Belasting van landbouwgrond met zware metalen, 1980-2007
U bekijkt op dit moment een archiefversie van een afgesloten indicator. De actuele indicatorversie met de reden voor het afsluiten, kunt u via deze link bekijken.
De normen voor de gehalten koper en zink in mengvoeders zijn medio 2000 verscherpt. Hierdoor is de hoeveelheid van deze metalen in dierlijke mest sterk gedaald. Dit vertaalt zich in een afname van de netto belasting van landbouwgrond met koper en zink.
| 1980 | 1990 | 2000 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007* | |||
| 1 000 kg | |||||||||
| Koper (Cu) | |||||||||
| Bruto belasting | 1 360 | 970 | 780 | 490 | 515 | 525 | 475 | ||
| w.v. | dierlijke mest 1) | 1 050 | 750 | 700 | 415 | 435 | 435 | 400 | |
| kunstmest | 150 | 120 | 50 | 35 | 40 | 50 | 35 | ||
| natte en droge depositie | 80 | 50 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | ||
| overige bronnen 2) | 80 | 50 | 10 | 20 | 20 | 20 | 20 | ||
| w.o. | zuiveringsslib | 39 | 37 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | |
| Afvoer met gewas | 140 | 130 | 100 | 100 | 95 | 90 | 90 | ||
| Netto belasting | 1 220 | 840 | 680 | 390 | 420 | 435 | 385 | ||
| Zink (Zn) | |||||||||
| Bruto belasting | 2 400 | 2 270 | 2 170 | 1 465 | 1 515 | 1 495 | 1 405 | ||
| w.v. | dierlijke mest 1) | 1 800 | 1 750 | 1 900 | 1 200 | 1 245 | 1 230 | 1 140 | |
| kunstmest | 150 | 140 | 60 | 45 | 45 | 45 | 45 | ||
| natte en droge depositie | 260 | 180 | 70 | 60 | 65 | 70 | 70 | ||
| overige bronnen 2) | 190 | 200 | 140 | 160 | 160 | 150 | 150 | ||
| w.o. | zuiveringsslib | 115 | 114 | 5 | 4 | 5 | 4 | 4 | |
| Afvoer met gewas | 700 | 690 | 570 | 570 | 550 | 520 | 550 | ||
| Netto belasting | 1 700 | 1 580 | 1 600 | 895 | 965 | 975 | 855 | ||
| Cadmium (Cd) | |||||||||
| Bruto belasting | 16 | 9 | 6 | 4 | 4 | 5 | 5 | ||
| w.v. | dierlijke mest 1) | 6 | 4 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | |
| kunstmest | 7 | 4 | 2 | 1 | 1 | 2 | 2 | ||
| natte en droge depositie | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | ||
| overige bronnen 2) | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | ||
| w.o. | zuiveringsslib | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Afvoer met gewas | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 2 | 3 | ||
| Netto belasting | 12 | 6 | 3 | 1 | 2 | 3 | 2 | ||
| Bron: CBS (2008). | CBS/MNC/sept08/0097 | ||||||||
| 1) Cijfers vanaf 2001 zijn op basis van nieuwe berekeningsmethode voor dierlijke mest (Bron: Delahaye, R., et al, 2003). Vanaf 2006 inclusief mest van paarden en pony's. 2) Zuiveringsslib, overige organische meststoffen en bestrijdingsmiddelen. Vanaf 2001 inclusief aanvoer door de jacht en corrosie tuinbouwkassen (alleen bij zink). | |||||||||
Ontwikkelingen netto belasting
Tussen 1980 en 2007 is de jaarlijkse netto belasting van landbouwgrond met koper met 68 procent en met zink met 50 procent gedaald. Bij cadmium bedraagt deze daling circa 80 procent. Deze ontwikkelingen worden gedeeltelijk bepaald door regelgeving. Medio 2000 zijn de normen voor het toevoegen van koper en zink in mengvoeders verscherpt. Als gevolg hiervan is de netto belasting met koper en zink sinds 2001 sterk afgenomen (circa 45 procent ten opzichte van 2000). Ook worden bij de kunstmestproductie schonere grondstoffen toegepast.
- Jaarlijkse ophoping van zware metalen in de bodem
- Zware metalen en arseen in ondiep grondwater, 1990-2012
Netto belasting
In 2005 en 2006 is er een lichte stijging van de netto belasting ten opzichte van 2004. Deze toename wordt aan de ene kant veroorzaakt door een grotere aanvoer met dierlijke mest en kunstmest (met name bij koper), en aan de andere kant door een kleinere afvoer met gewassen (vooral via gras). In 2007 dalen de overschotten weer, deels door een lagere aanvoer met dierlijke mest en kunstmest, en deels door een hogere afvoer met gewassen.
Relevantie
De voornaamste aanvoer van zware metalen naar landbouwgrond gebeurt via dierlijke mest. Afvoer vindt plaats via de onttrekking met gewassen. Van de netto belasting van de bodem (aanvoer minus afvoer) spoelt een deel uit naar het grond- en oppervlaktewater. De rest accumuleert (hoopt op) in de bodem. Een teveel aan zware metalen in de bodem is ongewenst uit het oogpunt van gewasopbrengsten en de gezondheid van mens en dier.
Bronnen
- CBS (2006). Balansen van mineralen en zware metalen. CBS, Den Haag/Heerlen.
- CBS (2008). StatLine: Zware metalen op landbouwgrond. CBS, Den Haag/Heerlen.
- Delahaye, R., et al., (2003). Emissie van zeven zware metalen naar landbouwgrond. CBS, Den Haag/Heerlen.
- Emissieregistratie (2008). Website Emissieregistratie. Planbureau voor de Leefomgeving, Bilthoven; CBS, Den Haag; RIZA, Lelystad; EC-LNV, Den Haag; SenterNovem, Utrecht en TNO-MEP, Apeldoorn.
Relevante informatie
- Recente emissiecijfers van zware metalen en beschrijvingen van gehanteerde berekeningswijzen (meta-informatie) kunnen in detail bekeken worden op de website van de Emissieregistratie.
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- Belasting van landbouwgrond met zware metalen
- Omschrijving
- Ontwikkeling bruto belasting (dierlijke mest, kunstmest, depositie, overige aanvoer), afvoer met gewassen en netto belasting van de zware metalen koper, zink en cadmium op landbouwgrond.
- Verantwoordelijk instituut
- Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).
- Berekeningswijze
- Een korte beschrijving van de berekeningsmethode geeft het artikel Balansen van mineralen en zware metalen (CBS, 2006). Meer gedetailleerde informatie over de gehanteerde berekeningswijzen is te vinden in het rapport Emissie van zeven zware metalen naar landbouwgrond (Delahaye, R., et al., 2003) en de website van de Emissieregistratie.
- Basistabel
- StatLine: Zware metalen op landbouwgrond
- Geografische verdeling
- Nederland
- Andere variabelen
- Bruto belasting van koper, zink en cadmium (op landbouwgrond via kunstmest, dierlijke mest en atmosferische depositie, overige bronnen), afvoer met akkerbouwgewassen (snijmaïs, tarwe, aardappelen, suikerbieten), graslandgewassen (hooi, kuilgras, weidegras) en tuinbouwgewassen (groente en fruit) en netto belasting.
- Verschijningsfrequentie
- Jaarlijks
- Achtergrondliteratuur
- Themabeschrijving: Balansen van mineralen en zware metalen (CBS, 2006), website van de Emissieregistratie.
Begrippen: website van de Emissieregistratie.
Achtergrondartikel: Emissie van zeven zware metalen naar landbouwgrond (Delahaye, R., et al., 2003). - Betrouwbaarheidscodering
- E (schatting, gebaseerd op een enkele meting, expert judgement, relevante feiten of extrapolatie van andere metingen).
De berekende waarden van de belasting van zware metalen op landbouwgrond zijn gebaseerd op verschillende schattingen en aannames. De waarden bevatten een zodanige onzekerheid dat ze sterk zijn afgerond.
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CBS, PBL, RIVM, WUR (2024). Belasting van landbouwgrond met zware metalen, 1980-2007 (indicator 0097, versie 13,