Samenstelling van huishoudelijk restafval, 1940-2019

De laatste jaren is het aandeel kunststof (verpakkings)afval in huishoudelijk restafval afgenomen van 14 procent in 2017 tot 12 procent in 2019. Gft-afval (groente-, fruit- en tuinafval) en papier en karton blijven de belangrijkste bestanddelen. De cijfers over 2019 hebben betrekking op de gemiddelde samenstelling van het afval van de jaren 2018, 2019 en 2020.

Hoeveelheid fijn huishoudelijk restafval neemt af

Tussen 1940 en 2019 is een aantal ontwikkelingen zichtbaar. Zo is de hoeveelheid fijn huishoudelijk restafval (voor uitleg zie opmerkingen in de technische toelichting) tussen 1990 en 2000 afgenomen. Dit kwam voornamelijk door de invoering van de gescheiden inzameling van groente-, fruit- en tuinafval (gft-afval) en een verbetering van de inzameling van onder andere papier en karton. Tot 2007 was de hoeveelheid fijn huishoudelijk restafval vervolgens redelijk stabiel. Sinds 2007 is er weer een duidelijke afname te zien in deze hoeveelheid. In 2007 werd nog gemiddeld 242 kg fijn restafval per persoon geproduceerd. In 2019 was dit afgenomen tot 164 kg per inwoner per jaar.

Kunststof in fijn huishoudelijk restafval neemt af

De kunststoffractie in huishoudelijk restafval nam tot en met 2008 aanzienlijk toe. Daar waar kunststofafval voor 1970 nog nauwelijks werd gevonden in het restafval, maakt het in 2008 20 procent van het restafval uit. Vanaf 2009 is er een afname te zien in het aandeel. Dit was ook te verwachten vanwege de gescheiden inzameling van kunststofverpakkingen sinds eind 2009. In de periode 2011-2017 is het aandeel kunststofafval met 14 procent stabiel. In 2019 is het aandeel afgenomen tot 12 procent. Na gft-afval, papier en karton is kunststof qua aandeel de derde fractie in het fijn huishoudelijk restafval.
Met de invoering van de gescheiden inzameling van gft-afval is ook de samenstelling van het restafval gewijzigd. Begin jaren negentig bedroeg het aandeel gft-afval nog ruim 50 procent van het restafval, inmiddels is dit gestabiliseerd op 30 tot 35 procent. Een vergelijkbaar effect is zichtbaar rond de invoering van de glasbak (rond 1980). Mede als gevolg hiervan is het aandeel glas afgenomen van 10-12 procent naar 3,5-5,0 procent.

Afvalfracties niet altijd helemaal eenduidig

De hier getoonde fracties bestaan uit subfracties. Zo bestaat "Gft-afval en dergelijke" uit keukenafval, tuinafval en een ondefinieerbare rest. Papier bestaat onder andere uit papierverpakkingen en drankenkartons maar ook uit niet-recyclebaar papier. Kunststof bestaat onder andere uit kunststofverpakkingen en kunststof niet-verpakkingen. Als gebruik wordt gemaakt van gegevens van de samenstelling van huishoudelijk restafval moet hiermee rekening worden gehouden. Tevens is het van belang dat het hierbij gaat om het aandeel van de deelstromen zoals aangetroffen inclusief vervuiling en mogelijke toename aan vocht. Zo is bijvoorbeeld het aandeel vocht in gescheiden ingezameld papier aanzienlijk lager dan de papierfractie in fijn huishoudelijk restafval. De volledige gegevens staan beschreven in Rijkswaterstaat (2021).

Bronnen

Relevante informatie

Technische toelichting

Naam van het gegeven
Samenstelling huishoudelijk restafval
Omschrijving
De ontwikkeling van de verdeling van het huishoudelijk niet vooraf gescheiden restafval in gft-afval en organische resten, papier en karton, kunststoffen, glas, ferrometalen, non-ferrometalen, textiel, klein chemisch afval en overige stoffen. Onder overige stoffen vallen elektrische en elektronische apparatuur, keramiek, tapijten en matten, leer en rubber, hout, en steenachtig materiaal.
Verantwoordelijk instituut
CBS, Rijkswaterstaat
Berekeningswijze
De cijfers zijn berekend als het voortschrijdend gemiddelde van het betreffende jaar, het jaar ervoor en het jaar daarna.
Rijkswaterstaat (2021). Samenstelling van het huishoudelijk restafval, sorteeranalyses 2020. Gemiddelde driejaarlijkse samenstelling 2019. Rijkswaterstaat-Leefomgeving, Utrecht.
CBS. Gemeentelijk ingezamelde afvalstoffen. CBS, Den Haag/Heerlen.
Geografische verdeling
Nederland
Verschijningsfrequentie
jaarlijks
Achtergrondliteratuur
Rijkswaterstaat (2021). Samenstelling van het huishoudelijk restafval, sorteeranalyses 2020. Gemiddelde driejaarlijkse samenstelling 2019, Rijkswaterstaat-Leefomgeving, Utrecht.
CBS. Gemeentelijk ingezamelde afvalstoffen. CBS, Den Haag/Heerlen.
Opmerking
Fijn huishoudelijk afval is dat deel van het huishoudelijk afval dat via een haalsysteem, dan wel via een decentraal brengsysteem door de huishoudens wordt aangeboden bestaande uit de restafvalfractie van het fijn huishoudelijk afval, het groente, fruit- en tuinafval, oud papier en karton en kunststof verpakkingen, glas, textiel en een aantal kleinere stromen als bijvoorbeeld klein chemisch afval.
Grof huishoudelijk afval bestaat voor het merendeel via een centraal brengsysteem (milieustraat) door de huishoudens ter inzameling wordt aangeboden, bestaande uit een restfractie van het grof huishoudelijk afval, grof tuinafval, afval dat vrijkomt bij onderhoud en verbouwing van huis en tuin en een aantal kleinere stromen als bijvoorbeeld autobanden.
Betrouwbaarheidscodering
Schatting, gebaseerd op een groot aantal (accurate) metingen; de representativiteit is grotendeels gewaarborgd.

Referentie van deze webpagina

CBS, PBL, RIVM, WUR (2024). Samenstelling van huishoudelijk restafval, 1940-2019 (indicator 0141, versie 18,

) www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.