Index Natuur en Landschap

U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.

De Index Natuur en Landschap is een natuurtypologie met als doel om in beheer en beleid één taal te hebben. De Index fungeert als basis van het Subsidiestelsel Natuur- en Landschapsbeheer en sluit aan bij de habitattypen uit Natura 2000 en de Kaderrichtlijn Water.

Index is een samenvoeging

De Index Natuur en Landschap (Index NL) is een natuurtypologie die een samenvoeging is van reeds bestaande systemen:

  • De doelpakketten uit het Programma Beheer
  • De doeltypen van Staatsbosbeheer
  • De natuurtypen van Natuurmonumenten

Index kent verschillende groepen en niveaus

De Index is een natuurtypologie, die de natuur verdeelt in zo min mogelijk overlappende beheertypen. Een beheertype is dus geen beheervorm zoals geïntegreerd bosbeheer, maar een specifieke vorm van natuur, waarbij een bepaald beheer hoort. Voorbeelden van beheertypen zijn 'droge heide', 'vochtige heide', 'duinbos', en 'zandverstuiving'. De provincie geeft in natuurbeheerplannen op perceelniveau aan welk beheertype daar aanwezig is of gewenst is. In het nieuwe Subsidiestelsel Natuur en Landschap (SNL) kan alleen voor dat beheertype subsidie worden verstrekt.

De provincies hebben hun natuurgebiedsplannen met de oude Natuurdoelen in Nederland omgezet in nieuwe natuurbeheerplannen met de nieuwe beheertypen uit de Index.
In de Index NL worden vier groepen en drie niveaus onderscheiden.

  • Natuur. De natuur van Nederland wordt ingedeeld in zeventien natuurtypen. Dit is het niveau waarop het Rijk haar natuurbeleid formuleert. Binnen elk Natuurtype wordt een aantal beheertypen onderscheiden. In totaal zijn er 48 natuurbeheertypen. Deze worden door provincies en beheerders gebruikt. Er zijn geen beheervoorschriften of -pakketten meer: er geldt een algemene beheerverplichting.
  • Landschap. De landschappelijke elementen worden ingedeeld in vier typen. Deze vier typen hebben een onderverdeling in totaal twintig beheertypen. Van deze twintig typen zijn er dertien van toepassing op natuurbeheer. Voor het agrarisch natuurbeheer zijn alle twintig landschapsbeheertypen van toepassing en is nog een derde niveau van beheervoorschriften van toepassing.
  • Agrarische beheertypen. De agrarische beheertypen sturen de subsidie voor agrarisch natuurbeheer aan. Er zijn twee agrarische natuurtypen onderscheiden met vijf beheertypen. Daarbinnen zijn weer beheerpakketten met beheervoorschriften opgesteld.
  • Recreatietypen. Er worden vijf recreatietypen onderscheiden. Deze zijn vooralsnog niet operationeel en nog niet opgenomen in het SNL.

Natuurbeheerplannen van de provincies

De natuurbeheerplannen zijn sturend voor de subsidieverstrekking. In de natuurbeheerplannen staan twee kaarten centraal.

  • Op de beheertypenkaart wordt van alle natuur in de provincie op perceelsniveau aangegeven om welk beheertype het gaat. Alleen voor dit beheertype kan beheersubsidie worden aangevraagd. De beheerder kan dus niet kiezen uit verschillende mogelijke beheertypen.
  • Op de ambitiekaart wordt aangegeven waar nieuwe natuur aangelegd moet worden, waar bestaande natuur vervangen moet worden door andere natuur en waar kwaliteitsverbetering van bestaande natuur plaats moet vinden. De ambitiekaart stuurt de kwaliteitsimpuls aan.


De drie ambitiekaarten geven de stand per 2009 weer van het aanwijzen van beheertypen binnen de natuurbeheerplannen van de provincie. Niet alle provincies zijn klaar met dit proces.

Bronnen

  • Bal, D., H.M. Beije, M. Felliger, R. Haveman, A.J.F.M. van Opstal en F.J. van Zadelhoff (2001). Handboek natuurdoeltypen. Rapport Expertisecentrum LNV 2001/020, Wageningen.
  • LNV (2000). Natuur voor mensen, mensen voor natuur. Nota natuur, bos en landschap in de 21e eeuw. Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Voedselkwaliteit, 's-Gravenhage.
  • LNV (2004). Agenda voor een Vitaal Platteland. Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Voedselkwaliteit, 's-Gravenhage.
  • IPO. Studio van Pelt, design Amsterdam (2009). Subsidiestelsel Natuur- en Landschap

Technische toelichting

Naam van het gegeven
Subsidiestelsel Natuur- en Landschapsbeheer; ambitiekaart
Omschrijving
Kaart met ambities voor te realiseren en te beheren natuur en landschap
Verantwoordelijk instituut
WOT N&M en provincies
Berekeningswijze
nvt
Basistabel
GIS-bestand IMNAB
Geografische verdeling
Landelijk
Verschijningsfrequentie
Onregelmatig
Achtergrondliteratuur
www.portaalnatuurenlandschap.nl/snl/
Opmerking
Bestand wordt samengesteld door IPO op basis van informatie van de provincies
Betrouwbaarheidscodering
A. Integrale enquete

Archief van deze indicator

Actuele versie
versie‎
05
Bekijk meer Bekijk minder
versie‎
04
versie‎
03
versie‎
02
versie‎
01

Referentie van deze webpagina

CBS, PBL, RIVM, WUR (2024). Index Natuur en Landschap (indicator 1544, versie 01,

) www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.