Logo of Environmental Data Compendium
Compendium voor de Leefomgeving
454 feiten en cijfers over milieu, natuur en ruimte

U bent hier: Home › Onderwerpen › Emissie naar lucht, water en bodem › Emissies naar lucht door wegverkeer

Emissie naar lucht, water en bodem

Emissies naar lucht door wegverkeer, 2022

Indicator | 24 oktober 2023

Personenauto's hebben het grootste aandeel in de emissies van koolmonoxide, niet-methaan vluchtige organische stoffen (NMVOS), zwaveldioxide, kooldioxide, methaan en distikstofoxide door wegverkeer. Voertuigen voor het goederenvervoer (lichte en zware bedrijfsvoertuigen) emitteren de meeste stikstofoxiden en fijnstof met een diameter kleiner dan 2,5 µm (PM2,5). De uitstoot van koolmonoxide en NMVOS vindt vooral binnen de bebouwde kom plaats. Stikstofoxiden, fijnstof, kooldioxide, distikstofoxide, methaan en zwaveldioxide ontstaan voor het merendeel op autosnelwegen.

Toelichting bij de grafieken

De grafieken geven per luchtverontreinigende stof de procentuele verdeling van de totale emissie door het wegverkeer per voertuigtype en wegtype. Tevens wordt het totaal aantal verreden voertuigkilometers procentueel verdeeld naar wegtype.
Door op "Download data" onder de grafieken te klikken kan een tabel worden gedownload met gedetailleerde gegevens over de emissie van stoffen per voertuigtype en wegtype, uitgedrukt in zowel "miljoen kg" als percentage van het totaal. De emissies zijn berekend op basis van voertuigkilometers op Nederlands grondgebied (inclusief buitenlandse voertuigen).

Bijdragen verkeerscategorieën

Bij het wegverkeer is de personenauto de belangrijkste bron van luchtverontreinigende emissies, met uitzondering van stikstofoxiden en fijnstof PM2,5. In 2022 was het goederenvervoer verantwoordelijk voor 64 procent van de emissie van stikstofoxiden en 48 procent van de emissie van fijnstof PM2,5.

Emissies CO en NMVOS vooral binnen de bebouwde kom

Binnen de bebouwde kom wordt relatief de meeste koolmonoxide (CO) en NMVOS door wegvoertuigen uitgestoten. Dit komt vooral doordat daar het rijden met een koude motor plaatsvindt. Bij een koude motor werkt de katalysator nog niet naar behoren. Daarnaast ontstaat relatief meer emissie in de bebouwde kom door de manier van rijden (veel optrekken en afremmen).

Meeste emissies NOx op autosnelwegen

Stikstofoxiden (NOx) ontstaan vooral bij een hoge motortemperatuur. Hierdoor vindt dit proces relatief meer plaats bij hoge snelheden (autosnelwegen).
Uitlaatgasrecirculatie en selectieve katalytische reductie (voor diesel) verminderen de uitstoot van NOx aanzienlijk. De verschillen in de emissie per voertuigkilometer tussen de wegtypen zijn daardoor klein geworden.

Door wegverkeer verreden voertuigkilometers

Van het totaal aantal voertuigkilometers in 2022 is 43,8 procent verreden op autosnelwegen, 35 procent op buitenwegen en 21,2 procent binnen de bebouwde kom.

Referenties

Relevante informatie

Technische toelichting

Naam van het gegeven

Emissies naar lucht door wegverkeer (laatste jaar)

Omschrijving

Emissies naar lucht door het wegverkeer van broeikasgassen (kooldioxide, distikstofoxiden, methaan) en verzurende en grootschalige luchtverontreinigende stoffen (zwaveldioxide, stikstofoxiden, ammoniak, vluchtige organische stoffen (excl. methaan), fijnstof, koolmonoxide). Er wordt een uitsplitsing gemaakt naar de emissies per voertuigtype en wegtype. Tevens wordt een verdeling gegeven van verdeling van het aantal verreden voertuigkilometers per wegtype. Tot de lichte bedrijfsvoertuigen worden bestelauto's en lichte speciale voertuigen gerekend. De zware bedrijfsvoertuigen zijn vrachtauto's, trekkers (voor opleggers) en zware speciale voertuigen.

Verantwoordelijk instituut

Centraal Bureau voor de Statistiek, in samenwerking in de Emissieregistratie (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Planbureau voor de Leefomgeving, Centraal Bureau voor de Statistiek, Rijkswaterstaat-Waterdienst-Dienst Water en gebruik, Wageningen Universiteit-Alterra, Rijkswaterstaat-Leefomgeving, RVO, TNO, Deltares).

Berekeningswijze

Zie het volgende rapport: Geilenkirchen et al. (2023e). Methoderapport verkeer en vervoer 2023. Emissieregistratie, Taakgroep Verkeer en Vervoer, RIVM, Bilthoven.

Basistabel

StatLine: Feitelijke emissies naar lucht op Nederlands grondgebied; wegverkeer, (CBS, 2023a)
StatLine: Emissies van broeikasgassen berekend volgens IPCC-voorschriften. (CBS, 2023b)
Statline: Emissies van luchtverontreinigende stoffen volgens NEC-richtlijnen. (CBS, 2023c)
StatLine: Emissies naar lucht op Nederlands grondgebied; totalen. (CBS, 2023d)

Geografisch verdeling

Nederland

Andere variabelen

Belasting oppervlaktewater, bodem-emissies, emissies oppervlaktewater, lucht-emissies, lucht-emissies volgens IPCC.
In totaal circa 300 stoffen, circa 1600 emissie-oorzaken en circa 1000 (individuele) puntbronnen.

Verschijningsfrequentie

In maart definitieve cijfers t-2; in september voorlopige cijfers t-1.

Achtergrondliteratuur

Methoden en begrippen: op de website van Emissieregistratie (onder Documentatie).

Betrouwbaarheidscodering

Schatting, gebaseerd op een groot aantal (accurate) metingen; de representativiteit is grotendeels gewaarborgd.

Archief van deze indicator

Referentie van deze webpagina

CBS, PBL, RIVM, WUR (2023). Emissies naar lucht door wegverkeer, 2022 (indicator 0130, versie 37 , 24 oktober 2023 ). www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.

Gerelateerde indicatoren

Het CLO is een samenwerkingsverband van CBS, PBL, RIVM en WUR.

Talen