfosaat en MCPA schommelt van jaar tot jaar. Deze schommeling kan veroorzaakt worden door weersomstandigheden, verschuiving naar andere, minder milieuschadelijke, stoffen of verschuivingen in het areaal van de gewassen.

Trends gewasbeschermingsmiddelen

Gewasbeschermingsmiddelen kunnen in het oppervlaktewater terechtkomen door verwaaien (drift) en afspoeling vanaf de bodem naar omliggende oppervlaktewateren (Kruijne et al., 2012). De gegevens over de belasting van het oppervlaktewater worden berekend voor 2005 en later. Het gebruik van individuele gewasbeschermingsmiddelen wordt vooral bepaald door het toelatingsbeleid (CTGB, 2015). Vaak gaat een daling van het gebruik (en de emissie) van het ene middel gepaard met een stijging van één of meerdere andere middelen.
Voor het herbicide glyfosaat geldt dat het oppervlaktewater ook belast wordt door gebruik in het stedelijk groenbeheer; het insecticide imidacloprid wordt ook toegepast in huishoudens, bijvoorbeeld ter bestrijding van mieren. Deze bijdragen zijn niet opgenomen in deze indicator.

Herkomst gegevens

De gegevens zijn afkomstig van de Nationale Milieu Indicator (NMI), een gewasbeschermingsmiddelen-rekenmodel/database (Alterra & RIVM, 2012) en zijn gebaseerd op afzet- en gebruikscijfers. In totaal worden in de NMI database voor 203 gewasbeschermingsmiddelen de emissies berekend.

Bronnen

  • Emissieregistratie (2015). Jaarcijfers 2013. RIVM, Bilthoven; PBL, Bilthoven; CBS, Voorburg; RWS-WVL, Lelystad; Alterra, Wageningen; Deltares, Utrecht; RVO, Utrecht en TNO, Utrecht. http://www.emissieregistratie.nl.
  • CTGB (2015). College voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen en biociden. Wageningen, http://www.ctgb.nl/
  • Kruijne, R et al. (2012). Dutch Environmental Risk Indicator for Plant Protection Products; NMI3. Alterra rapport 2250.1 Wageningen.

Relevante informatie

Technische toelichting

Naam van het gegeven
Belasting van het oppervlaktewater door het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in de landbouw
Omschrijving
Door verwaaien en afspoeling vanaf de bodem komen gewasbeschermingsmiddelen in het oppervlaktewater terecht.
Verantwoordelijk instituut
Centraal Bureau voor de Statistiek, in samenwerking met de Emissieregistratie (Rijksinstituut voor de Volksgezondheid en Milieuhygiëne, Planbureau voor de Leefomgeving, Centraal Bureau voor de Statistiek, Rijkswaterstaat-Waterdienst, Deltares, Wageningen Universiteit-Alterra, Rijkswaterstaat-Leefomgeving, Rijksdienst voor Ondernemend Nederland, TNO)
Berekeningswijze
Voor een uitgebreide beschrijving van de berekeningsmethoden wordt verwezen naar de methodebeschrijvingen op de website van de Emissieregistratie
Basistabel
Alle data opvraagbaar op Emissieregistratie
Geografische verdeling
Nederland, provincie, stroomgebied, waterschap, afwateringseenheid
Andere variabelen
Belasting oppervlaktewater, bodememissies, emissies oppervlaktewater, luchtemissies, luchtemissies volgens IPCC
In totaal circa 300 stoffen
Circa 1600 emissieoorzaken en circa 1000 (individuele) puntbronnen
Verschijningsfrequentie
In mei definitieve cijfers t-2
Achtergrondliteratuur
Methoden: op de website van Emissieregistratie achter Overzicht documenten
Begrippen: op de website van Emissieregistratie achter Begrippenlijst
Opmerking
Voor nadere uitleg over de begrippen emissies en belasting: zie: Belasting van en emissies naar water: begrippen en definities
Betrouwbaarheidscodering
D (Schatting, gebaseerd op een enkele meting, expert judgement, een aantal relevante feiten of gepubliceerde bronnen terzake)

Archief van deze indicator

Bekijk meer Bekijk minder

Referentie van deze webpagina

CBS, PBL, RIVM, WUR (2024). Belasting van het oppervlaktewater door het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in de landbouw, 2005-2013 (indicator 0518, versie 10,

) www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.