Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 1990-2002

U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.

Door de toepassing van o.a. driewegkatalysator, oxidatiekatalysator en schonere motoren zijn de emissies naar lucht van de meeste stoffen gedaald. De emissie van kooldioxide neemt nog steeds toe.

 19901995200020012002
      
 miljoen kg   
      
Kooldioxide (CO2)1)29 30032 10036 40036 70037 300
Wegverkeer23 40026 20030 30030 70031 300
w.v.personenauto's15 30017 00018 70018 80019 200
 lichte bedrijfsvoertuigen2 1202 6904 3004 5004 730
 zware bedrijfsvoertuigen5 7506 3106 9307 0207 100
 motorfietsen en bromfietsen234272299303318
Overig verkeer3 2603 5303 7803 8503 770
Mobiele werktuigen2 5702 3502 3502 2402 240
Zeescheepvaart3 8504 3004 7704 9105 040
      
Distikstofoxide (N2O)1)1,01,71,71,71,7
w.o.Wegverkeer0,81,51,51,51,5
Zeescheepvaart0,10,10,10,10,1
Methaan (CH4)1)7,45,74,44,03,8
w.o.Wegverkeer7,05,23,93,63,4
Zeescheepvaart0,10,10,20,20,2
      
Stikstofoxiden (NOx) 2)356309273264255
Wegverkeer267219184177170
w.v.personenauto's151109736660
 lichte bedrijfsvoertuigen1919212121
 zware bedrijfsvoertuigen9791919089
 motorfietsen en bromfietsen0,20,30,40,40,4
Overig verkeer5053545554
Mobiele werktuigen3936343231
Zeescheepvaart89102116120123
      
Zwaveldioxide (SO2)2)18289,37,46,7
w.o.Wegverkeer13123,31,50,9
Zeescheepvaart5144676971
      
Koolmonoxide (CO)2)767549446415392
Wegverkeer720503401371349
w.v.Personenauto's600403305278256
 lichte bedrijfsvoertuigen5432242221
 zware bedrijfsvoertuigen2521191919
 motorfietsen en bromfietsen4148525253
Overig verkeer2223242423
Mobiele werktuigen2522222020
Zescheepvaart1617192020
      
Vluchtige organische stoffen (VOS)2)3)19714510910397
Wegverkeer184131979186
w.v.personenauto's145101716661
 lichte bedrijfsvoertuigen138,25,65,25,0
 zware bedrijfsvoertuigen9,87,74,94,74,6
 motorfietsen en bromfietsen1615151515
Overig verkeer8,49,98,08,47,6
Mobiele werktuigen4,44,03,93,73,6
Zeescheepvaart3,23,53,73,83,9
      
Fijn stof (PM10)2)4)2319171716
Wegverkeer1814121211
w.v.personenauto's7,45,95,15,04,9
 lichte bedrijfsvoertuigen4,53,43,23,13,0
 zware bedrijfsvoertuigen6,15,03,73,53,3
 motorfietsen en bromfietsen0,10,10,10,10,1
Overig verkeer2,02,12,22,22,2
Mobiele werktuigen3,43,12,92,72,6
Zeescheepvaart7,48,29,59,810,1
      
Bron: CBS (2004).CBS/MC/apr04/0128
1) Emissie, actuele emissie, exclusief zeescheepvaart.
2) Emissies volgens NEC-richtlijn.
3) Emissies door zowel verbranding als verdamping.
4) Emissies door zowel verbranding als slijtage. 

Ontwikkeling emissie CO en VOS

Sinds 1980 zijn de emissies van koolmonoxide (CO) en vluchtige organische stoffen (VOS) met respectievelijk 65 en 60% verminderd. Dit is voornamelijk toe te schrijven aan de stapsgewijs aangescherpte Europese emissie-eisen voor de typekeuring van motorvoertuigen. De eisen voor de kwaliteit van de uitlaatgassen hebben uiteindelijk geresulteerd in de toepassing van driewegkatalysatoren bij personen- en bestelauto's op benzine en LPG. Nieuwe diesel-personenauto's worden vanaf 1996 uitgerust met een oxidatiekatalysator. Bij diesel-bestelauto's vindt dit plaats vanaf 2000. De eisen met betrekking tot de verdamping van benzine uit het brandstofsysteem van voertuigen hebben geleid tot het inbouwen van koolstoffilters vanaf 1989. Tussen 1990 en 2002 zijn de (VOS)-verdampingsemissies met 30% verminderd.

Ontwikkeling CO2-emissie

Tussen 1990 en 2002 heeft de groei van de CO2-emissie door het wegverkeer gelijke tred gehouden met de groei van het aantal voertuigkilometers. Dit betekent dat wegvoertuigen gemiddeld in deze periode niet zuiniger zijn geworden.

Ontwikkeling emissie NOx

Na een lichte stijging in de jaren tachtig daalt de emissie van NOx vanaf 1990 door enerzijds het gebruik van driewegkatalysatoren in personen- en bestelauto's en anderzijds de toepassing van steeds schonere dieselmotoren. Dit laatste is vooral van belang bij zware bedrijfsvoertuigen. Ten opzichte van 1980 is de emissie van NOx door het wegverkeer met ruim eenderde gedaald.

Ontwikkeling emissie fijn stof

Bijna 80% van de emissie van fijn stof door verkeer en vervoer ontstaat bij de verbranding van dieselolie ('dieselrook'); circa 15% is afkomstig uit slijtage van wegdek, banden, remvoeringen en bovenleidingen. De emissie van fijn stof door het wegverkeer is in de periode 1980-2002 met 70% afgenomen. Dit is voornamelijk te danken aan schonere dieselmotoren in zware bedrijfsvoertuigen. Bij een aantal automerken wordt bij duurdere modellen met een dieselmotor een roetfilter toegepast om de emissie van fijn stof terug te dringen. Ook de ter bestrijding van de NOx toegepaste uitlaatgasrecirculatie heeft een verlagend effect op de emissie van fijn stof.

Ontwikkeling emissies andere stoffen:

  • zwaveldioxide (SO2) en loodverbindingen
    De emissies van loodverbindingen en zwaveldioxide (SO2) door het wegverkeer zijn in de loop der jaren drastisch verminderd. Dit is een gevolg van het door wettelijke maatregelen afgedwongen gebruik van loodvrije benzine en laagzwavelige dieselolie. Een uitzondering hierop vormen de SO2-emissies door zeeschepen. Deze zijn tussen 1980 en 2002 met 30% gestegen. Het aandeel door verkeer en vervoer in de totale SO2-emissie in Nederland bedraagt circa 25%.
    De emissie van loodverbindingen door voertuigen is verwaarloosbaar geworden.
  • Distikstofoxide (N2O)
    De van distikstofoxide neemt sinds 2000 licht af. Dit komt door de invoering van de nieuwste generatie katalysatoren. Ook de emissies door zware bedrijfsvoertuigen (diesel) nemen af doordat EURO3-motoren aanmerkelijk minder N2O produceren dan hun voorgangers.

Technische toelichting

Onder verkeer en vervoer worden ook mobiele werkuigen (zoals rijdende hijskranen) beschouwd.Koolmonoxide en vluchtige organische stoffen worden gevormd bij een onvolledige verbranding van motorbrandstoffen. Dit proces vindt vooral plaats bij benzinemotoren, hetgeen het hoge aandeel van personenauto's in deze emissies verklaart. VOS-emissies ontstaan tevens door verdamping van benzine uit het brandstofsysteem van voertuigen. In 2000 is ruim 30% van de VOS-emissie van het wegverkeer door verdamping ontstaan.Kooldioxide (CO2) wordt gevormd bij (volledige) verbranding van het in de motorbrandstof aanwezige koolstof. Hierdoor is de CO2-emissie evenredig met het brandstofverbruik en kunnen emissiereducties alleen worden bereikt door energiebesparing en in geringe mate door overschakeling op brandstoffen met een lager koolstofgehalte zoals aardgas. Stikstofoxiden (NOx) worden in de motor gevormd door verbranding van stikstof uit de lucht. Dit proces vindt in ongeveer dezelfde mate plaats in benzine/LPG- en dieselmotoren. Bij benzine/LPG-motoren reduceert vanaf eind jaren tachtig de driewegkatalysator de NOx- emissies. Voor het terugdringen van de NOx-emissies uit dieselmotoren wordt gebruik gemaakt van uitlaatgasrecirculatie (EGR).Bij een aantal automerken wordt bij duurdere modellen met een dieselmotor een roetfilter toegepast om de emissie van fijn stof terug te dringen. Ook de ter bestrijding van de NOx toegepaste uitlaatgasrecirculatie heeft een verlagend effect op de emissie van fijn stof.Zwaveldioxide (SO2) ontstaat door verbranding van het in de motorbrandstof aanwezige zwavel. Distikstofoxide (N2O) ontstaat vooral tijdens de opwarmfase van driewegkatalysatoren bij een onvolledige omzetting van NOx in stikstof. Bij de nieuwste generatie katalysatoren is dit 'probleem' voor een belangrijk deel opgelost.

Bronnen

Relevante informatie

  • Meer emissiesgegevens vindt u in StatLine (CBS). Recente emissiecijfers en beschrijvingen van gehanteerde berekeningswijzen (meta-informatie) kunnen in detail bekeken worden op het Datawarehouse van de Emissieregistratie.

Technische toelichting

Naam van het gegeven
-
Omschrijving
-
Verantwoordelijk instituut
-
Berekeningswijze
-
Basistabel
-
Geografische verdeling
-
Verschijningsfrequentie
-
Betrouwbaarheidscodering
-

Archief van deze indicator

Actuele versie
versie‎
37
Bekijk meer Bekijk minder

Referentie van deze webpagina

CBS, PBL, RIVM, WUR (2024). Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 1990-2002 (indicator 0128, versie 05,

) www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.