Verschillen tussen CO2-emissietotalen verklaard, 1990-2022

In de publicaties van onder meer PBL, CBS en IPCC verschijnen verschillende getallen voor de emissie van kooldioxide (CO2). Deze getallen gaan grotendeels uit van dezelfde basiselementen, maar ontlenen hun bestaansrecht aan verschillende definities. 

 1990200020102015202020212022
        
 miljard kg     
Gepubliceerde totalen       
A. Feitelijke emissies171,3182,8197,4182,6162,7169,0156,3
B. IPCC-emissies 168,4177,2187,3169,7140,7143,9132,1
C. Milieurekeningen-emissies 180,7201,0214,6199,6173,4179,7168,1
D. Emissieregistratie (lucht)172,3188,7196,5183,4163,1169,4156,1
        
Basiselementen       
1.  Stationaire bronnen volgens IPCC 1)2)130,6134,1143,7130,9107,9111,198,7
2.  Stationaire bronnen, Emissieregistratie137,7148,2156,9144,3125,9131,7117,5
3.  Kort-cyclische COfeitelijjk3)6,08,214,112,517,720,218,9
4.  Verkeer en vervoer, feitelijke emissies 4)26,731,530,930,227,928,929,7
5.  Zeescheepvaart 5)3,64,64,85,25,55,35,4
6.  Mobiele werktuigen4,24,53,93,83,83,53,5
7.  Mobiele werktuigen volgens IPCC4,34,43,73,63,53,23,3
8.  Verkeer en vervoer volgens IPCC28,834,035,229,725,825,925,7
9.  Bunkers39,952,755,350,144,443,845,7
10. Landgebruik, landgebruiksverandering en bos (LULUCF) 6)4,74,74,75,53,63,74,4
11. Emissies van ingezetenen in het buitenland (+)14,524,423,724,117,917,618,8
12. Emissies van niet-ingezetenen in Nederland (-)5,06,26,67,17,26,97,0
Bron: Emissieregistratie, CBS.
1) Inclusief de indirecte emissie van CO2 (die in de atmosfeer ontstaat als gevolg van chemische reacties met NMVOS). 
2) Exclusief kort-cyclische CO2 van verbranding van biomassa. 
3) De CO2 uit deze bronnen wordt geacht uiteindelijk weer te worden vastgelegd in biomassa en niet bij te dragen aan een toename van de CO2-concentratie in de atmosfeer. Het betreft het verbranden van hout en biogas en het verbranden en ontleden van gestort afval van organische herkomst en het vrijkomen van CO2 bij de rioolwaterzuiveringsinstallaties. 
4) Emissie van CO2 op Nederlands grondgebied, exclusief zeescheepvaart en mobiele werktuigen. 
5) Feitelijke emissies binnengaats en op het Nederlandse deel van het Continentaal Plat (NCP). 
6) Netto emissie door vastlegging in bossen en biomassa en inklinking van veengronden volgens de huidige klimaatverdrag methodiek.

Verschillende CO2-emissiecijfers voor verschillende doelen

  • De Feitelijke emissies zijn de totale COemissies op Nederlands grondgebied. De berekening is voornamelijk gebaseerd op de hoeveelheid verbrande brandstof (olie, kolen, biomassa) in Nederland. Daarnaast maken ook procesemissies hier deel van uit. Procesemissies zijn emissies van bedrijfsactiviteiten en daaronder vallen ook de emissies door aanvoer, op- en overslag en transport van grond- en hulpstoffen. De Feitelijke emissies (A) zijn opgebouwd uit de volgende onderdelen van de tabel: Stationaire bronnen volgens IPCC (1), Kort-cyclische CO (3), Verkeer en vervoer, feitelijke emissies (4), Zeescheepvaart (5) en Mobiele werktuigen (6). A = 1 + 3 + 4 + 5 + 6
  • De IPCC-emissies zijn de CO2-emissies zoals die internationaal worden gerapporteerd en waarop Nederland zijn doelstellingen om de emissie te verlagen heeft gebaseerd. De IPCC-emissies wijken af van de Feitelijke emissies, doordat voor verkeer en vervoer gerekend wordt met de hoeveelheid verkochte brandstof in Nederland in plaats van de hoeveelheid verbrande brandstof. Daarnaast worden de emissies van internationale zee- en luchtvaart en kort-cyclische emissies niet meenomen in de IPCC-emissies. De emissies van landgebruik, landgebruiksverandering en bosbouw (LULUCF) worden daarentegen wel meegenomen. De IPCC-emissies (B) zijn opgebouwd uit de volgende onderdelen van de tabel: Stationaire bronnen volgens IPCC (1), Mobiele werktuigen volgens IPCC (7), Verkeer en vervoer volgens IPCC (8) en Landgebruik, landgebruiksverandering en bos (10).  B = 1 + 7 + 8 + 10
  • De milieurekeningen geven de emissies die samenhangen met Nederlandse economische activiteiten. De milieurekeningen gaan uit van de Feitelijke emissies, hiervan worden de emissies afgetrokken die veroorzaakt worden door niet-ingezetenen in Nederland. Emissies die ingezetenen in het buiteland veroorzaken worden erbij opgeteld. De milieurekeningen emissies (C) zijn opgebouwd uit de volgende onderdelen van de tabel: Feitelijke emissies (A), met  Emissies van ingezetenen in het buitenland (11) min de Emissies van niet-ingezetenen in Nederland (12). C = A + 11 - 12
  • De Emissieregistratie (compartiment lucht) berekent de emissies op een andere manier dan standaard via de verbrande  brandstof omdat emissies van andere stoffen dan CO2 niet alleen op basis van brandstofverbruik zijn vast te stellen. Het verschil met de Feitelijke emissies komt doordat bij de Emissieregistratie de CO2 emissies van grote bedrijven op basis van elektronische milieujaarverslagen (e-MJV’s) zijn vastgesteld. Voor bedrijven die geen e-MJV hebben ingevuld wordt er een bijschatting gedaan. Via de e-MJV’s rapporteren bedrijven een veelheid aan emissies, met name luchtverontreinigende stoffen. Ook de COuitstoot wordt gerapporteerd, en op de website van de Emissieregistratie gepresenteerd. Ook hierbij wordt doorgaans een berekening gehanteerd op basis van de ingezette brandstof (fossiel en biogeen), die de bedrijven ook zelf inventariseren en rapporteren. Verschil met de IPCC-methode is dat daar altijd de data van CBS energiestatistieken gebruikt wordt. Emissieregistratie (lucht) (D) is opgebouwd uit de volgende onderdelen van de tabel: Stationaire bronnen, ER (2), Verkeer en vervoer, feitelijke emissies (4), Zeescheepvaart (5) en Mobiele werktuigen (6).  D = 2 + 4 + 5 + 6
  • De bunkeremissie (8) wordt ook als afzonderlijk getal gevraagd door het IPCC. De bunkeremissies omvatten de emissies door het gebruik van kerosine en brandstof van de internationale vlieg- en zeescheepvaartverkeer. Het betreft alleen kerosine en brandstof die verkocht zijn in Nederland.

Bronnen

Relevante informatie

Technische toelichting

Naam van het gegeven

Verschillen tussen CO2-emissietotalen verklaard

Omschrijving

Emissies van kooldioxide (CO2) volgens verschillende gebruiksdoelen: 
1. feitelijke emissies 
2. emissies volgens het systeem van Nationale rekeningen van het CBS (Milieurekeningen) 
3. emissies volgens de IPCC

4. Emissieregistratie

Verantwoordelijk instituut

Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM)

Berekeningswijze

De emissiecijfers voor de broeikasgassen zijn berekend volgens de IPCC-methode. De verschillende gepresenteerde gegevens zijn berekend uit de zelfde basisonderdelen. 
Voor een uitgebreide beschrijving van de berekeningsmethoden wordt verwezen naar de methodebeschrijvingen op de website van de Emissieregistratie

Geografische verdeling

Nederland

Andere variabelen

Belasting oppervlaktewater, bodem-emissies, emissies oppervlaktewater, lucht-emissies, lucht-emissies volgens IPCC.
In totaal circa 300 stoffen. 
Circa 1600 emissie-oorzaken en circa 1000 (individuele) puntbronnen. 

Verschijningsfrequentie

Een keer per jaar in april.

Achtergrondliteratuur

Methoden: op de website van Emissieregistratie achter Overzicht documenten. 
Begrippen: op de website van Emissieregistratie achter Begrippenlijst. 

Betrouwbaarheidscodering

Onzekerheid: 3%

Archief van deze indicator

Actuele versie
versie‎
24
Bekijk meer Bekijk minder
versie‎
20
versie‎
19
versie‎
18
versie‎
17
versie‎
16
versie‎
15
versie‎
14
versie‎
13
versie‎
12
versie‎
11
versie‎
10
versie‎
09
versie‎
08
versie‎
07
versie‎
06
versie‎
05
versie‎
04
versie‎
03

Referentie van deze webpagina

CBS, PBL, RIVM, WUR (2024). Verschillen tussen CO2-emissietotalen verklaard, 1990-2022 (indicator 0170, versie 24,

) www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.